به نظر روانشناسان نیازهای روانی به اندازه نیازهای بدنی برای انسان لازم و ضروری است. بر همین اساس نیازهای روانی را جزء احتیاج های اساسی انسانها قلمداد می کنند. از اساسی ترین نیازهای روانی افراد که همواره روان شناسان آن را در درجه اول اهمیت قرار داده اند بهره مندی از محبت و مهرورزی در زندگی است. بشر در هر دوره ای از زندگی خود باشد خود را نیازمند محبت می داند. این احتیاج را پدر و مادر، برادر و خواهر، خویشاوندان و بستگان، هم سالان و دوستان همسر و فرزندان، تأمین می کنند. اشخاص در طول زندگی خود با انتخاب زندگی مشترک، تشکیل خانواده و مصاحبت با همکاران و افراد به این نیاز پاسخ مثبت می دهند.
اهمیت و جایگاه محبت ومهروزی در زندگی
عدم تأمین نیاز محبت در محیط زندگی و خانواده منجر به پیدایش تشویش و اضطراب در خانواده می شود. کمبود و فقدان محبت، تأثیرات سوء و ضایعات دردناکی در روح افراد به وجود می آورد و روابط آنها را در زندگی تحت تأثیر قرار می دهد، گاهاً دیده شده است کسانی که در محیط زندگی و خانواده مورد بی مهری قرار گرفته اند خود کم بین شده و عقده حقارت در ایشان به وجود آمده اگر نوجوان و یا جوانی در محیط گرم زندگی مورد توجه و محبت قرار نداشته باشد و از محبت اعضای خانواده سیراب نشود آن را در خارج خانواده جستجو می کند، که زمینه بسیاری از فریب‌ها و انحرافات از همین جا فراهم می شود.
پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم: «آیا شما را از شبیه ترینتان به خودم با خبر نسازم؟ گفتند: آرى اى رسول خدا! فرمودند: هر کس خوش اخلاق‌تر، نرم‌خوتر، به خویشانش نیکوکارتر، نسبت به برادران دینى اش دوست دار تر، بر حق شکیباتر، خشم را فرو خورنده تر و با گذشت تر و در خرسندى و خشم با انصاف تر باشد.
محبت به همسر در خانه
اسلام به نقش و عامل محبت در گرمی کانون خانواده توجه کامل داشته و آن را به مسمانان گوشزد کرده است. «[روم/21] و از نشانه‌هاى او اینکه همسرانى از جنس خودتان براى شما آفرید تا در کنار آنان آرامش یابید، و در میانتان مودّت و رحمت قرار داد در این نشانه‌هایى است براى گروهى که تفکّر مى کنند!».
کانون خانواده شبیه جامعه انسانی کوچکی است که از افرادی تشکیل شده است و اگر این افراد با هم ارتباط نداشته باشند و پیوند عاطفی و مودت بین آنها برقرار نباشد جامعه و ساختمانی به وجود نخواهد آمد این پیوند و ارتباط در سایه محبت و مودت ایجاد می شود که خداوند متعال آنرا در انسانها بخصوص در میان همسران قرار داده است.اگر در خانه و زندگی همسران جوان عشق و محبت حاکم نباشد، زندگی صورتی وحشت انگیز و دست کم سرد و بی رمق خواهد داشت افراد چنین خانه ای با هم مستبدانه رفتار میکنند و زندگیشان سخت ناگوار میگردد.
شیوه و روشهای عملی محبت به همسر
1-اخلاق نیکو داشتن(خوش زبانی و خوش رویی)
نهاد انسان مشاهده جمال و زیبایی را دوست دارد و از زشتی و پلیدی می گریزد. چهره گشاده و پر لبخند و پر لبخند یکی از بهترین منظره های زیبا و بلکه زیباترین و خواستنی ترین منظره هاست: از پیامبر اکرم (صلی الله علیه واله) نقل شده است: «با مومنان و مردم[دوستان، خویشاوندان، به ویژه اهل خانه و همسر و فرزندان] با چهره گشاده و روی باز دیدارکن».
2-منطقی بودن(سوء ظن نداشتن، منفی باب نبودن)
یکی از روش های محبت کردن به همسر این است که به او بدگمان نباشیم یعنی رویدادهای، کارها، وگفتارهای دیگران را بدون آگاهی و دلیل روشن، با پندار ناروا و گمان بد، بیان و تفسیر نکنیم. اگر بد گمانی در خانه ریشه بدواند، کانون گرم خانه را به سردی خواهد کشاند. «کسی که بدبین است، از همه وحشت دارد.» «[حجرات/12]؛ «ای کسانی که ایمان آورده اید، از بسیاری از گمان ها بپرهیزید که پاره ای از گمان ها گناه است، و جاسوسی مکنید، و بعضی از شما غیبت بعضی نکند؛ آیا کسی از شما دوست دارد که گوشت برادر مرده اش را بخورد؟ از آن کراهت دارید. [پس] از خدا بترسید، که خدا توبه پذیر مهربان است».
3-تنها به همسر خود توجه داشتن
ازدواج، پیوند محبوب و مقدسی است که طی آن، زن و مرد باهم پیمان محبت و صفا و وفا می بنندند. زن پیمان می بندد که از غیر از همسرش چشم بپوشد و خویش را از نگاه هوس آمیز دیگران دور نگه دارد؛ مرد هم متعهد می شود جز به همسر خود نگاه گناه آلود نیفکند. کسی که با نگاه هرزه اش به هر کس چشم می دوزد، نهایتاً به همسر خود سرخورده و بی رغبت می شود؛
4- چشم پوشی از خطا
عیب جویی، گلبوته دوستی و محبت را پژمرده میکند و عیب بینی خار زار خشم و دشمنی را در دل می پرورد و زندگی خانوادگی را به تلخی و جدایی می کشاند. در عین حال، دستور زندگی، صبر و شکیبایی در برابر مشکلات و گذشت و فدا کاری برای ادامه حیات است؛ به ویژه آنگاه که رفتار نا برخردانه ای از همسرتان صادر می شود، این گذشت و نا دیده گرفتن ضروری است. بی تابی در برابر این امور به شکست در زندگی می انجامد. مام رضا(علیه السلام) میفرمایند:«بر مؤمن سزاوار است که از پروردگار و پیامبر و امام خود سه خصلت را بیاموزد: خصلتى که از پروردگار باید بیاموزد، عیب پوشى و کتمان است...»
سخن آخر و جمع بندی
آموزه های ناب اسلامی تنها برای عبادت و تهجد ارزش قائل نشده بلکه در آداب و فرهنگ اسلامی مواردی ارزشمندی همچون محبت و مهرورزی نیز از جایگاه خاص برخوردار است و برای آن آثار و برکات ارزشمندی همچون زندگی توأم با آرامش را برای افراد بیان شده است.
