چک سعودی تکمیل برگزیت

محمد بن‌سلمان، ولیعهد و وزیر دفاع سعودی، بعد از بازگشت از بریتانیا پیامی به ترزا می، نخست‌وزیر بریتانیا، فرستاده و در این پیام به خاطر استقبال گرمش از او قدردانی کرده و بر تلاش برای تقویت روابط در تمامی زمینه‌‌‌‌ها و هماهنگی درباره مسائل مشترک تأکید کرده است. بن‌سلمان با این پیام رضایت خود را از سفر سه روزه به بریتانیا اعلام کرده، هرچند که این سفر بنابر برنامه قبلی تأخیری یک ماهه داشت و احزاب منتقد در مجلس عوام و نهادهای حقوق بشری و ضد جنگ با آن مخالف بودند و علیه او تظاهرات کردند. شاید همین حجم از مخالفت‌‌‌‌ها باعث شده بود تا بن‌سلمان در ابتدای سفرش انتظار چندانی از استقبال انگلیسی‌‌‌‌ها نداشته باشد اما برخورد دولت و خانواده سلطنتی در این سه روز آن‌قدر او را دلگرم کرده که این پیام را بفرستد. هدیه غیرمنتظره می ‌به بن‌سلمان یکی از موارد دلگرم‌‌کننده برای بن‌سلمان بود چرا که این هدیه عبارت بود از سند تنظیم شده توسط کنسول بریتانیا در جده به سال 1880 که در آن شجره‌نامه آل‌سعود ثبت شده است.

خانم می‌ با این هدیه و در قالب یک سند تاریخی رابطه قدیمی انگلیسی‌‌‌‌ها با آل‌سعود را به بن‌سلمان نشان داده است و به او این پیام را داده که مثل سال‌های دور، لندن کماکان حامی حاکمیت سعودی است. این موضوع به خصوص برای بن‌سلمان حائز اهمیت است چرا که با وجود برخی اقدامات به اصطلاح اصلاح‌طلبانه، برنامه‌های جاه‌طلبانه‌اش در منطقه مثل جنگ سه‌ساله یمن، محاصره قطر و دخالت‌هایش در یمن انتقاد‌‌‌هایی را در داخل و خارج از عربستان در پی داشته که صدای آن را‌‌‌ می‌شد خارج از دفتر خانم می‌ در لندن هم شنید. این موقعیت پرچالش برای بن‌سلمانی دردسرآفرین است که خود را برای نشستن بر تخت پادشاهی آل‌سعود آماده می‌کند و هر از چند گاه تحلیل یا خبری از احتمال کنارگیری ملک سلمان بن عبدالعزیز، پادشاه آل سعود، به نفع او به گوش می‌رسد. حالا می ‌با دادن این هدیه نفیس تاریخی به او دلگرمی می‌دهد که لندن همراه او تا نشستنش بر تخت پادشاهی است و بابت انتقاد‌‌‌ها چندان نگرانی نداشته باشد و این درست همان نتیجه‌ای است که بن‌سلمان از سفرش به لندن در نظر داشت.

این دست‌خوشی انگلیسی نمی‌تواند بی‌وجه باشد و بن‌سلمان با توجه به این موضوع خود را آماده انعقاد قراردادهای کلان با انگلیسی‌‌‌‌ها کرده بود که میزان دست به نقد آن 2 میلیارد دلار بود، جدای از تعیین سقف 65 میلیارد پوندی، 90 میلیارد دلار، برای حجم تجارت و سرمایه‌گذاری در سال‌های آینده. علاه بر این، بن‌سلمان توافقنامه خرید 48 فروند جنگنده تایفون را به مبلغ 10 میلیارد پوند (حدود 14 میلیار دلار) از بریتانیا نهایی کرد. لازم به ذکر است که مذاکرات دو طرف بر سر این قرارداد چند سالی جریان داشت اما بن‌سلمان آن را همراه با گاوین ویلیامسون، وزیر دفاع بریتانیا، نهایی کرد تا به انگلیسی‌‌‌‌ها نشان دهد که انعقاد چنین قرارداد‌‌‌هایی به حضور او در حاکمیت آل‌سعود گره خورده است. به این صورت، قرارداد واقعی بن‌سلمان با انگلیسی‌‌‌‌ها را نباید در این حد از قراردادهای تجاری و نظامی دید بلکه اصل سفر او در قالب قراردادی قابل ارزیابی است که او با انگلیسی‌‌‌‌ها می‌بندد تا حمایت آنها را برای نشستن روی تخت پادشاهی آل‌سعود به دست بیاورد و در مقابل هم حاضر است زمینه‌های مالی را با لندن تقویت کند. به نظر می‌رسد نحوه برخورد با بن‌سلمان در جریان سفر سه روزه دلالت بر این نکته دارد که دولت بریتانیا هم این قالب کلی از قرارداد با او را پذیرفته چرا که می‌خواهد تضمین‌های مالی بعد از تکمیل برگزیت و خروج از اتحادیه اروپا داشته باشد و البته چک بن‌سلمان یکی از تضمین‌های مورد نظر خانم می ‌است. به این جهت است که خانم می‌ دست‌خوش انگلیسی را به بن‌سلمان می‌دهد و خیالش را بابت حمایت از او راحت می‌کند تا پس از خروج از اتحادیه اروپا چک بن‌سلمان را نقد کرده باشد.

سید رحیم نعمتی