استاد محسن قرائتی در ادامه سلسله مباحث تفسیری خود با موضوع تفسیر قطره ای به بیان آموزه های آیه 147 و 148 سوره بقره پرداخته است.
آیه 147:
الْحَقُّ مِنْ رَبِّکَ فَلاَ تَکُونَنَّ مِنَ المُمْتَرِینَ
ترجمه:
حقّ، (آن چیزى است که) از سوى پروردگار توست، پس هرگز از تردید کنندگان مباش.
* پیام ها
1- حقّ همان است که از منبع علم بى‌نهایت او صادر شده باشد. «الحقّ من ربّک»
2- دستورها و فرامین الهى که از طریق وحى و یا روایات ثابت شود، جاى مجادله و مناقشه ندارد. «فلا تکوننّ من المُمترین»
3- رهبر باید از قاطعیّت و یقین برخوردار باشد، به خصوص وقتى که قانونى را تغییر داده و سنّتى را مى‌شکند. «فلا تکوننّ من المُمترین»
آیه 148:
وَ لِکُلٍّ وِجْهَةٌ هُوَ مُوَلِّیهَا فاسْتَبِقُواْ الخَیْرَتِ أَیْنَ مَا تَکُونُوا یَأْتِ بِکُمُ اللَّهُ جَمِیعاً إِنَّ اللَّهَ عَلَى کُلِّ شَى‌ءٍ قَدِیرٌ
ترجمه:
و براى هر کس قبله‌اى است که به آن سوى رو مى‌کند. (بنابراین درباره‌ى جهتِ قبله گفتگو نکنید و به جاى آن) در نیکى‌ها و اعمال خیر بر یکدیگر سبقت جویید. (و بدانید) هر جا که باشید، خداوند همه شما را (در محشر) حاضر مى‌کند، همانا خداوند بر هر کارى تواناست.
* نکته ها
براى کلمه «وجهةٌ» دو معناست: قبله و طریقه. اگر این کلمه را همانند اکثر مفسّران به معناى قبله بگیریم، معناى آیه همان است که ترجمه کرده‌ایم. امّا اگر کلمه «وجهةٌ» را به معناى طریقه و شیوه بگیریم، معناى آیه این است: براى هر انسان یا گروهى، راه و طریقى است که به سوى همان راه کشیده مى‌شود و هر کس راهى را سپرى مى‌کند و این معنا نظیر آیه‌ى 84 سوره‌ى اسراء است که فرمود: «کلٌّ یعمل على شاکلته»
بعضى مفسّران، مراد از «هو» در «هو مولّیها» را خدا دانسته‌اند که در این صورت معناى آیه چنین مى‌شود: هر کس قبله‌اى دارد که خداوند آنرا تعیین کرده است.
سبقت در کار خیر، ارزش آن را افزایش مى‌دهد. در قرآن واژه‌هاى «سارعوا»، «سابقوا» و «فاستبقوا» در مورد کار خیر بکار رفته است و در ستایش انبیاء مى‌فرماید: «یسارعون فى الخیرات» [انبیاء/ 90] آنها در نیکى‌ها، شتاب و سرعت مى‌گیرند.
در برخى روایات ذیل این آیه آمده: در زمان ظهور امام زمان علیه السلام علاقمندان آن حضرت، از اطراف و اکناف جهان یکجا در حضور ایشان جمع خواهند شد. [تفسیر نورالثقلین، ج1 ص 139]
* پیام ها
1- هر امتّى قبله‌اى داشته و مسئله قبله، مخصوص مسلمانان نیست.«لکلّ وجهة»
2- بحث‌هاى بیهوده را رها کنید و توجّه و عنایت شما به انجام کارهاى خیر باشد. «فاستبقوا الخیرات»
3- به جاى رقابت و سبقت در امور مادّى، باید در کارهاى خیر از دیگران سبقت گرفت. «فاستبقوا الخیرات»
4- روز قیامت، خداوند همه را یکجا جمع خواهد کرد و این نمونه‌اى از مظهر قدرت الهى است. «یأت بکم الله جمیعاً»
