یکی از مهمترین و خطرناکترین بیماریهایی که نوع بشر به آن گرفتار میشوند٬ بیماری فراموشی و از یاد بردن مهمترین و زیباترین شاخصهای زندگی الهی وانسانی است. بیماری فراموشی بیماری فوق خطرناکی است که ارتباط مستقمی با روح و روان انسانها دارد. هرچند ما انسانها نوعاً در برابر بیماریهای مرتبط با جسم واکنش و عکس العمل سریع از خود نشان میدهیم ولی در برای بیماریهای روحی کمترین رویکرد درمانی از خود بروز نمیدهیم. اگر آنقدر که بعضی افراد به موضوعاتی همچون ظاهر زیبا توجه داشتند به روح و زیباییهای آن نیز توجه مینمودند دنیا و آخرت آنها رنگ و بوی الهی به خود میگرفت. و روی سعادت را به خود میدیدند.
خدافراموشی
بدترین نوع نسیان، فراموش کردن خدای متعال است. این قسم از فراموشی از خطرناکترین انواع فراموشی به شمار میآید؛ چرا که که سر منشأ همه گرفتاریها و سقوط در تباهیهاست. این چنین انسان که به خدای متعال باور و توجهی ندارد برای نیل به خواسته های شیطانی و شهوانی خود به هر کار دست خواهد زد.
علت و منشأ خدا فراموشی در زندگی مدرن
وقتی که در چرایی و منشأ این قسم از فراموشی توجه شود، میتوان علت و اساس این بیماری را این چنین معرفی کرد.
1-رفاه زندگی و راحت طلبی افراطی
با دقت و مطالعه درآیات نورانی کلام الله مجید میتوان رفاه خواهی و راحت طلبی افراطی از جمله عوامل فراموشی خدای متعال و زندگی سعادتمند معرفی کرد. نوعاً کسانی که تمام فکر و اندیشهی آنها رسیدن به لذات دنیایی است خواسته و یا ناخواسته بسیاری از اموری که با روح و روان آنها ارتباط مستقیم دارد را به ورطه فراموشی خواهند سپرد.
«[زمر/8] هنگامى که انسان را زیانى رسد، پروردگار خود را مىخواند و بسوى او باز مى گردد امّا هنگامى که نعمتى از خود به او عطا کند، آنچه را به خاطر آن قبلًا خدا را مىخواند از یاد مىبرد و براى خداوند همتایانى قرار مىدهد تا مردم را از راه او منحرف سازد بگو: «چند روزى از کفرت بهرهگیر که از دوزخیانى!.»
اموال و دارایی
«[منافقون/9] اى کسانى که ایمان آوردهاید! اموال و فرزندانتان شما را از یاد خدا غافل نکند! و کسانى که چنین کنند، زیانکارانند».
2- شیطان عامل کمکی در فراموشی خدا
از جمله مهمترین عوامل مؤثری که فرهنگ قرآن برای فراموشی خدای متعال ذکر مینماید، شیطان است. خدای متعال در آیات متعددی شیطان را یکی از علل فراموش کاری انسان در خصوص خدا باوری معرفی میفرماید:
« [مجادله/19] شیطان بر آنان مسلّط شده و یاد خدا را از خاطر آنها برده آنان حزب شیطانند! بدانید حزب شیطان زیانکارانند!».
گناه و معصیت
گناه و معصیت با توجه به خاصیت مسموم و و زهر آلودی که بر روی روح و روان انسان دارد؛ انسان را از آنچه از قبل به آن باور داشته را غافل مینماید: «[ الروم /10] سپس عاقبت آن کسان که مرتکب کارهای بد شدند ناگوارتر بود زیرا اینان آیات خدا را دروغ انگاشتند و آنها را به مسخره گرفتند.»
عاقبت فراموشی خدا در زندگی:
سنت استدراج:
« [انعام/44] (آرى،) هنگامى که (اندرزها سودى نبخشید، و) آنچه را به آنها یادآورى شده بود فراموش کردند، درهاى همه چیز (از نعمتها) را به روى آنها گشودیم تا (کاملا) خوشحال شدند (و دل به آن بستند) ناگهان آنها را گرفتیم (و سخت مجازات کردیم) در این هنگام، همگى مأیوس شدند (و درهاى امید به روى آنها بسته شد).»
زندگی سخت و غیر قابل تحمل
یکی از پیامدهای فراموشی خدای متعال در زندگی دنیایی محرومیت از رحمات و الطاف الهی است. وقت که انسان در زندگی خود صاحب نعمت را فراموش نماید نباید انتظار یاری و کمکی از او داشته باشد.«[طه/124]و هر کس از یاد من روى گردان شود، زندگى (سخت و) تنگى خواهد داشت و روز قیامت، او را نابینا محشور مىکنیم!»
عذاب الهی
«[اعراف/165] امّا هنگامى که تذکراتى را که به آنها داده شده بود فراموش کردند، (لحظه عذاب فرا رسید و) نهى کنندگان از بدى را رهایى بخشیدیم و کسانى را که ستم کردند، بخاطر نافرمانیشان به عذاب شدیدى گرفتار ساختیم.»
همراهی شیطان
یکی از بدترین و سخترین پیامدهای فراموشی خدا در زندگی همراهی و دوستی با بدترین موجودات عالم هستی است همراهی و دوستی بسیار دردناکی که موجب گرفتار شدن در عذابهای فوق طاقت میشود.« [زخرف/36] و هر کس از یاد خدا روىگردان شود شیطان را به سراغ او میفرستیم پس همواره قرین اوست »
کوری باطن در دنیا و آخرت
« [طه/124]و هر کس از یاد من روى گردان شود، زندگى (سخت و) تنگى خواهد داشت و روز قیامت، او را نابینا محشور مىکنیم!»
همچنین در متون روایی٬ از امام علی علیه اسلام روایت بسیار زیبایی در خصوص پیامدهای فراموش خدای متعال بیان شده است:«هر که فراموش کند خداى سبحانه را فراموش او گرداند خدا نفس او را و کور گرداند دل او را»
سخن آخر
بیماری مهلک فراموشی خدای متعال از جمله بیماریهای روحی است که تبعات جبران ناپذیری را در دنیا و آخرت برای انسان به دنبال دارد. با دقت و تأمل در آموزههای قرآنی به خوبی میتوان علت و منشأ این بیماری را در موارد زیادی در رفاه طلبی و دلبستگی افراطی به دنیا و غرق شدن در گناه و معصیت و گرفتار شدن در دام حربههای ابلیس نابکار دانست.