رضا مهدوی مجری کارشناس موسیقی «چشم شب روشن» یکشنبه شب میزبان شهرداد روحانی رهبر ارکستر سمفونیک تهران و مهمان او به علت از دست دادن دوست عزیزش، سیاه پوش بود.
مهدی در ابتدا به اجرای ارکستر سمفونیک تهران به رهبری روحانی در جشنواره موسیقی فجر اشاره کرد و گفت: اجرای شما در جشنواره فجر خیلی مقتدرانه بود به طوری که حتی منتقدان نیز مجبور شدند سکوت کنند. این در حالی بود که ارکستر سمفونیک در دو الی سه سال گذشته دوران سختی را پشت سر گذاشت اما در جشنواره فجر نوازنده ها با عشق به رهبرشان نگاه می کردند و حاصل آن اجرای فوق العاده در جشنواره فجر بود. چه تمرینات و تلاش هایی برای این اجرای خوب انجام شد؟
روحانی در مقام پاسخ اظهار کرد: حقیقت آن است که اجرا در جشنواره فجر ادامه روندی بود که از قبل برنامه ریزی کرده بودیم و ارکستر سمفونیک روندی رو به رشدی را بر اساس آن دارد طی می کند.
قطعاتی را اجرا می‌کنیم که سخت و پیچیده باشند
وی با تاکید بر اینکه باید در جشنواره ها یک کار خاص ارائه داد، بیان کرد: در این جشنواره برنامه ریزی کرده بودیم حتما از قطعاتی استفاده کنیم که سولیست ایرانی داشته باشد و همچنین قطعات دیگری نیز انتخاب کردم که یک سولیست غیر ایرانی داشت. طبق برنامه ریزی، قطعاتی را نیز انتخاب کردیم که برای ارکستر سمفونیک تهران یا هر ارکستر سمفونیک دیگر، اجرای سخت و پیچیده ای باشد؛ همانطور که در جشنواره های بین المللی نیز، قطعات ارکستر سمفونیک هایی که اجرا می کنند هم از لحاظ اجرایی و هم از نظر شنیداری، قطعه ساده ای نیست.
رهبر ارکستر سمفونیک تهران تصریح کرد: علاقه داشتم حتما از یک آهنگساز ایرانی در این جشنواره، اثری را رهبری کنم و به همین دلیل قطعه ای از دوست هنرمندم، «احمد دژبان» را اجرا کردیم که البته بازسازی از یکی از قطعات قدیمی ایشان بود. در سولیست بین المللی نیز از یک سولیست هلندی که مشهور است، استفاده کردیم که اجرای او بسیار مورد توجه علاقه مندان قرار گرفت.
روحانی با بیان اینکه با قطعه «پرنده آتشین» با نوازندگی «ایگور استراوینسکی» می خواستم ارکستر سمفونیک را در معرض دید قرار دهم، عنوان کرد: واقعا ارکستر سمفونیک تهران بسیار خوب از عهده اجرای این قطعه در جشنواره موسیقی فجر بر آمد.
آثار ارسالی به دفتر ارکستر سمفونیک تهران را در تمرینات اجرا می کنیم
این آهنگساز از برنامه های آینده این چنین گفت: در حال حاضر کارهایی از آهنگسازهای جوان و کمی مسن تر کشور به دفتر ارکستر سمفونیک تهران ارسال می شود که البته در مقطع زمانی، در این باره فراخوان خواهیم داد. تعدادی از این آثار هنوز به آن حدی نرسیده است که بتوان آنها را در ارکستر سمفونیک اجرا کرد. یکی از کارهایی که این ارکستر سمفونیک در سال 97 انجام می دهد، این خواهد بود که این آثار ارسالی در جلسه ای، با حضور آهنگسازها از طریق نوازندگان ارکستر سمفونیک تهران در تمرینات اجرا می شود.
وی ضمن مثبت دانستن این اقدام، ادامه داد: آهنگساز برای نخستین بار، قطعه ای را که ساخته است می شنود؛ اجرای آثار آهنگسازانی که کمتر شناخته شده هستند، کار بسیار نادری است. البته در کشورهای دیگر این اتفاق می افتد و زمانی که تحصیل می کردم، این شرایط برای بنده نیز وجود داشت. بعد از اجرای آثار می توان از نوازنده نظرخواهی کرد زیرا این موضوع به پیشرفت آهنگساز کمک می کند تا بداند چگونه برای آن ساز، بهتر بنویسد. طبیعتا از بین موسیقی هایی که به دفتر ارسال شدند، قطعاتی انتخاب می شود تا در ارکستر سمفونیک تهران که هر ماه اجرا دارد، نواخته شوند.
ارکستر سمفونیک تنش و حاشیه ندارد
مهدوی در این هنگام پرسید: شما رهبری ارکستر را پذیرفتید اما مدیریت هنری آن را بر عهده نگرفتید؟
شهرداد ضمن تاکید بر اینکه مدیریت هنری ارکستر نیز بر عهده او است، گفت: در حال حاضر مسئولیت هر دو بر عهده من است خیلی ها فکر می کنند چون تنش و حاشیه ای دیده نمی شود، مدیریت هنری بر عهده بنده نیست. البته وقتی با 70 الی 80 هنرمند کار می کنید، مطمئنا مسائل و حاشیه هایی پیش می آید اما باید با تجربه این مسائل را حل کنید. بسیار خوشحال هستم بگویم ارکستر سمفونیک تهران جو بسیار حرفه ای دارد زیرا نوازنده ها بسیار با علاقه کار می کنند هر چند همیشه کمبودها وجود داشته است.
تمام برنامه های ارکستر سمفونیک تهران ضبط تصویری می شود
وی ادامه داد: باید از بنیاد رودکی تشکر کنم زیرا شرایط را طوری فراهم می کنند تا بدون دغدغه کار را ادامه دهیم و روز به روز به سطح کیفی ارکستر افزوده شود و خوشحال هستم اعلام کنم تمام برنامه های ارکستر سمفونیک تهران ضبط تصویری می شود و انتشار پیدا می کند که از این نظر قدم بسیار بزرگی برای شناساندن ارکستر سمفونیک تهران به ایرانیان و جامعه بین المللی برداشته شده است.
رهبر ارکستر سمفونیک تهران درباره حجم اجراهای ایرانی ارکستر در سال آینده بیان کرد: این ارکستر مثل هر ارکستر سمفونیک بین المللی، یکسری قواعدی دارد که باید انجام دهد زیرا علاقه مندان به موسیقی کلاسیک، به خاطر شنیدن آثاری خاص به این ارکستر می آیند. البته حتما از آهنگسازان ایرانی استفاده خواهیم کرد کما اینکه در مدتی که مسئولیت ارکستر سمفونیک تهران را بر عهده داشتم، از 6 آهنگساز ایرانی هم در برنامه های زنده و هم به صورت ضبط شده استفاده کردیم. بنابراین استفاده از سولیست و آهنگساز ایرانی در برنامه وجود دارد.
کارشناس برنامه سوال کرد: شما از سولیست ها و آهنگسازهای ایرانی دعوت می کنید یا خودشان استقبال می کنند و به طرف شما می آیند؟
شهرداد روحانی با بیان اینکه برنامه ریزی ما دادن فراخوان بود، اظهار کرد: با وجود چنین برنامه ریزی، قبل از اینکه اقدامی برای فراخوان کنیم، مرتب آثار ارسال می شود و فرقی نمی کند آثار اساتید جوان یا با سابقه باشد و اتفاقا بیشتر، آثار اساتید اجرا شده است اما باید به طوری سهم داده شود که کار آهنگسازهای جوان نیز دیده و شنیده شود.
استقبال مردم نشان دهنده سطح بالای ارکستر است
این آهنگساز درباره انتخاب آثار ارسالی برای اجرا در ارکستر گفت: آثار از طرق مختلف به دست ما می رسد اما طبیعتا انتخاب نهایی با بنده است. در انتخاب قطعات، مهمترین ملاک بالا بودن کیفیت و پس از آن جذاب بودن برای نوازنده ها است؛ وقتی برای نوازنده ها نیز جذاب باشد، برای مردم نیز جذاب خواهد بود. استقبال مردم نیز نشان دهنده این است که سطح کیفی ارکستر سمفونیک تهران بالا است.
وی تاکید کرد: یکی از وظایفم به عنوان رهبر ارکستر سمفونیک تهران این است که قطعاتی را برای جامعه ام اجرا کنم که سطح کیفی شنیداری مردم را بالا ببرد و یا اینکه مردم را با آثار جدیدی آشنا کنم.
بتهوون یا سعدی نه فقط متعلق به غرب یا شرق بلکه برای همه بشریتند
مهدوی در ادامه درباره اجرای آثار کلاسیک در ایران پرسید که روحانی پاسخ داد: وقتی راجع به «بتهوون» صحبت می کنیم، دیگر کسی آن را فقط متعلق به غرب نمی داند یا وقتی درباره سعدی حرف می زنیم، فقط او را متعلق به شرق نمی دانیم بلکه آنها متعلق به جامعه بشریت هستند. وقتی ارکستر سمفونیک آفریقا یک اثر از بتهوون اجرا می کند، نمی توانیم بگوییم این ارکستر دارد یک اثر غربی را اجرا می کند.
وی افزود: از زمانی که رهبری این ارکستر را بر عهده گرفتم، چند هفته قبل از اجرا، بلیت های آن تمام می شود زیرا قطعا برای مردم جذاب بوده است. نکته قابل توجه نیز این است که 80 درصد کسانی که اجرای ارکستر را می بینند، همه جوان هستند و هنگامی که این را برای همکاران غیر ایرانی در خارج از ایران تعریف می کنم، غبطه می خورند و می پرسند چگونه توانسته اید جوانان کشورتان را به موسیقی علمی علاقه مند کنید.
مهدوی در آخر پرسید: منتقدها بیان می کنند ارکستر سمفونی تهران بیشتر به موسیقی فیلمهایی که مشهور هستند می پردازد.
روحانی پاسخ داد: ما برای مردم کار می کنیم و این برای مردم جذاب است اما قطعا به ندرت از آهنگسازهای فیلم اجرا شده است اما همین آهنگسازها نیز تحصیلات آکادمیک موسیقی دارند و آثاری نیز در زمینه موسیقی کلاسیک و سالن های کنسرت دارند.
مجله شبانگاهی «چشم شب روشن» به تهیه‌کنندگی امیر قمیشی و با اجرای محمد صالح علا شنبه تا چهارشنبه ساعت 23 از شبکه چهار سیما پخش می‌شود.
