مشکلات بنگاه‌های تولیدی و صنعتی امری نیست که دیگر برای کسی پوشیده باشد. دیرزمانی است که بسیاری از فعالان تولید و مدیران NGOها و اتحادیه‌های تولیدی فریاد می‌زنند، برای نجات تولید ملی باید فکر عاجلی کرد و اگر فکری برای برطرف کردن مشکل صنعت کشور سنجیده نشود، اقتصاد خیلی زود باز به یک رکود بزرگ برمی‌گردد و نه تنها این رکود ممکن است به راحتی قابل حل و فصل نباشد، بلکه با آثار و پیامدهای اجتماعی و امنیتی بزرگی مواجه خواهیم شد.
امروز برخی بنگاه‌های بزرگ صنعتی کشور درگیر ابرمشکلاتی شده اند که پرداخت سودهای سرسام آور بانکی یکی از اصلی‌ترین این مشکلات است. به عنوان مثال، ذوب آهن امروز به سود عملیاتی رسیده است، یعنی ماه به ماه سود می‌دهد؛ اما هنوز بدهی کلانی به بانک‌ها دارد که شاید سال‌ها طول بکشد تا بتواند آن را تسویه کند. بنگاهی مثل لوله‌سازی اهواز 80 میلیارد تومان وام گرفته اما وام به علاوه سود بانکی انباشته به علاوه جریمه انباشته به حدود 500 میلیارد تومان رسیده است. بخش بزرگی از بنگاه‌های ما مساله‌شان ناشی از همین نرخ سود بانکی است که هزینه‌های مالی آنها را افزایش داده است.
مسئله دیگری که به مشکلات واحدهای صنعتی دامن زد، نحوه ناصحیح خصوصی سازی در 20 سال گذشته بود و از آنجاییکه واحدهای صنعتی دولتی به واحدهای خصولتی و نه خصوصی تبدیل شدند، به تدریج از سوددهی آنها کاسته شد و به سمت قهقرا پیش رفتند.
یک نکته مهم دیگر، فناوری فرسوده است. در طول 12 سال گذشته تقریبا هیچ بنگاهی نتوانسته نوسازی صنعتی انجام دهد و در این میان بنگاه‌های صنعتی بزرگی وجود دارد که از 60 سال گذشته ماشین آلات خود را تعویض نکرده اند و تولید آنها به بهره وری پایین و مصرف انرژی بالا می‌انجامد.
در راستای مشخص شدن زوایای بیشتری از این موضوع با دو تن از مسئولان صنعتی کشور به گفتگو پرداخته ایم که در ادامه آمده است؛
تولیدملی از بانک ها،شکست خورد
عبدالوهاب سهل آبادی رئیس خانه صنعت، معدن و تجارت ایران، با گلایه از وضعیت موجود تولید داخلی، اظهار کرد: عجیب است که دولت و مجلس شورای اسلامی در خیلی مواقع از یاد می‌برند سهم تولیدکننده داخلی را پرداخت کنند، اما سازمان‌های دریافت کننده مالیات و بیمه همیشه به موقع سهم تولیدکننده را می‌گیرند و تولیدکنندگان در صورت تأخیر، باید جریمه پرداخت کنند.
وی افزود: آمارهای نامطلوبی از واردات مواد غیرضروری به کشور وجود دارد و باید پرسید که چطور این حجم از واردات غیرمجاز به‌راحتی وارد کشور می‌شود.
سهلآبادی با گلایه از عملکرد بانک‌ها در مقابل تولیدکننده داخلی، تأکید کرد: اکنون بسیاری از کارخانه‌های کشور به‌دلیل بدهی بانکی تعطیل شده و کارگران آنها خانه‌نشین شده‌اند.
رئیس خانه صنعت، معدن و تجارت ایران، ابراز کرد: از دولت و مجلس شورای اسلامی تقاضا دارم تا بدهی‌های تولید کننده‌های داخلی را تا حد امکان فریز کنند، چرا که در غیر اینصورت باید منتظر ورشکستگی صنایع ایران باشیم.
وی بیان کرد: تنها عاملی که اکنون تولید کننده داخلی را تشویق به ادامه فعالیت می‌کند، عشق به کار است.
رئیس خانه صنعت، معدن و تجارت با تأکید بر اینکه تنها توقع ما از دولت این است که سنگ جلوی پای ما قرار ندهند، تصریح کرد: مسئولان می‌گویند سود بهره بانکی حدود 18 درصد است، اما در عمل 23 تا 24 درصد است، نکته قابل توجه اینکه اگر تولیدکننده‌ای نتواند بدهی خود را به بانک پرداخت کند باید بهره مرکب 40درصدی را بپردازد.
وی با بیان اینکه در حال حاضر تنها 30 درصد از ظرفیت بخش صنعت کشور فعال است، گفت: ظرفیت تولید طی سال‌های اخیر نه تنها افزایش نداشته، بلکه میزان اشتغال در استان‌های صنعتی کاهش هم پیدا کرده است.
رئیس خانه صنعت، معدن و تجارت با ابراز اینکه عمده تسهیلات 16 هزار میلیارد تومانی دولت برای کمک به تولید صرف به‌روزرسانی دیون تولیدکنندگان به سیستم بانکی شده است، افزود: سهم صنعت‌گران از درآمد حاصله از هدفمندی یارانه‌ها هنوز پرداخت نشده، اما منتظریم دولت بگوید صنعت‌گران چه تقصیری در اتفاقات کشور مانند رکود، هدفمندی یارانه‌ها و تحریم‌ها دارند.
سهلآبادی تصریح کرد: چرا باید تمام تبعات هدفمندی یارانه ها را جامعه صنعتی و معدنی بپردازد؟ در رابطه با مالیات بر ارزش افزوده نیز شرایط وصول دولت با وضع تولید تناقض دارد و تولید را دچار ضرر می‌کند.
وی یادآور شد: با ادمه وضع فعلی، تعداد زیادی از واحدهای صنعتی به‌ناچار تعطیل خواهند شد.
سهلآبادی گفت: وقتی که نرخ ارز با نرخ تورم هماهنگی ندارد ضرر را تولیدکننده متحمل شده و سودها عاید قاچاقچیان می‌شود.
وی تصریح کرد: دولت به‌جای کلنگ‌زنی‌های جدید فکری به حال واحدهای تولیدی فعلی کشور که با مشکلات متعددی روبه‌رو هستند بکند.
راهکار نجات صنعت،مبارزه با فساد است
محمدرضا مرتضوی دبیر خانه صنعت، معدن و تجارت ایران اظهار کرد: کار ما تولید و شغل ما کارآفرینی است، ما نباید به مسئولان اجازه دهیم که تنها در نقش یک انتقاد کننده از وضع موجود صحبت کنند،بلکه باید راهکار عملی ارایه دهند.
مرتضوی افزود: نظام بانکی تلاش می کند تا آنجا که می تواند به تولید پول ندهد، چون سود آن پایین است در عوض پول های سیستم بانکب بطور عمده صرف ساخت مراکز خرید و ساختمان هایی می شود که هیچ تاثیر مثبتی در نظام اقتصادی کشور ندارد و حتی در مقابل با سیاست های حمایت از تولید است.
وی اضافه کرد: به بانک ها توصیه می کنم که این مسیر، مسیر ورشکستگی ملی است و راه نجات کشور تولید و اشتغال است.
مرتضوی گفت: برای حمایت از تولید باید به پاخاست و همه در جامعه مسئولیم به هر نحوی که می توانیم از تولید حمایت کنیم.
دبیر خانه صنعت، معدن و تجارت ایران افزود: یکی از مهم ترین راه‌های مقابله با مشکلات تولید این است که همه مسئولان و مردم، به فکر نابودی فساد اداری باشند.
