گروه اجتماعی- برای اداره یک مجموعه که همراه با نقاط قوت و ضعف مربوط به آن می باشد، نحوه مدیریت بسیار مهم و رکن اصلی آن می باشد. برای واژه مدیریت تعاریف گوناگونی را ارائه شده است که می توان به تعریف «فرایند به کارگیری مؤثر و کارآمد منابع مادی و انسانی در برنامه‌ریزی، سازماندهی، بسیج منابع و امکانات، هدایت و کنترل است که برای دستیابی به اهداف سازمانی و بر اساس نظام ارزشی مورد قبول صورت می‌گیرد.» اشاره کرد.
به گزارش افکارنیوز، یکی از موارد مهمی که باید در مدیریت هر جامعه ای به آن دقت کرد، توجه به آداب و رسوم و فرهنگ آن جامعه می باشد که می بایستی ابزار های دقیق مبتنی بر ارزش های آن جامعه توسط مدیریت آن تعریف و به کار گرفته شود. مدیریت نیز انواع مختلفی دارد که در این فرصت، به توانمندی های مدیریت جهادی در فضای شهری به طور خلاصه خواهیم پرداخت و وضعیت کنونی مدیریت شهری تهران را بررسی خواهیم کرد.
مدیریت می تواند در عرصه های گوناگون تاثیرگذار بوده و دستاوردهای بزرگی را نیز به همراه داشته باشد. این شرایط تنها زمانی می تواند بالاترین بازده را داشته باشد که با مولفه های مدیریت جهادی همراه باشد. مدیریت جهادی را می توان به عنوان یکی از سبک های مدیریت بومی و الهام گرفته از تمدن ایرانی و دین مبین اسلام تعریف کرد. رهبر معظم انقلاب نیز در ابلاغ و تبیین سیاست های کلی برنامه ششم توسعه چند واژه کلیدی و مهم را مؤکدا بیان فرمودند که یکی از مهمترین این واژگان «مدیریت جهادی» است. ایشان شعار سال 1393 را نیز « اقتصاد و فرهنگ، با عزم ملی و مدیریت جهادی» نامیدند که مدیریت جهادی از ارکان اصلی این شعار است. رهبر انقلاب در بیانات خود و به دفعات در مورد مدیریت جهادی صحبت کرده و به مسئولین نیز تذکر داده اند. ایشان 10 شاخصه را برای مدیریت جهادی بیان می کنند که عبارت است از: توکل به خدا، خودباوری و اعتماد به نفس، دشمن شناسی، دوری از اختلافات، کارآمدی، استفاده از امکانات و ظرفیت ها، نگاه نقادانه، حرکت مبتنی بر علم و درایت، همت همراه با انگیزه خدمت، حضور مردمی (عزم ملی). هرکدام از شاخصه هایی که رهبر انقلاب در مورد مدیریت جهادی ذکر کرده اند، به صورت جمعی و در کنار یکدیگر معنی پیدا می کند و در جهت مطلوب خود قرار می گیرد.
واژه جهاد را نیز می توان به صورت مجزا مورد بررسی قرار داد. جهاد یکی از مفاهیم دین اسلام است و که به معنی کوشش، مبارزه و فعالیت است. این واژه زمانی که به عنوان صفت در کنار واژه مدیریت قرار می گیرد، فرهنگ سازمانی را تحت تأثیر قرار می دهد و این فرهنگ نیز به نوبه خود تأثیر زیادی بر مدیریت آن سازمان دارد.
مدیریت جهادی را می توان به اشکال دیگر نیز تعریف کرد. وقف کردن خود در جهت خدمت و حرکت به سمت اهداف نیز نوع دیگری از تعریف مدیریت جهادی است. مدیریت جهادی اصطلاحی جدید در ادبیات انقلاب اسلامی نیست اما این سبک از مدیریت را بیشتر در زمان دفاع مقدس قابل مشاهده است که این نوع مدیریت به رهبری امام خمینی(ره) توانست کشور را از پرتگاه جنگ که استکبار جهانی ایران را به سمت آن کشانده بود، نجات دهد.
یکی از مهمترین مؤلفه‌های مدیریت جهادی خود مدیری است که در رأس مجموعه قرار می‌گیرد که بتواند روحیه خدمت و تلاش را در آن مجموعه و سازمان پیاده سازی و نهادینه کند.مدیر جهادی کسی است که با توجه به جایگاهی که دارد، خودش را وقف خدمت می کند و در واقع تمرکز تمامی پتانسیل‌ها و توانمندی‌های مدیر جهادی بر روی حوزه مسئولیت هایی است که در آن قرار گرفته و می بایست برونداد نتایج فعالیت های خود را و حاصل آن را خدمت به شهروندان و ذی‌نفعان (یعنی همان مردم) ببیند. اما طبیعتا با این که وجود مدیر جهادی شرط لازم است اما کافی نیست. یک مدیر جهادی به تنهایی نمی تواند اهدافی را که برای آن ها برنامه ریزی کرده دست پیدا کند مگر این که با یک تیم منسجم که با خصوصیات جهادی او همسو هستند، بتواند به سمت آن اهداف گام بردارد.
در مدیریت غیر جهادی کارها به نحوی اداری پیش می رود و افراد از یک ساعت خاص کار خود را شروع می کنند و در یک ساعت خاص فعالیتشان تمام می شود و کارها به صورت روتین اداری پیش می رود که این نوع از فعالیت در مدیریت جهادی جای ندارد.
مسئله ای که قابل ذکر است، نیاز به مدیریت جهادی در شرایط کنونی کشور است، که این نیاز از یک ضرورت عبور کرده و به لزوم رسیده است. اما این لزوم چه میزان مورد توجه مدیران کشور از کلان را خرد قرارگرفته است؟
بعد از پایان دوره چهارم شورای شهر تهران و پایان کار محمدباقر قالیباف در سِمَت شهردار تهران، پنجمین دوره انتخابات شورای شهر برگزار شد که با پیروزی قاطع لیست امید همراه بود و نتیجه این پیروزی در انتخابات، انتخاب محمدعلی نجفی به عنوان شهردار تهران گردید. انتظاری که از شهردار جدید تهران میرفت و می رود، پیمودن ادامه راه مدیریت جهادی قالیباف بود که با تفکرات جناب شهردار همخوانی نداشت. نجفی از همان زمان که برنامه خود را به شورای شهر داد، مدل «حکمرانی خوب شهری» را که از سوی نهادهای بین‌المللی -از جمله بانک جهانی و هبیتات- مطرح بوده را برای اداره شهر تهران انتخاب کرد. در عملکرد چندماهه شهرداری جدید تهران به هیچ عنوان از مدیریت جهادی بر شهر تهران خبری نیست. مسئله ای که می تواند مشکلات بیشتری را بر مشکلات شهرداری تهران اضافه کند. در این چند وقت اخیر که بارندگی شدیدی در سطح تهران صورت گرفت و شهر بطور کامل سفیدپوش شد، مشکلات عدیده ای برای شهروندان تهرانی به وجود آمد و هم اکنون بعد از گذشت چند روز از این اتفاق، همچنان اکثر مشکلات در سطح شهر دیده می شود و شهرداری از ارائه ابتدائی ترین خدمات به مردم نیز عاجز مانده است. قطعا زمانی که خدمت به مردم جایش را به سیاسی کاری و ارائه گزارشات دور از انصاف می دهد، توقعی از مجموعه شهرداری تهران نمی رود که بتواند به وضعیت سر و سامان دهد و برنامه و عزم مناسبی داشته باشد.
