یکی از وعده های «دونالد ترامپ» در رقابت های انتخاباتی، تمرکز ویژه بر مسائل داخلی و کاهش مداخله های خارجی یا حضور نظامی کاخ سفید در دیگر کشورها بود.
چند روز قبل «رکس تیلرسون» وزیر امور خارجه آمریکا، در دانشگاه استنفورد اعلام کرد حضور ایالات متحده در سوریه به صورت نامحدود ادامه می یابد و حتی تقویت هم می شود.براساس اخبار رسانه ها آمریکا تلاش دارد نیرویی 30 هزار نفره را در مرزهای سوریه با کمک 2000 نیروی ارتشی خود تشکیل دهد.
گفته می شود حدود نیمی از این نیروها را شبه نظامیان «نیروهای دموکراتیک سوریه» تشکیل خواهند داد که رابطه نزدیکی با کاخ سفید دارند و ایالات متحده در چند سال اخیر حمایت های مادی و معنوی بسیاری را از آن ها به عمل آورده است. این اقدام البته با واکنش شدید ترکیه و سوریه مواجه شد. دراین چارچوب ترکیه، آمریکا را به ایجاد «ارتش وحشت» در مرز ترکیه متهم کرد و وظیفه آنکارا را مقابله با این نیروها دانست.
دولت «بشار اسد» در سوریه هم به این طرح اعتراض جدی داشت حضور نیروهای امریکایی را نامشروع و آن را تهاجمی خصومت آمیز توصیف کرد.
** یک وعده دیگر ترامپ اجرایی نمی شود
به اعتقاد تحلیلگران و رسانه های آمریکایی، نتیجه حضور نظامی نامحدود در سوریه که به وسیله وزیر امور خارجه ایالات متحده اعلام شد خطرناک است و به عنوان گام های نخستین برای یک جنگ دیگر تعبیر شود.
روزنامه آمریکایی «واشنگتن پست» در گزارشی با عنوان «بار دیگر، جنگ همیشگی ایالات متحده» نوشت: ناگفته پیداست ادامه جنگ های بی پایان آمریکا هیچ ثمری جز از دست رفتن جان های بیشتر ندارد. به نظر می رسد جنگ 17 ساله با تروریسم باز هم ادامه پیدا خواهد کرد و اکنون پس از در بر گرفتن چند کشور متوقف شدنی نیست.
براساس برآوردها تا سال پیش، جنگ درافغانستان، پاکستان و عراق برای مالیات دهندگان آمریکایی، گذشته از هزینه های انسانی آن، بیش از 5600 میلیارد دلار خرج در بر داشت. آمریکایی ها یک سال قبل امیدوار شده بودند که با ریاست جمهوری دونالد ترامپ، درگیری و مداخله جهانی واشنگتن به پایان برسد زیرا وی از اشغال عراق در سال 2003 انتقاد تندی می کرد و بهترین خط مشی در افغانستان را خروج از این کشور دانست.
نکته جالب اینجاست که وزیر امور خارجه آمریکا در تضاد با سخنان پیشین ترامپ، اکنون با انتقاد تند از دولت قبل آمریکا، بر تکرار نشدن اشتباهات باراک اوباما تاکید کرد؛ وی خروج از عراق در سال 2011 را اقدامی نادرست توصیف کرد که موجب احیای القاعده در عراق و ظهور داعش شد.
به نوشته این روزنامه، خنده دار این است که رویکرد ترامپ در جنگ با داعش ادامه همان خط مشی اوباما مبنی بر دخالت نظامی است. اما تفاوت با دوره قبل در این است که بنا بر اظهارات و برنامه ریزی اعلام شده وزیر امور خارجه ایالات متحده، ممکن است این طرح همه ماموریت های آمریکا در منطقه را به شکست منتهی کند. حداقل پیامد این سیاست، به ارث گذاشتن مشکلات فراوان برای رئیس جمهوری بعدی آمریکا خواهد بود.
روزنامه «نیوریورک تایمز» هم اعتقاد دارد اکنون سوریه به عرصه جدید جنگ برای آمریکا در دوره ترامپ تبدیل شده است. ترامپ با گذشت یک سال از دوره ریاست جمهوری خود، سوریه را میدان جنگ بعدی واشنگتن اعلام کرد و این کشور را به فهرست بی پایان جنگ های کاخ سفید اضافه کرد و در کنار عراق و افغانستان قرار داد.
براساس خبرها تعداد نیروهای آمریکایی نه تنها کمتر نمی شود بلکه به 2000 نفر افزایش می یابد که به مدیریت و آموزش نیروهای محلی نیز خواهند پرداخت.
همچنین این نکته مهمی است که راهبرد حضور دائمی نیروهای آمریکا در سوریه از طریق کسب مجوز قانونی و مالی از کنگره آمریکا رسانه ای نشد بلکه با سخنرانی وزیر امور خارجه در موسسه هوور دانشگاه استنفورد بیان می شود. این امر نشان می دهد ترامپ تصمیم نهایی خود را در این زمینه گرفته است.
روزنامه نیویورک تایمز اعتقاد دارد اگرچه اکنون مشخص شده است که به طور قطع نیروهای آمریکایی در سوریه حضور خواهند داشت اما کسی نمی داند آیا تعداد آن ها در همین حد باقی می ماند یا بیشتر می شود؟
به نظر تحلیلگران، با این که سوریه برای آمریکا یک چالش پیچیده است اما راه حل چندان متقاعد کننده ای برای آن ارائه نشده است زیرا بیش از حد بر دستاوردهای خیالی اقدام های نظامی ایالات متحده اتکا دارد. علاوه بر این اهدافی که آمریکا برای خود در سوریه طراحی کرده، به شدت گسترده و تاحدود زیادی غیرقابل دسترس ارزیابی شده است.
** اهداف چندگانه با سیاست هایی متناقض
تیلرسون در دانشگاه استانفورد گفت که حدود 2000 نیروی نظامی آمریکایی به طور قطع در سوریه باقی می مانند.
وی تصریح کرد هدف نظامی آمریکا فراتر از شکست داعش و گروه های افراطی طراحی شده ست؛ از جمله اهداف اعلامی وزیر امورخارجه آمریکا مقابله با نفوذ ایران در سوریه و تسهیل شرایط برای کنار گذاشتن بشار اسد از قدرت است. با این حال در سیاست های آمریکا تناقض هایی به چشم می خورد که تحلیل دقیق هدف آمریکا را سخت می سازد.
نشریه «نیوزویک» در بررسی موضوع این پرسش را مطرح کرد که با توجه به رویکرد جدید کاخ سفید برای حضور دائم در سوریه، این کشور چگونه می تواند وارد معرکه ای شود و از یکی از دو طرف درگیری که از متحدان واشنگتن هستند، حمایت نکند.
شواهد نشان می دهند اکنون که داعش در آستانه شکست کامل قرار گرفته، تمرکز کاخ سفید به سوی کردهای سوریه به عنوان ابزاری برای مدیرت اوضاع در آینده معطوف شده است. واشنگتن حمایت و تقویت متحدان کرد را در سرلوحه سیاست های خود قرار داده است تا قدرت و نفوذ خود را در این کشور توسعه بدهد. یکی از دلایل عمده این راهبرد که حتی وزیر امور خارجه آمریکا هم به آن اعتراف کرد مقابله با نفوذ ایران است که با پیروزی های اخیر ارتش سوریه چشمگیرتر هم شده است.
با این حال تحلیلگر نیوزویک اعتقاد دارد ممکن است کاخ سفید ناچار شود در این استراتژی بازبینی کند و آن را تغییر دهد زیرا نمی تواند همزمان متحد ترکیه که عضوی از ناتو است باشد و از کردها که دشمن آنکارا به شمار می روند هم حمایت کند. ممکن است رابطه آمریکا و ترکیه در چند مدت اخیر دچار تنش شده باشد اما این به معنای قرار گرفتن آن ها در مقابل یکدیگر نیست.
با این حال برخی سیاستمداران آمریکایی اعتقاد دارند ترامپ اقدام درستی را در مورد سوریه در پیش گرفته است و با این کار از جنگ بزرگ دیگری پیشگیری می کند. نشریه «هیل» اهداف گوناگونی را برای آمریکا از این اقدام برشمرد و نوشت: حضور نیروهای ویژه در کنار دیگر نیروهای آمریکا در سوریه اهرم فشار مهمی برای آمریکا خواهد بود. در این شرایط ضمن جلوگیری از ظهور دوباره داعش، ایجاد مانع در برابر ترکیه برای جنگ با کردها و ایستادن رو در رو با ایران و روسیه در منطقه از دستاوردهای مهم ایالات متحده هستند.
