شهریور ماه امسال بود که رئیس سازمان محیط زیست مدعی"اثبات سلامت برنج تراریخته گونه مولایی" به واسطه آزمایشات انجام شده در دانشگاه علوم پزشکی یزد شد!
صحت چنین ادعایی را در قالب گزارش مستقلی با عنوان "شعبدهبازی دانشگاه علومپزشکی یزد در بیخطر اعلام کردن برنج تراریخته + صوت" بررسی کردیم از جمله در آن گزارش به این مسئله اشاره شد که انتشار صوت مصاحبه رئیس دانشگاه علوم پزشکی یزد با یک برنامه رادیویی پس از طرح ادعای رئیس سازمان محیط زیست و ابراز بیاطلاعی وی از انجام چنین آزمایشی در دانشگاه تحت مدیریتش، نشان از بیاساس بودن ادعای عیسی کلانتری در اثبات سلامت برنج تراریخته داشت.
اما اظهارات اولیه رئیس دانشگاه علوم پزشکی یزد در آن مقطع به مزاق برخی بانیان تجارت تراریخته در کشورمان خوش نیامد تا جایی که در نهایت رئیس آن دانشگاه به نوعی مجبور شد صحبتهای خود در مصاحبه با رادیو را پس گرفته و مدعی شود: "مرکز تحقیقات سلامت و ایمنی غذای این دانشگاه گزارشی مروری با ارزیابی مقالات متعدد علمی معتبر داخلی و خارجی منتشر کرده که حاکی از عدم مشاهده عوارض مضر و نامطلوب ناشی از مصرف برنج تراریخته است! علاوه بر آن، آزمایشهای جداگانه ای روی حیوانات آزمایشگاهی توسط این مرکز انجام شده که طبق نتایج فاز یک، تاکنون هیچ عارضه سوء یا مضری در حیوانات تغذیه شده با برنج تراریخته مشاهده نشده، همچنین نتایج فاز دو در دست تکمیل بوده که در آینده نزدیک منتشر می شود."
در نهایت، تهیه و انتشار گزارشهای مستند و مستدل دال به کذب بودن ادعاهای سلامتی برنج تراریخته گونه مولایی به واسطه انجام آزمایش در دانشگاه علومپزشکی یزد، منجر به ارسال جوابیهای از سوی آن دانشگاه برای تسنیم شد که این جوابیه و پاسخ تسنیم به آن نیز در قالب گزارش مستقلی با این عنوان تحقیقات درباره "سلامت برنج تراریخته" تمام نشده + پاسخ منتشر شد.
جالب اینکه در جوابیه دانشگاه علوم پزشکی یزد، جوابیهنویسان به صراحت اعتراف کرده بودند: "این گزاره نشانگر اتمام تحقیقات درباره این موضوع (سلامت برنج تراریخته) نیست و تحقیقات در خصوص سلامت محصولات تراریخته باید به طور جدی ادامه پیدا کند و تعصب بیجا در مباحث علمی به هیچ وجه جایز نیست. به طور کلی نه فقط در مورد محصولات تراریخته بلکه در مورد محصولات غیرتراریخته نیز باید همچنان مطالعات متعددی به طور مستمر انجام شود زیرا تساهل و تسامح در مورد سلامت غذای جامعه ناروا است و خدای نکرده تبعات جبرانناپذیری خواهد داشت."
اما با وجود اعتراف صریح دانشگاه علوم پزشکی یزد مبنی بر اینکه "تحقیقات درباره برنج تراریخته به اتمام نرسیده است" اخیراً و برای چندمین بار رئیس دانشگاه علوم پزشکی یزد در مصاحبه ای رادیویی مدعی بیعارضه بودن و سلامت برنج تراریخته شده و گفته: "بر اساس پژوهشهای انجام شده، این محصول عارضهای روی حیوانات نداشته است! انجام آزمایش بر روی برنج تراریخته در این دانشگاه، ابهامات و شبهاتی در برخی از رسانهها مطرح شده که لازم است در این زمینه اطلاعرسانی لازم انجام شود.
مرکز تحقیقات سلامت و ایمنی غذای این دانشگاه گزارشی مروری با ارزیابی مقالات متعدد علمی معتبر داخلی و خارجی منتشر کرده که حاکی از عدم مشاهده عوارض مضر و نامطلوب ناشی از مصرف برنج تراریخته است؛ علاوه بر آن، آزمایشهای جداگانهای روی حیوانات آزمایشگاهی توسط این مرکز انجام شده که طبق نتایج فاز یک، تاکنون هیچ عارضه سوء یا مضری در حیوانات تغذیه شده با برنج تراریخته مشاهده نشده، همچنین نتایج فاز دو در دست تکمیل بوده که در آینده نزدیک منتشر میشود."
در خصوص ادعای اخیر رئیس این دانشگاه، حقایق و مستندات متعددی در دست است که برخی از آنها در گزارشات قبلی بررسی شد اما در این بخش، صرفاً دو نکته مهم و قابلتامل درباره این ادعا بررسی میشود.
نخست اینکه همه اساتید رشتههای بیوتکنولوژی و مهندسی ژنتیک بهخوبی بر این مسئله واقفند که تایید سلامت یک محصول تراریخته از طریق انجام یک سری آزمایشات محدود چند ماهه بر روی حیوانات اصلاً امکان پذیر نیستو در دنیا انجام چنین آزمایشاتی گاهی تا چند دهه برای رسیدن به قطعیت لازم ادامه میباید.
کما اینکه پیش از این دکتر متولیزاده اردکانی بهعنوان یکی از اساتید پیشکسوت ژنتیک کشورمان و عضو سابق انجمن سرطانشناسی امریکا نیز درباره طرح ادعای سلامت برنج تراریخته صرفا بر اساس انجام برخی آزمایشات چند ماهه در آن دانشگاه گفته بود "تایید سلامتی یک محصول و اعلام سرطانزا بودن یا نبودن یک محصول به واسطه انجام آزمایشات یک یا چند ماهه و حتی چند ساله ممکن نیست بلکه این امر نیازمند آزمایشات بلندمدت 20 ساله است و تازه پس از آن باید مرحله آزمایشات انسانی این محصولات آغاز شود."
حال باید از رئیس دانشگاه علوم پزشکی یزد پرسید که به واسطه انجام کدام "آزمایشات چند ساله" به خود چنین اجازهای دادهاند که سلامت یک محصولی که قوت غالب مردم ایران را تشکیل میدهد را اعلام کند و عملاً به نوعی با سلامت جان هموطنان خود بازی کند؟!!
ظاهرا ًجناب آقای میرجلیلی فراموش کرده که از زمان تاسیس مرکز تحقیقات دانشگاه تحت مدیریتش بیش از دو سال نگذشته است و حال چنین مرکز جدیدالتاسیسی چگونه میتواند مدعی سلامت برنج تراریخته آن هم صرفاً با توسل به انجام چند آزمایش محدود بر روی حیوانات آن هم در عرض فقط چند ماه شود؟!!
از سوی دیگر، در گزارش قبلی و در پی طرح ادعای سلامت برنج تراریخته از دستاندکاران دانشگاه تحت مدیریت آقای میرجلیلی این سؤال را در لفافه پرسیدیم که این دوستان دانشگاهی چه توضیحی درباره نوع ارتباط "بهزاد قرهیاضی" با مرکز تحقیقات دانشگاه علوم پزشکی یزد دارند و آیا آقای قرهیاضی از موسسان آن مرکز بوده یا خیر؟!!
اما بهتر است در همین جا اعلام کنیم که تا به امروز جناب آقای میرجلیلی در کسوت ریاست دانشگاه علوم پزشکی یزد و همکاران او هیچ پاسخی به این سؤال مهم ندادهاند و ظاهراً هیچ تمایلی نیز به افشای نوع ارتباط مرکز تحقیقات دانشگاه خود با بهزاد قرهیاضی بهعنوان تولیدکننده برنج تراریخته ندارند و البته چرایی این مسئله برای ناظران امر، کاملاً آشکار است!
در پایان بار دیگر به دستاندرکاران دانشگاه علوم پزشکی یزد ادعای قبلی مرکز تحقیقات آن دانشگاه را یادآور میشویم مبنی بر اینکه "نهایت سعی و کوشش محققان این دانشگاه بر این بوده که چهارچوب تحقیق و طراحی مطالعه به شکل بسیار دقیق و علمی انجام شود!"
حال مسئولان این دانشگاه در معرض قضاوت افکار عمومی و اساتید مستقل دانشگاهی قرار دارند که آیا این مسئولان در اعلامنظرهای خود درباره سلامت گونهای از برنج تراریخته بهعنوان قوت غالب مردم این کشور، استانداردهای جهانی، علمی و مستندات تحقیقاتی چند ساله واقعی را دستمایه گزارشات خود قرار خواهند داد یا برخی مناسبات و ارتباطات پنهان با تولیدکنندگان و تاجران برنج تراریخته، تعیینکننده اظهارنظرهای آنان خواهد بود؟!