خانواده اصلی ترین نهاد شکل‌گیری و برقراری ارتباط سالم و موثر افراد با یکدیگر است و در واقع پایگاهی امن و مطمئن برای شکوفایی و رشد استعدادهای فرزندان به شمار می‌رود.
توصیه به تشکیل زندگی مشترک برای در امان ماندن از هجوم هوا و هوس و آرامش یافتن زن و مرد در کنار یکدیگر موضوعی است که در دین مبین اسلام نیز بر آن تاکید شده است و بهترین حالت دستیابی به آرامش مذکور، برقراری پیوند ازدواج است.
پیوندی که این روزها با تبلیغات رنگارنگ رسانه های بیگانه و نسخه های ولنگاری آن ها برای مردم و به ویژه جوانان، جای خود را به روابط بی پایه و اساس و البته پوچ داده است.
نسخه ای که رسانه های غربی برای جوانان در دنیای امروز و به ویژه برای کشورهای مسلمان نشین پیچیده اند، برقراری نوعی از روابط است که بر هیچ تعهدی استوار نبوده و با سرپوشی از واژه های توخالی عنوان "ازدواج سفید" را بر آن نهاده اند. این رابطه هیچ رنگ و بویی از ازدواج و سفیدی ندارد و در نهایت به تباهی زندگی حال و آینده دختران و پسرانی می انجامد که چنین نسخه ای پوچ و ویران ساز را راهی برای فرار از تنهایی انتخاب کرده اند.
نگویید ازدواج سفید، نهایت این روابط تباهی و سیاهی است
بهترین نامی که می توان به این گونه روابط که خارج از شرع و دستورات مقدس دین اسلام شکل می گیرند اطلاق کرد، چیزی جز "هم باشی سیاه" نیست.
امان الله قرائی مقدم آسیب شناس اجتماعی و جامعه شناس در تشریح چگونگی وضعیت "ازدواج سفید" در بین جوانان ایرانی به مخالفت با اطلاق این عنوان برای پیوند مقدس ازدواج پرداخت و گفت: بهترین نامی که می توان به این گونه روابط که خارج از شرع و دستورات مقدس دین اسلام نهاد، چیزی نیست جز "هم باشی سیاه" و این سیاهی به وضوح از نخستین لحظات برقراری ارتباط بدون جاری شدن محرمیت بین دختران و پسران و همخانه شدن آن ها نمایان است.
این جامعه شناس ادامه داد: ازدواج پیوند مقدسی است که با خود برکت و عزت می آورد و روابط انسان ها با یکدیگر را گسترش داده و همچنین موجب تحکیم پیوندهای عاطفی در بنیان خانواده می شود؛ این موضوعی است که به مزاج سردمداران رسانه های بیگانه خوش نمی آید و به همین دلیل تمام تلاش خود را بر تضعیف کانون خانواده به ویژه در کشور ما متمرکز کرده اند.
قرائی مقدم خاطرنشان کرد: ازدواج تعریف دارد و پیوندی شرعی، عرفی و قانونی میان یک زن و مرد است و اصطلاح غلطی که امروزه با عنوان " ازدواج سفید" رایج شده است هیچ سنخیتی با این پیوند مقدس ندارد و تکرار این عنوان در بستر جامعه، خطری است که که به نوعی با سرپوش گذاشتن بر خطایی بزرگ جامعه مارا مورد تهدید قرار داده است.
وی تصریح کرد: هیچ گونه تعهد و وابستگی میان افرادی که امروزه بدون برقرای پیوند ازدواج با هم همخانه می شوند وجود ندارد و این عدم تعهد بیشترین آسیب را به دختران وارد می کند و به کار بدن عنوان "ازدواج سفید" تنها توجیهی ساختگی برای برقراری این روابط است.
این جامعه شناس یادآور شد: ازدواج اقتصاد را شکوفا می کند و در واقع پس از تشکیل خانواده و شکل گرفتن پیوند ازدواج، زن و مرد برای اداره زندگی مشترک خود تلاش بیشتری به کار می گیرند و این امر موجب شکوفایی اقتصاد در جامعه می شود و چنین موضوعی در همخانگی دختران و پسران در روابط خارج از ازدواج دیده نمی شود.
پسران ژیگولو و بی تعهد؛ کویین های بی تاج و تخت
در به تاخیر افتادن ازدواج و عدم استقبال برخی از جوانان از این امر، عوامل متعدد و مختلفی دخیل هستند و متاسفانه در اغلب موارد مسئولان به جای هموار کردن مسیر پر پیچ و خمی که جوانان در اقدام برای ازدواج، پیش رو دارند به سادگی می گذرند و دست روی دست گذاشته اند.
قرائی مقدم جامعه شناس اظهار کرد: دوام روابط خارج از شرع و عرف و زندگی دختران و پسران در کنار یکدیگر به این شکل، بسیار کوتاه و ناچیز است و با کوچکترین اختلافی از هم می پاشد و در نهایت دختر می ماند و آینده ای تاریک و تباه شده که پیش رو دارد و پسران ژیگولو و راحت طلب برای ارضای غرائز جنسی خود، با مفهوم "ازدواج سفید" از دختران سوء استفاده می کنند.
وی افزود: برخی از والدین فرزندان خود را وظیفه مدار، متعهد و مسئولیت پذیر بار نیاورده اند و به همین دلیل با افزایش مشکلات و وجود انواع فشارهای اقتصادی و بالا بودن هزینه ها، بعضی از جوانان راه میان بر، کم هزینه و به ظاهر بی دردسری را انتخاب کرده اند که با همان عنوان "ازدواج سفید" از آن یاد می شود.
این جامعه شناس و آسیب شناس اجتماعی گفت: رهبر انقلاب بارها بر ترویج ازدواج آسان میان جوانان بسیار تاکید کرده است و متاسفانه مشکلات متعدد، فضای تحقق فرمایشات رهبری را نیز پیش نمی آورد و بیکاری و عدم توانایی در تامین هزینه های زندگی مشترک نیز از جمله مواردی است که ازدواج جوانان را به تاخیر انداخته است و امید به آینده آن ها را کاهش داده است و در عوض روابط خارج از شرع و هم خانگی موقت دختران و پسران را افزایش داده است.
قرائی مقدم تاکید کرد: وقتی که در هر ساعت 19 طلاق در کشور به ثبت می رسد، جوانان با چه جراتی در راه اقدام برای ازدواج قدم بگذارند و واهمه از مطالبه مهریه های سنگین نیز، در سست شدن جوانان به برقراری پیوند ازدواج و پذیرش تعهد در قبال فرد دیگری، تاثیر قابل توجهی دارند.
وی اضافه کرد: نبود شادی و نشاط کافی در برنامه برنامه سازان رسانه ها و مهیا بودن فضای افسار گریخته ای که از طریق رسانه های غربی تبلیغ می شود نیز عامل دیگری است که کاهش تعداد ازدواج ها و برگزیدن راهکارهای موقت و مخربی چون هم خانگی دختران و پسران را به دنبال دارد.
یک بار مرا از خانه اش بیرون کرده است
متاسفانه روند شکل گیری روابط خارج از بستر شرع و عرف روبه افزایش است و باید برای رفع این معضل فکری اساسی کرد؛ وضعیت زندگی دختران و پسرانی که به این شکل در کنار یکدیگر زمان را سپری می کنند، روندی نا امن و بی اعتبار است.
احسان 27 ساله، شش ماه است که با یک خانم به نام مونا که البته از قبل با او آشنایی نیز داشته، زندگی می‌کند. او حدود روابط را در خانه چنین تعریف می‌کند: "هر دو شاغل هستیم و هزینه های زندگی را با هم به صورت مشترک تامین می کنیم.
خانه را مونا با پرداخت مبلغی پول پیش اجاره کرده است و هزینه های شخصی مونا با خودش است . تا به حال دو بار دعوایمان شده و یک بار هم مونا مرا از خانه بیرون کرده است.
سامیار و هستی به مدت یک سال است که پس از جدایی با یکدیگر زندگی می‌کنند. هستی در پاسخ به این سؤال که چرا جدا شده و هم‌چنان با هم زندگی می‌کنند، می‌گوید: "ازدواج یعنی مجموعه‌ای از روابط خانوادگی درهم و بار سنگین مسائل اقتصادی. دوستان و خانواده ما در حال حاضر ما را به عنوان یک آدم مطلقه به رسمیت می‌شناسند؛ پس نه توقعی وجود دارند و نه دخالتی، ضمن آنکه علی‌رغم درآمد خودمان، از حمایت‌های مالی خانواده‌ها نیز برخورداریم.
سامیار می‌گوید: "هر دو به خانواده‌هایمان گفتیم که با دوستمان هم‌خانه‌ای هستیم و برای همین از طرف آن ها برای ما مزاحمتی وجود ندارد.
مینا 35 ساله است و 5 سال پیش از همسرش جدا شده است. فرزندشان پیش پدربزرگ و مادربزرگ زندگی می‌کند و می‌گوید: "یکسال پیش شوهرم دوباره خواستار برقراری ارتباط میانمان شد و من هم به دلیل تنهایی پذیرفتم؛ حالا یکسال است دوباره با هم رابطه داریم. خب بچه هم داریم و برای او هم بهتر است که با هر دو نفرمان بیرون برود و باشد، اما دیگر علاقه‌ای به زندگی مشترک نداریم. دلم نمی‌خواهد دوباره استقلال و رفاه و آسایشم را از دست بدهم. فعلاً همین‌جوری با هم هستیم تا ببینیم چه می‌شود."
غیر متعهدانه بودن روابط در "ازدواج سفید" یا همان هم باشی سیاه، از مهمترین عواملی است که آن را بسیار آسیب‌پذیر کرده است. از طرفی، ناپایداری ذاتی این روابط، احساس رضایت در آن را با احساس تنش جابه‌جا می‌کند و افراد وارد شده در این روابط را دائماً در تردید و ناامنی قرار می دهد.
ازدواج دست و پا گیر است و می خواهم راحت باشم
زندگی مشترک و پیوند ازدواج از دیدگاه بسیاری از جوانان، یک زندگی دست و پاگیر است و فرد به خود می‌گوید من زندگی دست و پاگیر نمی‌خواهم.
بهروز رجبی روانشناس و مشاور خانواده در خصوص "ازدواج سفید" معتقد است: روابطی که بدون ثبت رسمی و شرعی ازدواج، با عنوان ازدواج سفید شکل می گیرند و همخانگی دختر و پسر که در آن طرفین به هم‌زیستی کنار یکدیگر بدون اطلاع خانواده‌ها می‌پردازند و همچنین پدیده شوم و نوظهور زن و شوهرهایی که از یکدیگر جدا می‌شوند و در برخی از موارد پس از طلاق، بدون هیچ محرمیتی با یکدیگر دوباره همخانه می شوند، از جمله معضلاتی هستند که امروزه متاسفانه در جامعه ما نیز دیده می شوند.
رجبی افزود: این دست از روابط و هم‌خانگی‌ها حاصل تغییر در ذهنیت و نگرش افراد و جوانان نسبت به سبک زندگی، خانواده و ازدواج، حقوق و تکالیف زوجین، میزان مسئولیت‌پذیری و شرایط شغلی و درآمدی آنها است و دنبال کنندگان ان بر این باور هستند که می‌توان با مسئولیت‌های کمتری روابط عاطفی و جنسی داشت و به همین دلیل به راحتی از کنار بسیاری از ضرورت‌های شرعی و عرفی مربوط به مقوله روابط خانوادگی و ازدواج می گذرند و ساده‌ترین و دم‌دستی‌ترین راه برای برطرف‌کردن نیازهای خود انتخاب می کنند.
وی خاطرنشان کرد: چند سالی است که سبکی از زندگی مشترک میان برخی از جوانان باب شده است و ازدواج سفید رابطه ای است که منهای مناسک دینی و عرفی و البته بدون هیچ تعهد از زوج به زوجه یا بالعکس شکل می گیرد و از خطبه شرعی عقد و گرفتن مراسم عروسی هم خبری نیست.
این روانشناس اضافه کرد: در ازدواج سفید و همخانگی دختران و پسران با یکدیگر بیشتر بحث هم‌زیستی میان دو نفر مطرح است و طرفین هیچ‌گونه تعهد عاطفی، جنسی یا مالی به یکدیگر ندارند و می توان گفت که به نوعی خانه مجردی دارند و نمی‌توان به این سادگی روابط جنسی را از رابطه دختر و پسری که زیر یک سقف زندگی می‌کنند، حذف و انکار کرد.
رجبی تصریح کرد: بر اساس تعاریف این تحقیق روابط همخانگی و ازدواج سفید معمولاً حاوی روابط عاشقانه بوده و در صورت کم‌رنگ شدن عشق در این نوع روابطه، به راحتی به جدایی مینجامند و مهمترین دلیل آن بی‌مسئولیتی و شانه خالی کردن افراد و به ویژه پسران از تعهدهای اقتصادی و اخلاقی، نسبت به شریک زندگی است.
وی افزود: احساس استقلال و رهایی از بند سنت‌های جامعه، به عنوان یکی از مهمترین علل شکل‌گیری روابط در قالب ازدواج سفید است و البته این روابط به شدت آسیب پذیر و شکننده هستند و مشکلات بسیاری را برای هر دو طرف به ویژه برای دختران به دنبال دارند.
زندگی مشترک و پیوند ازدواج از دیدگاه بسیاری از جوانان، یک زندگی دست و پاگیر است و فرد به خود می‌گوید من زندگی دست و پاگیر نمی‌خواهم و تمایل ندارم مثل سایر افراد زندگی کنم و در نهایت این‌که زندگی زناشویی برای پیشرفت اجتماعی و اقتصادی من دست و پاگیر خواهد بود و اینگونه است که نسخه دردسرزای غربی ها مورد استفاده برخی از جوانان قرار می گیرد.
گریز از عقاید و سنت ها با قد برافراشتن ازدواج سفید
روابط همخانگی، رقیب جدی نهاد ازدواج است و خود را در قامت «ازدواج سفید»، باز می‌نمایاند؛ الگویی از رابطه که هر چند افرادی که متمایل به آن هستند ادعا می کنند که متعهدانه است اما در برآورد تعهدات بسیار ضعیف است و از قوانین و سنت ها گزیزان است نمی توان آن را متعهدانه دانست.
در تحقیقات مشاوران و روانشناسان نشان می دهد که در تمام موارد همخانگی دو شریک افرادی شاغل و با تحصیلات دانشگاهی و تفکراتی روشن‌فکرانه‌اند که معمولاً به بهانه تجربه زندگی مجردی و مستقل، از خانه پدری بیرون آمده و بدون آنکه والدین را از ماجرا باخبر کنند، به زندگی مشترک با یکدیگر روی آورده‌اند.
