محسن هاشمی رفسنجانی رییس شورای اسلامی شهر تهران با حضور در نشست نود و چهارمین جلسه شهرداران کلانشهرها طی سخنانی راهکار برون رفت مدیریت شهری کلان شهرها از معضلات را هم افزایی بین مدیران شهری عنوان کرد و افزود: در ایامی که این نشست برگزار میشود ، دو محور اصلی تهدیدها و نگرانی عمومی شهروندان بویژه در رابطه با زلزله ، آلودگی هوا و سایر معضلات شهری و موضوعات بودجه و شکاف میان هزینههای مدیریت شهری و درآمد پایدار شهرداریها در رابطه با کلانشهرها مطرح است.
وی بیان کرد: طبیعی است که اهمیت موضوع بودجه و تامین اعتبارات برای شهرداریها بمراتب از موضوع اول بیشتر است ، چرا که بر طرف کردن دغدغه و نگرانی شهروندان در مورد ایمنی شهر و کاهش آلودگی هوا و توسعه حمل ونقل عمومی ، هم نیاز به منابع مالی و اعتبارات خاص خود دارد و اگر مشکل شکاف میان درآمد پایدار مدیریت شهری و هزینه های اداره شهر برطرف نشود، امکان تخصیص اعتبار جهت اقدامات زیربنایی وموثر وجود ندارد.
رییس شورای اسلامی شهر تهران با اشاره به اینکه راهی که در پایتخت و بسیاری از کلانشهرها برای عبور از این چالش در گذشته استفاده میشده است اتکا به درآمدهای ناپایدار مانند شهرفروشی و تراکم فروشی بوده است، اظهار داشت: تراکم فروشی در نقاط منفی یا واگذاری املاک شهرداری مانند پارکها جهت جبران کسر بودجه است، که گرچه این اقدامات آثار کوتاه مدت ومحدودی در جبران کمبود نقدینگی شهرداریها داشتهاند اما آثار منفی وپیامدهای مخرب آن بر محیط زیست، ترافیک و الگوی زیست شهری قابل چشم پوشی نیست و یکی از دلایل افزایش مشارکت مردم در انتخابات اخیر شورای شهر و برگزیدن ترکیب متفاوتی از اعضای شوراهای کلانشهرها تغییر این رویه بوده است.
وی در بخش دیگری از سخنان خود این موضع را یادآور شد که مدیریت شهری اگر میخواهد در دوره آینده ملزم به استفاده از روشهای گذشته در اتکا به درآمد ناپایدار نشود باید تغییرات بنیادینی در سبد درآمد – هزینه خود ایجاد کند و از ظرفیتهای جدیدی استفاده کند.
به اعتقاد هاشمی کلانشهرها در قوه مجریه و مقننه ظرفیت خوبی برای تعامل دارند، در دولت، یکی از کمیسیونهای نه گانه هیات وزیران، کمیسیون خاص امور کلانشهرها است که این کمیسیون با حضور 9 نفر از اعضای دولت و رییس شورای اسلامی وشهردار تهران تشکیل میشود.
رییس شورای اسلامی شهر تهران افزود: این کمیسیون میتواند برای تحقق مطالبات و نیازهای کلانشهرها جهت تهیه و تصویب مقررات و مصوبات مورد نیاز و همچنین تدوین پیش نویس لوایح جهت طرح در هیات وزیران زمینه مناسبی باشد.
وی اظهار داشت: با حضور بیش از نیمی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی از کلانشهرها، میتوان مصوبات مورد نیاز یا اعتبارات را در بودجه تامین کرد. امروز ما راهی جز اتکا به درآمدهای پایدار نداریم و بهترین مسیر برای تحقق این درآمد پایدار ، خدمت محوری است.
هاشمی رفسنجانی بیان کرد: در شیوه خدمت محوری، شهروندان به میزانی که از خدمات شهری استفاده میکنند هزینه میپردازند، باید بین خودروی که تردد آن در هفته به اندازه یک روز خودروی دیگر نیست در پرداخت عوارض شهری تفاوت باشد، باید سیستم کنترل ترافیک شهری، سیستم جمع آوری زباله و همه سیستمهای خدمت رسانی شهری با سیستم درآمد پایدار یکپارچه شوند تا هم عدالت در هزینه درآمد شهری برقرار شوند و شهروندان به میزان مشارکت در هزینهها، در تامین درآمد نیز شریک باشند وهم تناسب در میزان درآمد فرد وارزش داراییهای وی و میزان سهم او در تامین درآمد پایدار مشخص شود تا عوارض نوسازی یک واحد در شمال تهران با جنوب تهران یکسان نباشد.
وی با باین اینکه در رابطه با محور دغدغههای شهروندان یا معضلات شهر نیز میتوانیم ، سیستم یکپارچه وهم افزایی را بین کلانشهرهای مختلف کشور ایجاد کنیم افزود: مسایلی چون پیش بینی زلزله و سنجش آسیب پذیری در مقابل آن یا سیستم حمل ونقل عمومی انبوه بر، نیاز به فن آوریهایی دارد که دسترسی به آن برای یک شهرداری بمراتب دشوار تر از مجموعه مدیریت کلانشهرهاست. بانک شهر نمونهای از این هم افزایی در بعد مالی است و ما میتوانیم این هم افزایی را در بعد فن آوری و فرایندی نیز شاهد باشیم.
رئیس شورای شهر تهران تاکید کرد: بطور نمونه در شرکت متروی تهران، در خصوص تولید واگن مترو انتقال تکنولژی وتجربیات مفیدی وجود دارد که با توجه به اعتبارات متمرکزی که از صندوق توسعه ملی میتواند در اختیار کلانشهرها قرار گیرد امکان تسهیل در دسترسی کلانشهرها به تجهیزات و امکانات مورد نیاز از طریق هم افزایی امور در مدیریت یکپارچه کلانشهرها مقدور است.
هاشمی رفسنجانی موضوع تکنولژی بازیافت زباله و اقتصادی شدن آن را یکی دیگر از منابع درآمدی شهرها عنوان کرد و افزود: تبدیل شدن زباله از یک معضل و تهدید هزینه بر به یک فرصت درآمد زا نیز از همین گروه است که در صورت تقویت کمیسیون امور کلانشهرها در هیات دولت و همیاری وهم افزایی مدیریت شهری کلانشهرها در قالب کارگروههای کاری مشترک قابل دسترسی است.