«دونالد ترامپ» رئیس جمهوری آمریکا هر 90 روز باید در گزارشی به کنگره این کشور تایید کند که ایران همسو با شرایط این توافق عمل می کند. ترامپ پس از دو بار تایید پایبندی ایران به توافق هسته ای سال 2015، با تعیین مهلتی 60 روزه مسئولیت تصمیم گیری در باره این توافق را برعهده کنگره آمریکا گذاشت.
وی در آخرین دور از تایید این توافق، مطابق با قانون مصوب کنگره این کشور وظیفه داشت تا 15 اکتبر (23 مهر) در خصوص پایبندی ایران به توافق هسته‌ای اعلام نظر کند.
وی در نهایت روز جمعه (13 اکتبر - 21 مهر) با وجود بارها تایید پایبندی ایران به توافق هسته ای از سوی آژانس بین المللی انرژی اتمی و سازمان ملل متحد از تایید پایبندی ایران خودداری کرد و سرنوشت برجام را به کنگره سپرد.
«دوگال رابینسون»نویسنده استرالیایی در مقاله ای که روز دوشنبه در تارنمای موسسه «لویی» استرالیا منتشر شد، پیش بینی کرد که به دلایل متعدد بعید به نظر می رسد کنگره در این زمینه اقدام و فعالیتی انجام دهد.
وی افزود : شواهد موجود نشان می دهد احتمال کمی وجود دارد که کنگره تحمیل تحریم های جدید را در دستور کار قرار دهد.
روزنامه فایننشال تایمز نیز در گزارشی در همین زمینه نوشت: مهلت کنگره در باره توافق هسته ای روزسه شنبه پایان می یابد. با پایان این مهلت، سرنوشت این توافق تاریخی با تهران بار دیگر به دست ترامپ باز می گردد و ابهاماتی را در باره آینده آن بر می انگیزد.
این روزنامه افزود: ترامپ اکتبر گذشته وعده پاره کردن توافق را داد و گفت تنها در صورتی این وعده را عملی نمی کند که کنگره و متحدان آن برای رفع نگرانی هایش در اصلاح این توافق مداخله کنند. رئیس جمهوری آمریکا ژانویه آینده با مهلت تایید دوباره توافق، تمدید لغو تحریم ها یا لغو توافق مواجه است و نشانه ای در باره موفقیت کنگره برای کمک به یافتن راه حلی در این زمینه مشهود نیست.
روزنامه انگلیسی خاطرنشان کرد: ایران، به موجب توافق هسته ای سال 2015 با محدود کردن برنامه هسته ای اش به ازای لغو تحریم ها موافقت کرد. این توافق که به امضای فرانسه، چین، آلمان، آمریکا، چین و روسیه رسیده و مورد تایید اتحادیه اروپا و سازمان ملل است، نقطه اوج سیاست خارجی باراک اوباما»رئیس جمهوری پیشین آمریکابود . اما دولت کنونی آمریکا آن را توافقی«خطرناک» توصیف کرده است.
به نوشته فایننشال تایمز ،نزدیک شدن به ضرب الاجل کنگره، متحدان اروپایی آمریکا را در شرایطی که بسیاری از آنها به وعده های آمریکا شک دارند و بر این باورند که توافق مشابهی با کره شمالی برای جلوگیری از جنگی هسته ای ضروریست، نگران کرده است.
یک دیپلمات اروپایی روز دوشنبه به این روزنامه گفت: بعید به نظر می رسد که کنگره اقدامی را بکار بندد.
«وندی شرمن»که هدایت مذاکرات را در دولت اوباما برعهده داشت، افزود: «لغو توافقی که مانع دستیابی ایران به سلاح هسته ای می شود، غیر منطقی است. خروج از این توافق به کره شمالی خواهد گفت که گفت وگو با آمریکا در باره هر موضوعی ارزشی ندارد.»
به نوشته فایننشال تایمز، تلاش های ترامپ برای یافتن راه حلی در باره این توافق، تحت الشعاع نزاع های داخلی در دولت آمریکا و گرفتار شدن در یک روند قانونگذاری پیچیده قرار گرفته است.
فایننشال تایمز ادامه داد: مقامات ارشد دولتی امیدوارند که کنگره با خودداری از اعمال دوباره تحریم ها جلوی لغو توافق را بگیرد و در مقابل آنچه را که به زعم«رکس تیلرسون» وزیر امور خارجه آمریکا «راه حل سومی» برای رفع نگرانی های ترامپ است، بیابند.ترامپ 13اکتبرگذشته بر اساس « قانون بازنگری توافق هسته ای» (Inara ) که به موجب آن رئیس جمهور هر 90 روز باید پایبندی ایران به توافق را تایید کند، و به بهانه ضعف در اجرا و مفرهای این قانون از تایید توافق خودداری کرد.
این روزنامه ادامه داد: «باب کورکر» و «تام کاتن» دو سناتورجمهوری خواه ضد ایرانی اکتبر (مهر) گذشته طرحی را برای اصلاح قانون بازنگری توافق هسته ای پیشنهاد دادند که ترامپ را از تایید این توافق هر 90 روز یکبار خلاص می کند.اما کارکنان کنگره، مقامات دولتی و دیپلمات ها به روزنامه فایننشال تایمز گفته اند که تلاش ها برای ارائه پیش نویس قانونی برای اصلاح این قانون تاکنون شکست خورده است.
«بن کاردین» رئیس کمیته روابط خارجی سنا درباره طرح پیشنهادی ابراز نگرانی کرد. به گفته یکی از اعضای دمکرات کنگره وی با این حال هفته پیش با «هربرت مک مستر» مشاور امنیت ملی و کورکر دیدار کرد و گفت از هر «اتفاق محتملی» استقبال می کند.
فایننشال تایمز افزود: دمکرات ها و دیپلمات هایی که برای نجات توافق هسته ای تلاش می کنند در وضعیت بغرنجی هستند . اگر ترامپ نتواند اصلاحات مد نظر خود را اعمال کند آنها در خروج وی از توافق مقصر خواهند بود. اگر با وی همکاری کنند تهدیدی در زمینه نقض تعهدات آمریکا خواهد بود یا با مخالفت اروپایی ها مواجه خواهند شد.
این روزنامه افزود: سخنگوی سناتور کاتن از ارائه اطلاعات و سخنگوی کورکر از اظهار نظر در این زمینه خودداری کردند . شورای امنیت ملی نیز از پاسخگویی فوری به درخواست این روزنامه برای اظهار نظر خودداری کرد.
فایننشال تایمز نوشت: در اقدامی که نشان از تلاش دولت ترامپ برای سختگیری بیشتر علیه ایران دارد، وزارت امور خارجه آمریکا روز دوشنبه تایید کرد که «آندرو پیک» Andrew Peek یکی از معتمدان ترامپ در دوران انتقال قدرت، جانشین«کریس بک مایر» Chris Backemeyer مسئول بخش ایران و از مقامات بازمانده از دولت اوباما شده است.
یک دیپلمات غربی گفت که مقامات خارجی که بر کنگره اعمال نفوذ می کردند، نگران گرفتار شدن در سیاست های داخلی آمریکا هستند. جمهوری خواهان از دیپلمات های اروپایی خواسته اند به آنها برای اصلاح توافق کمک کنند و این درحالیست که دمکرات هامصرانه از آنها خواسته اند از اقدامی که به نابودی آن منجر می شود، اجتناب کنند.
«مارک دوبوویتز» مدیر اجرایی ارشد بنیاد دفاع از دمکراسی ها که تلاش هایی را برای اعمال نفوذ در کنگره درباره روش های اصلاح توافق داشته است طرح های اروپایی برای رفع نگرانی های ترامپ را «ضعیف» توصیف کرده و به این روزنامه گفت: کنگره نتوانسته خواسته رئیس جمهوری برای اصلاح این قانون را باهمکاری هر دو حزب اصلی آمریکا تامین کند. شکست کنگره و اروپایی ها دراصلاح این توافق شانس لغو آن راافزایش می دهد.
روزنامه آمریکایی واشنگتن تایمز نیز در مطلبی به قلم «گای تیلور» به شکست کنگره در توافق برسر تحریم های جدید علیه ایران و بازگرداندن سرنوشت برجام به دست ترامپ اشاره کرده است.
این گزارش افزود: مشاوران کنگره می گویند قانونگذاران هنوز فرصت دارند تا قبل از ارزیابی دوباره ترامپ درباره توافق پیشنهاداتی را در اختیار وی قرار دهند اما به گفته مشاوران کاخ سفید رئیس جمهوری که از فقدان پیشرفتی در این زمینه در کپیتال هیل ناراحت است احتمالا در مهلت آینده تایید توافق در 13 ژانویه آینده آمریکا را از این توافق خارج خواهد کرد.
این روزنامه آمریکایی افزود: برخی از مشاوران ارشد رئیس جمهوری آمریکا از جمله«جیمز متیس» وزیر دفاع ازماندن در توافق حمایت می کنند زیرا نگران تبعات منفی خروج از آن بر خاورمیانه و متعهد ماندن متحدان آمریکا به این توافق هستند.
واشنگتن تایمز خاطرنشان کرده که «فدریکا موگرینی» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا قویا مخالف هر گونه تلاشی برای مذاکرات دوباره با ایران برای دستیابی به توافقات جدید است. وی ماه گذشته بعد از مذاکرات پشت درهای بسته با قانونگذاران در کپیتال هیل به خبرنگاران گفت مذاکره دوباره درباره توافق یک گزینه نیست.
موگرینی همچنین تاکید کرد که کشورهای اروپایی امیدوارند شاهد ادامه اجرای توافق از سوی آمریکا باشند.
