واژه صلاۀ، جمع آن صلوات به معنی نماز خواندن و درود و تحیّت است. صلّی الله علیه، یعنی خداوند بر او درود فرستاد، در «معجم الوسیط» هم صلا به معنای دعا است.
در «تفسیر جوان» آمده است که: چنانچه صلوات به خدا نسبت داده شود، به معنی فرستادن رحمت است و هر گاه به فرشتگان و مؤمنان منسوب گردد؛ به معنی طلب رحمت است.
معنای صلوات فرستادن خداوند بر پیامبر(ص) چیست؟ یعنی وقتی ما می‌گوییم: «الّلهمّ صلّ علی محمّد و آل محمّد»، از خداوند خواسته‌ایم که چه کاری بکند؟ مگر آنها در کمال مطلق نیستند؟
در قرآن کریم به مؤمنان دستور می‌دهد که به پیامبر(ص) درود و سلام بفرستند: «انّ الله و ملائکه یصلّون علی النّبی یا ایّها الّذین امنوا صلّوا علیه و سلّموا تسلیما؛ خداوند و فرشتگان بر پیامبر(ص) درود میفرستند؛ ای کسانی که ایمان آورده‌اید، بر او درود بفرستید و سلام گویید و تسلیم فرمانش باشید».
مقام پیامبر(ص) آن‌قدر والا است که خدای سبحان و تمام فرشتگان بر او درود و سلام میفرستند و بهتر است مؤمنان هم در این آهنگ کلّی هم‌نوا و هماهنگ شوند.
علاوه بر آن، صلوات خدا به معنی فرستادن رحمت است و این گسترش دادن مقام معنوی پیامبر(ص) و آل پیامبر(ع) است و صلوات فرشتگان و مؤمنان به معنی طلب رحمت و مغفرت است و این هم خواستاری مقام و عظمت معنوی آنها است.
سنگین ترین عمل در ترازوی اعمال
قال أبو عبدِ الله أو أبو جعفر علیهما السلام:أثقَلُ ما یوضَعُ فی المیزانِ یومَ القیامةِ، الصَّلاةُ علی مُحمَّدٍ وَ(علی) أهلِ بِیتِه.
حضرت باقر و یا حضرت صادق علیهما السلام میفرمایند:
سنگینترین عملی که روز قیامت در ترازوی اعمال قرار داده میشود، صلوات بر محمد و اهلبیت گرامی ایشان علیهم السلام است.
چرا حضرت ابراهیم خلیل الله شد؟
قالَ مُولانا عَلی بنُ مُحَمَّدٍ الهادی علیه السلام:
إنّما اتَّخَذَ اللهُ إبراهیمَ خلیلاً لِکَثْرَةِ صَلاتِهِ علی محمّدٍ وأهلِ بیتهِ صلواتُ اللهِ عَلَیهم.
حضرت امام هادی علیه السلام فرمودند:
خدای متعال حضرت ابراهیم (عَلَی نَبِینا وآلهِ وعلیه السلامُ) را دوست و خلیل خود انتخاب کرد، به خاطر آنکه ایشان بر محمد و اهل بیت گرامیش علیهم السلام بسیار صلوات میفرستاد.
بخیل واقعی
عَنِ الحُسِینِ بنِ عَلِیٍّ علیه السلام عَن جَدِّهِ رَسولِ اللهِ صَلَّی اللهُ علیه وآله:
البَخِیلُ حَقّاً مَنْ ذَُکِرْتُ عندَه فَلَمْ یصَلِّ عَلَی.
امام حسین علیه السلام از رسول خدا صَلَی اللهُ علیه و آله نقل کردهاند که پیامبر صلی الله علیه و آله فرمودند:
بخیل واقعی کسی است که نام مرا بشنود ولی بر من صلوات نفرستد.
صلوات با صدای بلند
قالَ رَسولُ اللهِ صَلَّی اللهُ علیه وآله:
إرفَعُوا أصواتَکُم بالصَّلاةِ عَلَی؛ فَإنَّها تَذْهَبُ بِالنِّفاقِ.
رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمودند:
با صدای بلند بر من صلوات فرستید؛ زیرا که نفاق و دورویی را بر طرف میکند.
فضیلت نوشتن صلوات
قالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّی اللهُ علیهِ وَآلِه:
مَنْ صَلّی عَلَی فی کتابٍ، لَمْ تَزَل الملائِکَةُ تَستَغفِرُ لَه مادامَ اسمِی فی ذلکَ الکتابِِ.
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمودند:
کسی که در نوشتهای صلوات بر من را بنویسد، تا زمانی که نام من در آن نوشته باشد فرشتگان برای او استغفار میکنند.
جفاکارترین فرد
قالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّی اللهُ علیهِ وَآلهِ:
أجفَی النّاسُ رَجلٌ ذُکِرْتُ بَینَ یدَیهِ فَلَمْ یصَلِّ عَلَی.
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمودند:
جفاکارترینِ افراد کسی است که نام من را بشنود و بر من صلوات نفرستد.
دعا را با صلوات آغاز کنید
قال الصّادقُ علیه السلام:
إذا دعا أحَدُکُم فَلْیبْدَأ باِلصَّلاةِ علی النَّبی صَلی اللهُ علیه وآلهِ؛ فإنَّ الصَّلاةَ علی النَّبی صَلی اللهُ علیه وآله مَقْبُولَةٌ وَلَمْ یکُن اللهُ لِیقْبَلَ بَعضَ الدُّعاءِ وَیرُدَّ بَعضاً.
حضرت صادق علیه السلام فرمودند:
هرگاه کسی از شما دست به دعا برداشت، پس دعایش را با صلوات آغاز نماید؛ زیرا صلوات بر پیامبر صلی الله علیه و آله دعایی پذیرفته شده است و خدای متعال برتر از آن است که بخشی از دعا را قبول کرده و بخش دیگر از آن را ردّ نماید.
رهایی از آتش جهنم
قالَ مُولانا الصّادقُ علیه السلام لصباحِ بنِ سَیابِة:
ألا أعَلِّمُکَ شَیئاً یقِی اللهُ بهِ وَجْهَکَ مِن حَرِّ جَهَنَّمَ؟ قالَ، قلتُ: بَلی، قالَ: قُلْ بَعدَ الفَجْرِ:أَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحمَّدٍ وآلِ مُحَمَّدٍ مائةَ مَرَّةٍ یقَی اللهُ به وَجْهَکَ مِنْ حَرِّ جَهَنَّمَ.
حضرت صادق علیه السلام به صَباح بن سیّابِه فرمودند:
آیا میخواهی به تو دعایی بیاموزم که خدای متعال به برکت آن، چهره تو را از حرارتِ آتش جهنم نگه دارد؟ صَباح گوید: به حضرت عرض کردم: آری. حضرت فرمودند: بعد از سپیدهدم صد مرتبه بگو: أَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحمَّدٍ وآلِ مُحَمَّدٍ خداوند به برکت این ذکر، تو را از آتش جهنم حفظ خواهد کرد.
اثر صلوات با اخلاص
قال الصّادقُ علیه السَّلام:
مَنْ صَلَّی عَلی النَّبی وَآلِه مَرَّةً واحِدَةً بِنِیةٍٍٍٍٍ وَ إخْلاصٍ مِنْ قَلبِهِ قَضَی اللهُ لَه مائَةَ حاجَةٍ؛ منها ثلاثونَ للدُّنیا وَسَبْعُونَ للآخِرَةِ .
حضرت صادق علیه السلام فرمودند:
کسی که یک مرتبه با نیت [پاک و پسندیده] و با اخلاص کامل صلوات بر پیامبر و خاندان گرامیشان بفرستد، خدای متعال یکصد حاجت او را برآورده میکند: سی حاجت از حوائج دنیا، و هفتاد حاجت از حوائج آخرتش را.
صلوات خدا بر فرستنده صلوات
عَن الصَّادقِ علیه السلام عن النَّبی صَلَّی الله علیه وآله:
مَنْ صَلَّی عَلَی صَلَّی اللهُ علیهِ وَمَلائِکَتُهُ ، وَمَنْ شَاءَ فَلْیقِلَّ وَمَنْ شَاءَ فَلْیکْثِرْ .
حضرت صادق علیه السلام از رسول گرامی صلّی الله علیه وآله روایت کردهاند:
هر کسی که بر من صلوات فرستد، خداوند متعال و ملائکه بر او درود و رحمت میفرستند (پس) هر که میخواهد کم، و هر که میخواهد بسیار صلوات بفرستد.
صلوات، دور کننده شیاطین
قالَ النَّبیُّ صَلَّی اللهُ عَلیهِ وَآلِهِ:
إنَّ الشَّیطانَ اثنانِ: شَیطانُ الجِنِّ وَ یُبَعَّدُ بـ لاحُولَ وَلاقُوَّۀَ إلاّ بِاللهِ العَلِّی العَظِیمِ، وَشِیطانُ الإنْسِ وَیُبَعَّدُ بِالصَّلاۀِ عَلیَ النَّبیِّ وَآلِهِ.
رسول خدا صلوات الله علیه و آله فرمودند:
شیاطین دو گروهاند؛ شیاطین جنّی که با ذکر لاحُولَ وَلاقُوَّۀ إلاّ بِاللهِ العَلِّی العَظِیمِ رانده میشوند، و شیاطین انسی که با صلوات بر محمّد و آل محمّد [شر و آزارشان] از شخص دور میشود.
نادانی و خسران در ترک صلوات
عن الصّادقِ علیه السلام:
إذا ذُکِرَ النَّبیُّ صَلَّی اللهُ عَلیهِ وَآلِهِ فَأکْثِرُوا الصَّلاۀَ علیهِ، فَإنَّهُ مَنْ صَلَّی عَلی النَّبیِّ صَلَّی اللهُ عَلیهِ وَآلِهِ صَلاۀً واحِدَۀً صَلَّی اللهُ عَلیهِ ألفَ صَلاۀٍ فِی أَلْفِ صَفٍّ مِن المَلائِکَۀِ، وَلَمْ یَبْقَ شَیءٌ مِمَّا خَلَقَهُ اللهُ إلاّ صَلَّی عَلی العَبدِ لِصَلاۀِ اللهِ عَلیهِ وَصلاۀِ مَلائِکَتِه،ِ فَمَنْ لَمْ یَرغَبْ فِی هذا فَهُوَ جاهِلٌ مَغْرورٌ، قَد بَرِﺉَ اللهُ مِنهُ وَرَسولُهُ وَأهلُ بِیتهِ.
حضرت صادق علیه السلام فرمودند:
چون نام پیغمبر برده شود، بسیار بر او صلوات بفرستید؛ زیرا هر که یک مرتبه بر پیامبر صلوات بفرستد خدای متعال هزار مرتبه به همراه هزار گروه از ملائکه بر او درود میفرستد و هیچ مخلوقی از آفریدههای الهی باقی نمیماند مگر آنکه – به خاطر صلواتِ خدا و ملائکه - بر آن بنده صلوات میفرستد،[حال] پس اگر کسی در فرستادنِ صلواتِ با این فضیلت میل و رغبتی پیدا نکند، او شخصی نادان و فریب خورده(ی شیطان) بوده، و خدا و رسول و اهل بیت رسولش از چنین شخصی بیزارند.
مجلس بدون صلوات، مجلس حسرت و پشیمانی
قالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّی اللهُ عَلیهِ وَآلِهِ:
ما مِنْ قومٍ اجْتَمَعُوا فی مَجلِسٍ فَلَمْ یَذْکُروا اسْمَ اللهِ عَزَّوَجَلَّ وَلَمْ یُصَلُّوا عَلَی نَبِیِّهِم إلاّ کانَ ذلکَ المَجلِسُ حَسْرَۀً وَ وَبالاً عَلَیْهم.
رسول خدا صلوات الله علیه و آله فرمودند:
هر عدهّای که در مکانی جمع شوند و خدا را یاد نکنند و بر پیامبرشان درود و صلوات نفرستند، آن مجلس مایه حسرت و پشیمانیشان (در قیامت) خواهد شد.
بهترین عمل در روز جمعه
عَن مُولانا الصّادقِ علیه السلام:
ما مِنْ عَمَلٍ أفْضَلَ یومَ الجُمُعَۀِ مِن الصَّلاۀِ عَلی مُحَمَّدٍ وَآلِهِ.
امام صادق علیه السلام فرمودند:
هیچ عملی در روز جمعه برتر و با فضیلتتر از صلوات بر محمّد و آل محمّد نمیباشد.
دیدار امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف
عَن الصّادقِ علیه السلام:
مَنْ قالَ بَعْدَ صَلاۀِ الظُّهرِ وَ صَلاۀِ الفَجْرِ فی الجُمُعَۀِ وَ غِیرِها ألّلهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَعَجِّلْ فَرَجَهُم لَمْ یَمُتْ حَتّی یُدْرِکَ القائمَ المَهدِّی علیه السلام.
امام جعفر صادق علیه السلام فرمودند:
هر که بعد از نماز صبح و ظهر (در روز جمعه و در سایر ایّام هفته) بگوید: ألّلهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَعَجِّلْ فَرَجَهُم نمیمیرد تا آنکه حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف را درک کند.
صلوات سببِ آمرزش گناهان
قالَ رَسولُ اللهِ صَلَّی اللهُ عَلیهِ وَآلِهِ:
مَنْ صَلَّی عَلَیَّ کُلَّ یُومٍ ثَلاثَ مَرّاتٍ وَفِی کُلِّ لَیْلَۀٍ ثَلاثَ مَرّاتٍ حُبّاً لِی وَشُوقَاً إلَِیَّ کانَ حَقّاً عَلی اللهِ عَزَّوَجَلَّ أنْ یَغْفِرَ لَه ذُنُوبَه تِلکَ اللیلۀَ وَذلکَ الیومَ.
پیامبر اسلام صَلَّی اللهُ عَلیهِ وَ آلِهِ فرمودند:
هر که از روی محبت و دوستی نسبت به من، هر روز سه مرتبه و هر شب سه مرتبه صلوات فرستد، خداوند بر خود لازم نموده است که از گناهان آن شب و روز او درگذرد.
عافیت به برکت صلوات
قالَ النَّبیُّ الأعْظَمُ صَلَّی اللهُ عَلیهِ وَآلِهِ:
مَنْ صَلَّی عَلَیَّ مَرَّۀً فَتَحَ اللهُ عَلیهِ باباً مِن العافِیَۀِ
پیامبر بزرگوار اسلام صَلَّی اللهُ عَلیهِ وَ آلِهِ فرمودند:
هر که یک مرتبه بر من صلوات فرستد، حقتعالی دری از سلامتی و عافیت [دین و دنیا] را بر وی بگشاید.
صلوات هنگام بوئیدن گُلهای معطر
عَنْ مالِک [بن أعیُن] الجُهَنِی، ناوَلْتُ أبا عَبدِاللهِ شِیئاً مِن الرَّیاحِینِ فَأخَذَهُ وَشَمَّهُ وَ وَضَعَهُ عَلی عَینَیهِ، ثُمَّ قالَ: مَنْ تَناوَلَ رَیحانَۀً فَشَمَّها وَوَضَعَها عَلی عَینَیهِ ثُمَّ قالَ: ألّلهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ لَمْ تَقَعْ علی الأرضِ حَتیّّ یُغْفرَ لَه
مالک (بن أعین) جُهَنِی میگوید:
گلی را به حضرت صادق علیه السلام تقدیم کردم. حضرت آن را گرفته، بوئیدند و بر دیدگانشان نهادند، آن گاه فرمودند: هر گاه کسی گُلی را بگیرد و آن را ببوید و بر چشمانش بنهد و بگوید: ألّلهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ پیش از آن که آن گل را بر زمین قرار گیرد، گناهانش آمرزیده میشود.
پایان سخن با صلوات
قالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّی اللهُ عَلیهِ وَآلِهِ:
مَنْ کانَ آخِرُ کَلامِهِ الصَّلاۀَ عَلَیَّ وَعَلی عَلِیٍّ دَخَلَ الجَنَّۀَ
پیامبر اسلام صَلَّی اللهُ عَلیهِ وَ آلِهِ فرمودند:
هر کسی که پایانِ گفتارش صلوات بر من و علی بن أبی طالب علیهما السلام باشد داخل بهشت خواهد شد.
بهترین دعا در خانه خدا
قالَ عبدُ السّلامِ بنُ نُعیمٍ لِمُولانا الصّادقِ علیه السلام:
إنّی دَخَلتُ البیتَ وَلَمْ یحضُرْنی شَیءٌ مِن الدُّعاءِ إلاِّ الصَّلاةُ عَلی مُحمَّدٍ وَآلِ مُحمَّدٍ، فقالَ: أما إنَّهُ لَمْ یخرُجْ أحَدٌ بِأفضَلَ مِمّا خَرَجْتَ به.
عبد السلام بن نعیم به حضرت صادق علیه السلام عرض کرد:
به داخل کعبه رفتم و دعایی به خاطرم نیامد جز صلوات بر محمّد و آل محمّد، حضرت فرمودند: بدان که هیچ کس عملی برتر و با فضیلتتر از عمل تو را انجام نداده است.
استجابت دعا به برکت صلوات
عَن النَّبیِّ وَ أمیرِالمُؤمِنینَ وَ الصَّادقِ علیهم السلام:
کُلُّ دُعاءٍ (یُدْعیِ اللهَ عَزَّوَجَلَّ بهِ) مَحجُوبٌ عَن السَّماءِ حَتیّ یُصَلِّی علی مُحمَّدٍ وَآلِ مُحمَّدٍ.
از پیامبر اکرم و حضرت امیر مؤمنان و امام صادق علیهم السلام نقل شده است:
هر دعایی که خدای متعال با آن خوانده شود، بالا نمیرود مگر آنکه بر محمّد و آل محمّد صلوات فرستاده شود.
صلوات در شب و روز جمعه
عن مُولانا الصَّادقِ علیه السلام:
إذا کانَتْ عَشِیَّةُ الخَمیِسِ وَلیَلةُ الجُمُعَةِ نَزَلَتْ مَلائِکَةٌ مِن السَّماءِ مَعها أقلامُ الذَّهَبِ وَصُحُفُ الفِضِّةِ، لایَکتُبونَ (عَشِیَّةَ الخَمیِسِ وََلیَلَةَ الجُمعَةِ إلی أنْ تَغیِبَ الشَّمسُ) إلاّ الصَّلاةََ عَلی النَّبِیِّ وَآلِهِ.
حضرت صادق علیه السلام فرمودند:
از شامگاه پنجشنبه و شب جمعه، فرشتگانی با قلمهایی از طلا و لوحهایی از نقره، از آسمان به سوی زمین میآیند و تا غروبِ روز جمعهِ ثواب هیچ عملی را نمینویسند به جز صلوات بر محمّد و آل محمّد علیهم السلام.
صلوات زینت دعا
عن الصّادقِ علیه السلام عن النَّبیِّ صَلَّی اللهُ عَلیهِ وَآلِهِ:
إجْعَلوُنِی فِی أوّلِ الدُّعاءِ وَ فِی آخِرِهِ وَ فِی وَسَطِهِ.
حضرت صادق علیه السلام از رسول خدا صلوات الله علیه و آله روایت کردهاند:
مرا در ابتداء و آخر و در میان دعاهایتان یاد کنید و بر من صلوات بفرستید.
بشارت جبریل به رسول خدا صلی الله علیه وآله
قالَ رَسولُ اللهِ صَلَّی اللهُ عَلیهِ وَآلِهِ بَعْدَ أنْ سَجَدَ سَجْدَۀً طَویلۀً:
لَقِینِی جِبرئیلَ فَبَشَّرَنِی، قَالَ: إنَّ اللهَ عَزَّوَجَّلَ یَقُولُ: مَنْ صَلَّی عَلَیکَ صَلَّیْتُ عَلَیهِ وَمَنْ سَلَّمَ عَلَیکَ سَلَّمْتُ عَلَیهِ، فَسَجَدْتُ لِذلِکَ.
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله پس از سجدهای طولانی فرمودند:
جبرئیل مرا ملاقات کرد و بشارتم داد که حقتعالی فرموده است: هر که بر تو صلوات فرستد من بر او صلوات میفرستم، و هر که بر تو سلام کند من بر او سلام میکنم؛ و من بخاطر این موهبت الهی سجده کردم.
سه فائده برای صلوات
عَن النَّبیِّ صَلَّی اللهُ علیهِ وَآلِهِ:
صَلاتُکُم عَلَیَّ مُجَوِّزَۀٌ لِدُعاءِکُم، وَمَرْضاۀٌ لِرَبِّکُم، وَزَکاتٌ لأعمالکم (لِأبدانِکُمْ).
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله فرمودند:
صلوات شما سبب استجابت دعا، رضایت و خشنودی پروردگار و پاکیزگی اعمالتان میشود.
روشنائیِ قبر، صراط و بهشت به برکت صلوات
قالَ النبی صَلَّی اللهُ عَلیهِ وَ آلِهِ:
أکْثِرُوا الصَّلاۀَ عَلَیَّ فَإنَّ الصَّلاۀَ عَلَیَّ نُورٌ فِی القَبرِ، وَنورٌ عَلَی الصِّراطِ، وَنورٌ فِی الجَنَّۀِ
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله فرمودند:
بر من بسیار صلوات فرستید؛ زیرا صلوات بر من نوری است در قبر، و نوری است بر صراط، و نوری است در بهشت.
بهترین عمل در روز جمعه
سَألَ حَمّادُ بنُ عیسی عَن أبی عبد ِاللهِ عَن أفْضَلِ الأعمالِ یَومَ الجُمْعَۀِ، قالَ علیه السلام:
الصَّلاۀُ علی مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ مائۀَ مَرَّۀٍ بَعدَ العَصرِ وَما زِدْتَ فَهُو أفْضَلْ.
حمّاد بن عیسی از حضرت صادق علیه السلام نسبت به بهترین عمل در روز جمعه پرسید؟حضرت فرمودند:
فرستادن یکصد مرتبه صلوات بر محمّد و آل محمّد بعد از عصر، و هر چه بیشتر صلوات بفرستی فضیلت آن بیشتر میگردد.
ذکر فرشتگان حاملِ عرش
بَعْدَ أنْ لمَْ تَقْدِر الملائِکَۀُ لِحَمْلِ العَرشِ، قالَ اللهُ تعالی لَهم:
أُعَلَِّمُکُمْ کَلِماتٍ تَقُولونَها یَخِفُّ بِها عَلَیکُمْ، قالوُا: وَما هِی یا ربّنا؟ قالَ: تَقُولُونَ:بِسْمِ اللهِ الرَّحمنِ الرَّحیمِ وَلاحولَ وَلاقُوَّۀَ إلاّ باللهِ العَلِیِّ العَظِیمِ وَصَلَّی اللهُ عَلی مُحَمَّدٍ وَآلِهِ الطیِّبینَ فَقالوها فَحَمَلُوهُ
آنگاه که ملائکه در حملِ عرش الهی عاجز ماندند، خدای متعال به آنان فرمود:
دعا و ذکری به شما میآموزم که به برکت آن بتوانید عرش را حمل کنید. ملائکه پرسیدند: آن چه ذکری است؟ خطاب رسید که بگویید:
بِسْمِ اللهِ الرَّحمنِ الرَّحیمِ وَلاحولَ وَلاقُوَّۀَ إلاّ باللهِ العَلِیِّ العَظِیمِ وَصَلَّی اللهُ عَلی مُحَمَّدٍ وَآلِهِ الطیِّبینَ، آن گاه توانستند عرش را حمل کردند.
درود هفتاد هزار فرشته بر گوینده صلوات
قالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّی اللهُ عَلیه وَآلِه :
جائَنِی جِبْرِئیِلُ وَقالَ: إنَّه لایُصَلِّی عَلَیْکَ أحَدٌ إلاّ وَیُصَلَّی عَلیهِ سَبعُونَ ألفَ مَلَکٍ وَمَنْ صَلَّی عَلیهِ سَبْعُونَ ألفَ مَلَکٍ، کانَ مِنْ أهلِ الجَنَّۀِ.
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله فرمودند:
جبرئیل نزد من آمد و عرض کرد: کسی نیست که بر شما صلوات بفرستد مگر آن که هفتاد هزار فرشته بر او صلوات میفرستند، و هر که هفتاد هزار فرشته بر او صلوات فرستد از اهل بهشت خواهد بود.
نزدیکترین فرد به پیامبردر رستاخیز
قالَ رَسولُ اللهِ صَلَّی اللهُ عَلیه وَآلِهِ:
أولَی النّاسِ بِی یَومَ القِیامَۀِ أکْثَرُهُمْ عَلَیَّ صَلاۀً (فِی دارِ الدُّنیا)
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمودند:
نزدیکترین شما به من در روز قیامت، کسانی هستند که در دنیا بیشتر از دیگران بر من صلوات فرستند.
ثواب صلوات قابل شمارش نیست
فِی لَیلَۀ المِعراجِ بَعدَ أنْ رَأی النَّبیُّ مَلَکاً یُحاسِبُ عَدَدَ قَطَراتِ المَطَرِ، قالَ المَلَکُ لَه صَلَّی اللهُ علیهِ وَآلِه:
یا رَسُولَ اللهِ، حَسابٌ لاأقْدِرُ عَلیهِ بِما عِندیِ مِن الحِفظِ وَالتَّذَکُّرِ وَالأیدِی وَالأصابِعِ، فقالَ: أیُّ حِسابٍ هُو؟
فَقالَ: قُومٌ مِنْ أُمَّتِکَ یَحْضُرُونَ مَجْمَعاً فَیُذْکَرُ اسْمُکَ عِندَهُم فَیُصَلُّونَ عَلَیکَ، فأنا لاأقْدِرُ عَلی حَصْرِ ثَوابِهِم.
در شب معراج، پیامبر صلی الله علیه و آله فرشتهای را دیدند که مقدارِ قطرات باران را محاسبه میکرد، آن فرشته عرض کرد: ای رسول خدا، حساب و شمارشی است که من با تمامِ توانِ خود، نمیتوانم آن را شمارش کنم.
پیامبر صلی الله علیه و آله فرمودند: آن چه حسابی است!؟
فرشته گفت: هر گاه گروهی از امّت شما در جایی جمع شوند و پس از شنیدن نامتان بر شما صلوات فرستند، من از محاسبه ثوابِ آنان عاجزم.
صلوات سبب یادآوری
عَن مَولانا الحَسنِ بنِ عَلیٍّ علیهما السلام:
إنَّ قَلبَ الرَّجُلِ فِی حُقٍَّ وَ عَلی الحُقِّ طَبَقٌ، فَإنْ صَلَّی الرَّجُلُ عِندَ ذلکَ عَلی مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحمَّدٍ صَلاۀً تامَّۀً اِنْکَشَفَ ذلکَ الطَّبَقُ عَنْ ذلِکَ الحُقِّ فَأضاءَ القَلْبُ وَذَکَرَ الرَّجُلُ ما کانَ نَسِیَ، وَإنْ هُوَ لَمْ یُصَلِّ عَلی مُحمَّدٍ وَآلِ مُحمَّدٍ أو نَقَصَ مِن الصَّلاۀِ عَلَیهِم إنْطَبَقَ ذلکَ الطَّبَقُ عَلَی ذلکَ الحُقِّ فأظْلَمَ القَلْبُ وَنَسِیَ ما کانَ ذَکَرَهُ.
حضرت مجتبی علیه السلام فرمودند:
قلب انسان درون حفره و ظرفی است و بر روی آن پرده و سرپوشی میباشد، هرگاه که شخصی بر محمّد و آل محمّد صلوات تام و کاملی فرستد، آن پرده کنار رفته و قلب وی روشن میگردد و شخص آن چه را که فراموش کرده است را به خاطر میآورد. امّا اگر وی صلوات نفرستد و یا صلواتِ ناقص بفرستد، آن سرپوش بر رویِ قلبش باقی مانده و قلب وی تاریک میماند و آن چیزی را که در خاطر داشته است را فراموش میکند.
فضیلت صلوات از زبان دوبهشتی
عَنَ ابْنِ عَبَّاسٍ، قَالَ النَّبِیُّ صَلَّی اللهُ عَلیه وَآلهِ:
رَأَیْتُ البارحَۀَ عَمِّی حَمْزَةَ بْنَ عَبْدِ الْمُطَّلِبِ وَأخِی جَعْفَرَ بْنَ أبِی طالِبٍ وَبَیْنَ أَیْدِیهِما طَبَقٌ مِنْ نَبِقٍ فَأکَلَا سَاعَةً فَتَحَوَّلَ النَّبِقُ عِنَباً، فَأَکَلَا سَاعَةً فَتَحَوَّلَ الْعِنَبُ لَهُمَا رُطَباً، فَأَکَلَا سَاعَةً فَدَنَوْتُ مِنْهُمَا وَقُلْتُ: بِأَبِی أَنْتُمَا، أیَّ الْأَعْمَالِ وَجَدْتُما أَفْضَلَ؟ قَالَا: فَدَیْنَاکَ بِالْآبَاءِ وَالْأُمَّهَاتِ، وَجَدْنَا أَفْضَلَ الْأَعْمَالِ الصَّلَاةَ عَلَیْکَ، وَسَقْیَ الْمَاء، وَحُبَّ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ علیه السلام.
ابن عباس از پیامبر اکرم صلی الله و علیه و آله نقل میکند که پیامبر بعد از نماز صبح به اصحابشان فرمودند:
شب گذشته عمویم حمزه و برادرم جعفر بن اَبى طالب را در خواب دیدم. نزد آنان طبقى بود از میوه درخت سِدر. پس از آنکه مدتی از آن خوردند، آن میوه تبدیل به انگور شد. مقداری دیگر از آن خوردند و آن انگور تبدیل به رطب(خرماى تازه) شد. پس از آنکه مقداری از آن خوردند، نزدیک آنها رفتم و گفتم: فدای شما، چه عملی را بهتر از بقیه اعمال یافتید؟ گفتند: پدر و مادرمان فدای تو باشد، ما بهترین عمل را صلوات بر تو، نوشاندن آب به دیگران و دوستى على بن ابى طالب علیه السلام یافتیم.
صلوات بر پیامبران
عَنْ مُعاوِیَۀِ بنِ عَمّارِ قالَ: ذَکَرْتُ عِندَ أبِی عَبدِاللهِ الصَّادقِ علیه السلام بَعْضَ الأنبیاءِ فَصَلَّیْتُ عَلیهِ، فَقالَ:
إذا ذُکِرَ أحَدٌ مِن الأنبیاءِ فَابدَأ بِالصَّلاۀِ عَلی مُحَمَّدٍ وَآلِهِ ثُمَّ عَلیِهِ. (صَلَّی اللهُ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ عَلی جَمِیعِ الأنبیاءِ) .
معاویه بن عمّار گوید : نزد حضرت صادق علیه السلام نام یکی از پیامبران را بردم و بر آن پیامبر صلوات فرستادم، آن گاه حضرت صادق علیه السلام به من فرمودند:
هر گاه نام یکی از پیامبران به میان آمد ابتداء بر پیامبر خاتم و سپس بر آن پیامبر درود بفرست. (صَلَّی اللهُ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ عَلی جَمِیعِ الأنبیاءِ).
گریه، صلوات نوزادان
قالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّی اللهُ علیهِ وَآلهِ:
لاتَضرِبُوا أطفالَکُمْ علی بُکائِهِم؛ فَإنَّ بُکاءَهُم أربعةَ أشهُرٍ شهادۀُ أن لاإله إلاّاللهُ، وأربعةَ أشهُرٍ الصَّلاةُ عَلَی النَّبیِّ وآلهِ، وأربعةَ أشهرٍ الدُّعاءُ لِوالدِیهِ.
نوزادانتان را به خاطر گریههایشان نزنید؛زیرا گریه آنان در چهار ماه اوّل شهادت به یگانگی خدای متعال، در چهار ماه بعد صلوات بر پیامبر و خاندان گرامی آن حضرت، و در چهار ماه دیگر دعا برای پدر و مادرشان میباشد.
برآورده شدن حاجات
قالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّی اللهُ عَلیهِ وَ آلِهِ:
مَنْ قالَ ثَلاثَ مَرّاتٍ: ألّلهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ قَضَی اللهُ حاجَتَه
پیامبر گرامی اسلام صَلَّی اللهُ عَلیهِ وَ آلِهِ فرمودند:
هر کسی که سه مرتبه بگوید ألّلهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ خدای متعال حاجت او را برآورده میکند.
صلوات بین نماز ظهر و عصر
عن الصادق علیه السلام:
الصَّلاۀُ علی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحمَّدٍ فِیما بَینَ الظُّهرِ وَالعَصْرِ تَعْدِلُ سَبعیِنَ رکعۀً (حِجَّۀً).[52]
حضرت صادق علیه السلام فرمودند:
فرستادن صلوات بین نماز ظهر و عصر برابر است با هفتاد رکعت نماز مستحبی(و یا هفتاد حج).
فضیلت صلوات در ماه مبارک رمضان
قالَ رسولُ اللهِ صَلَّی اللهُ علیهِ وآله فی فضیلةِ شهر رمضانَ:
مَنْ أکثَرَ فِیهِ مِن الصَّلاةِ عَلَیَّ ثَقَّّلَ اللهُ مِیزانَهُ یَومَ تَخِفُّ المَوازینَ.
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در فضیلت ماه مبارک رمضان فرمودند:
هر کس که در این ماه بر من زیاد صلوات فرستد، خدای متعال کفّه حسنات او را سنگین میکند در آن روزی که کفّه حسنات همه سَبک و خالی باشد.
صلوات برابر تسبیح، تهلیل، تکبیر
عن أبی الحَسنِ الرِّضا علیه السلام:
الصَّلاۀُ علی مُحَمَّدٍ وَآلِهِ تَعْدِلُ عِنْدَ اللهِ عَزَّوَجَلَّ التَّسبیِحَ وَالتَّهلِیلَ وَالتَّکبِیرَ.
حضرت رضا علیه السلام فرمودند:
صلوات بر محمد و آل محمد علیهم السلام نزد خدای عزوجل برابر است با تسبیح(ذکر سُبحانَ اللهِ) و تهلیل(ذکر لا إلهَ إلاّ اللهُ) و تکبیر(ذکر أللهُ أکبرُ).
صلوات بر حضرت زهراء سلام الله علیها
عن مولاتِنا فاطِمَۀَ الزهراءِ: قالتْ: قالَ لِی رَسُولُ اللهِ صَلَّی اللهُ علیه وَآلِه:
یا فاطِمَۀُ، مَنْ صَلَّی عَلَیکِ غَفَرَ اللهُ لَه وَألْحَقَهُ بِی حَیْثُ کُنْتُ مِن الجَنَّۀِ.
ای فاطمه، هر که بر تو صلوات فرستد خداوند او را میبخشد و در هر جایی از بهشت که من باشم او را به من ملحق خواهد کرد.
