بهروز کمالوندی معاون سازمان انرژی اتمی ضمن اعلام این خبر که نشست کمیسیون مشترک برجام در وین، چهارشنبه ۲۲ آذر برگزار می شود ، پیرامون تبیین دستور کار آن نشست اظهار کرد: معمولا در این کمیسیون مباحث مختلف فنی، سیاسی، حقوقی و اقتصادی مطرح می شود اما در این نشست موضوع فنی خاصی مطرح نیست گرچه ممکن است در حین مذاکرات مباحثی مطرح شود و به همین علت همکارانم از سازمان انرژی اتمی نیز در این نشست حضور دارند.
وی افزود: باتوجه به اینکه آژانس بین المللی انرژی اتمی تاکنون ۹ بار پایبندی کشورمان را به برجام تایید کرده مباحث مطرح در کمیسیون مشترک مهم است به ویژه از این باب که طرف مقابل بالاخص آمریکایی ها تعهداتشان را باید انجام دهند و خواسته های ما در این نشست مطرح می شود.
کمالوندی در پاسخ به این پرسش که آیا در نشست کمیسیون مشترک برجام نقض مکرر توافق هسته ای از جانب آمریکا به ویژه با اجرای قانون کاتسا مطرح می شود؟ گفت: ما در همه مناسبات این موضوع را مطرح می کنیم حتی در آژانس نیز بلافاصله پس از ارایه گزارش مدیرکل در بیانیه ای که صادر می کنیم اشاره می شود که تعهداتمان را انجام داده ایم درحالیکه طرف مقابل تعهداتش را به درستی انجام نمی دهد.
معاون سازمان انرژی اتمی تاکید کرد: مهم این است که حتی اگر نگوییم متن برجام نقض نشده قطعا روح آن نقض شده است و این قانونی که اشاره کردید و تحریم هایی که از جانب آمریکا اعمال شده موید همین موضوع است و ما این را در محاسبات و در سطوح مختلف مطرح و اعلام کرده ایم که نمی توانیم تعهدات را یکجانبه اجرا کنیم و به این روند ادامه دهیم و طبعا این مباحث در نشست کمیسیون مشترک برجام نیز مطرح خواهد شد.
وی گفت: محور اصلی کار مباحث اقتصادی است زیرا در این حوزه عمدتا بانک ها و شرکت های بزرگ تحت القائات آمریکایی ها از روابط بانکی و اقتصادی با کشورمان ترسانده شده اند درحالیکه در مواد مختلف برجام تصریح شده است که نباید اقدامی شود که جمهوری اسلامی ایران از لغو تحریم ها بهره مند نشود.
کمالوندی با اشاره به اقدام ترامپ در ارجاع موضوع پایبندی کشورمان به برجام به کنگره تصریح کرد: آمریکاییها تصمیم درست بگیرند زیرا دست ما بسته نیست و اگر قرار باشد که تعهداتشان را انجام ندهند ما هم کارهای بسیاری می توانیم انجام دهیم که در حوزه هایی که محدودیت پذیرفته ایم شرایط متوازن به نفع ما ایجاد شود البته اینها در حدی است که باید متناسب با تحولات بعدی به ویژه رویدادهای داخلی آمریکا در هیات عالی نظارت بر برجام تصمیم گیری شود.
معاون سازمان انرژی اتمی همچنین درباره هشدار اخیر وزیرخارجه روسیه به آمریکا مبنی بر فروریختن پایه های برجام در صورت ادامه رویه این کشور در مواجهه با توافق هسته ای خاطرنشان کرد: روس ها، چینی ها و حتی اروپایی ها بر لزوم پایبندی همه طرف ها به برجام تاکید کردند و پیامی قوی به طرف امریکایی فرستاده اند که اگر بخواهند به روال کنونی ادامه دهند از نظر سیاسی در انزوا قرار می گیرند.
وی تاکید کرد: امریکایی ها باید تصمیم مهمی بگیرند و اینکه هم برجام باشد و هم تحریم ها را ادامه دهند شدنی نیست و به همین علت است که خود را در شرایط سختی قرار داده اند و در کنگره مباحثی که مطرح می شود از یک طرف می خواهند حداقل بر روی کاغذ نقض برجام نداشته باشند و هم بر کشورمان فشار بیاورند که این دو با هم جمع نمی شود و باید تصمیمشان را بگیرند.
کمالوندی گفت: در داخل هم ساز و کار لازم وجود دارد و آنچه به سازمان انرژی اتمی مربوط می شود ما باید خودمان را آماده نگه داریم تا اگر لازم شد بازگردیم و فعالیت های هسته ای را در حد وسیعی از سربگیریم مانع و مشکلی نداشته باشیم که این را بارها در سطوح مختلف و حتی در گزارش به مقامات عالی کشور اشاره کردیم.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی افزود: بر این اساس رهبر معظم انقلاب اشاره فرمودند که اگر لازم باشد که جمهوری اسلامی ایران در عرصه هسته ای بازگردد شرایطش بسیار متفاوت خواهد بود به نحوی که در یکسال و نیم می تواند میزان غنی سازی اش را به صد هزار سو برساند درحالیکه اکنون حدود ۶ هزار سو غنی سازی داریم.
وی تولید آب سنگین، سطح، میزان و درصد غنی سازی، تحقیق و توسعه و استفاده از سانتریفیوژهای نسل نو را حوزه های بسیاری برشمرد که اگر بنا بر تغییر شرایط باشد دست کشورمان باز است و می تواند از همه آنها استفاده کند و هیات عالی نظارت بر برجام باید متناسب با تحولات در این خصوص تصمیم گیری کند.
کمالوندی باردیگر خطاب به دولتمردان آمریکا تاکید کرد: سیاست هایشان را تغییر دهند زیرا روندی که در پیش گرفته اند نقض روح برجام و خلاف تعهداتشان در چارچوب توافق هسته ای است و از بهره مندی کشورمان از لغو شدن تحریم ها پیشگیری می کند.
معاون سازمان انرژی اتمی همچنین درخصوص تفسیر به رای آمانو از بند T در گزارش اخیرش از فعالیت های هسته ای کشورمان گفت: در بند ۲۶ این گزارش صراحتا به بند T اشاره نشده بلکه بندهای مختلف شامل بندهای D، E ، H و T را آورده و اعلام کرده است که کار نظارت بر راستی آزمایی بر این بندها به ویژه بند T ادامه دارد.
وی تصریح کرد: این درحالیست که اساسا در این بند راستی آزمایی وجود ندارد زیرا راستی آزمایی به خودی خود آغاز نمی شود بلکه پس از ارایه اظهاریه از جانب کشورمان شکل می گیرد به نحوی که ما اظهاریه ای ارایه می دهیم و بعد می آیند و بررسی می کنند که آیا اظهاریه درست است یا نه که به این راستی آزمایی می گویند اما وقتی ما درباره این بند هیچ اطلاعاتی نمی دهیم و هیچ اظهاریه ای نداریم عملا راستی آزمایی هم وجود ندارد.
کمالوندی افزود: با این حال در برخی از این بندها که در گزارش آقای آمانو درج شده نوعی نظارت وجود دارد که شامل بند T نمی شود اما این بندها در گزارش مدیر کل کنارهم آمده است منتهی شیطنت هایی در رسانه های آمریکایی اینگونه وانمود می کند که آژانس چنین انتظاراتی دارد.
معاون سازمان انرژی اتمی اضافه کرد: در عین حال آنچه لازم است ارایه توضیحات در سطح بیانیه ملی است که معمولا نماینده دائم ما در آژانس آن را پس از انتشار گزارش مدیرکل ارایه می دهد و بیانیه ما نیز به عنوان سند آژانس ضمیمه این گزارش می شود و ملاحظاتی که ما گفته ایم این است که در بخشی از این حوزه ها راستی آزمایی وجود ندارد.
وی ادامه داد: به هر حال این اصلاحات در گزارش ها متداول است به طور نمونه درباره درج جزییات در گزارش ها مدام هشدار داده و اعلام کرده ایم که ضرورتی به انتشار جزییات نیست و صرفا باید به کلیات اشاره کنند که کشورمان محدوده های مدنظر را رعایت می کند اما اینکه زیر آن محدوده ها بخواهند اطلاعات ریز بدهند، روش پسندیده ای نیست که البته تغییری در روش آژانس ایجاد شده است اما هنوز معتقدیم که گزارش های آژانس باید بیش از این، کلی تر باشد.
کمالوندی درباره اینکه آیا ارایه این جزییات در گزارش های آژانس به مفهوم درز اطلاعات محرمانه از فعالیت های هسته ای کشورمان است؟ گفت: اگر بخواهد این روند ادامه یابد و یا در برخی حوزه ها وارد شوند مفهومش این است که اطلاعاتی که ارایه می دهند حتی اگر نگوییم محرمانه است، غیرضروری تلقی می شود.
معاون سازمان انرژی اتمی افزود: به عنوان نمونه اگر ظرفیتی را در حوزه ای مانند غنی سازی در مقطعی مطرح و در مقطع بعدی آن را باهم مقایسه می کنند ممکن است به ظرفیتی از کیفیت کار بخواهند برسند که مربوط به اطلاعات فنی و کیفی است که ضرورتی ندارد هرکسی از آن مطلع شود حتی اگر اطلاعات محرمانه نباشد.
وی در پاسخ به اینکه آیا ارایه اینگونه اطلاعات زمینه اعمال فشار بر کشورمان را فراهم نمی کند، تصریح کرد: آژانس اعلام می کند که از طرف مقابل تحت فشار سنگین است که جزییات بیشتری در گزارش های ما منتشر شود و سعی اش بر این است که حداقل اطلاعات لازم را بیاورند و ما در پاسخ اعلام کرده ایم که اطلاعاتی که آورده اند حداقلی نیست و می تواند کلی تر از این باشد.
کمالوندی گفت: البته روند گزارش های آژانس را ببینید از این منظر بهتر می شود یعنی ورود به جزییات کمتر شده است گرچه جزییات محرمانه مربوط به فناوری ما تا به حال بیرون نیامده است و از این منظر هنوز مشکل خاصی با آژانس نداریم با این حال پیش بینی و پیشگیری می کنیم که تحت فشارهایی که به این نهاد می آورند وارد اطلاعات جزئی تر نشود اطلاعاتی که می تواند محرمانه و مربوط به فناوری، سطح کیفیت، کارآیی تجهیزات و اقدامات ما باشد و مشکلاتی ایجاد کند.
معاون حقوقی و امور بین الملل و سخنگوی سازمان انرژی اتمی تاکید کرد: جمهوری اسلامی ایران سیاست های هسته ای اش را طبق مواضع اروپایی ها اتخاذ نمی کند.
وی با اشاره به برگزاری نشست کمیسیون مشترک برجام در وین در ۲۲ آذر گفت: لزوم اقدام عملی اروپایی ها در مقابله با امریکایی ها حتماً خواسته ما هست و آنان باید به واشنگتن فشار بیاورند.
کمالوندی افزود: البته اروپایی ها پیام های خوبی فرستادند و مواضع خوبی اتخاذ کردند اما در عمل نیز باید اقدامات خوبی داشته باشند گرچه ما هم در خصوص توان اروپایی ها نباید خیلی مبالغه کنیم زیرا آنان به هرحال ظرفیت ها و در عین حال مسئولیت هایی دارند.
معاون سازمان انرژی اتمی اضافه کرد: ما باید مسئولیت های آنان را متذکر شویم و توجه داشته باشیم که ظرفیت هایشان نیز با محدودیت هایی مواجه است اما به هرحال ما سیاست هایمان را طبق مواضع آنان اتخاذ نمی کنیم.
وی هشدار داد: اگر روند اجرای برجام مطلوب کشورمان نباشد آنچه را در گذشته محدود کرده ایم دوباره جبران می کنیم و در شرایطی قرار می گیریم که به مراتب جلوتر از دوره گذشته باشد.
کمالوندی گفت: مهم این است که اروپایی ها بارها اعلام کردند که می خواهند برجام ادامه یابد اما اینکه چقدر حاضرند مقابل امریکا بایستند باید ببینیم در عمل چه اتفاقی می افتد.
معاون سازمان انرژی اتمی افزود: خانم موگرینی اخیرا در نکته بسیار مهمی اعلام کرد «روابط اتحادیه اروپا با ایران بر اساس شاخص های اقتصادی تعیین نمی شود ؛ شاخص مهم در روابط این اتحادیه با ایران ، امنیت اروپاست» و به همین علت نمی توانند راجع به امنیت شان کوتاه بیایند و این موضوع ایجاب می کند که روابط خوبی با ما داشته باشند و به توافقاتشان با کشورمان احترام بگذارند و ابراز امیدواری کرد یادآوری مکرر اروپایی ها به امریکا نتایج مطلوب را داشته باشد.
وی همچنین در خصوص افق همکاری های هسته ای جمهوری اسلامی ایران و اتحادیه اروپا گفت: حدود یکسال است که به طور عملی کار با اروپا شامل اتحادیه و نیز کشورهای اروپایی اعم از کشورهای عضو و غیر عضو اتحادیه را آغاز کرده ایم.
کمالوندی افزود : بعنوان نمونه سوئیس یکی از کشورهای غیر عضو اتحادیه اروپاست اما با این کشور روابط و توافق خیلی خوبی در زمینه ایمنی هسته ای داریم و در روابط با اتحادیه اروپا نیز ، اعتبار خوبی حدود ۲۰ میلیون یورو برای همکاری های هسته ای اختصاص دادند.
معاون سازمان انرژی اتمی گفت: تاکنون دو سمینار هسته ای با اروپایی ها برگزار کرده ایم نخست در بروکسل که بیانیه مشترک امضا و نقشه راه همکاری های مشترک علمی ، فنی و هسته ای تنظیم شد و سمینار دیگر هسته ای که اخیراً در اصفهان برگزار کرده ایم و مقرر شده است سمینار بعدی تا قبل از پایان سال ۲۰۱۸ در اروپا باشد که هنوز محل و زمان دقیق آن مشخص نشده است.
وی افزود: نقشه راه همکاری های هسته ای ایران و اتحادیه اروپا این زمینه را فراهم می کند که دانشمندان و متخصصان دو طرف از نزدیک در حوزه های مختلف اعم از پزشکی هسته ای، گداخت و صنعتی همکاری می کنند که بر این اساس در یکسال گذشته مسیر زیادی را طی کرده ایم.
کمالوندی در پایان خاطرنشان کرد: ما در حدود ۱۳ سال گذشته با اروپایی ها ارتباطی نداشتیم و در این مدت دو طرف پیشرفت هایی داشتیم و از زمینه های مشترک همکاری برخورداریم و همکاریهای سه جانبه نیز می توانیم داشته باشیم چنانکه می توانیم در کشورهای کمتر توسعه یافته مانند افریقا به منظور رفاه مردم در حوزه های مختلف اعم از پزشکی و کشاورزی همکاری کنیم.
