اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس‌جمهور ظهر امروز جمعه 10 آذر در شانزدهمین اجلاس نخست وزیران سازمان همکاری شانگهای که در شهر سوچی روسیه برگزار شد، اظهار داشت: ما دست دوستی به سوی همه اعضای سازمان همکاری شانگهای دراز می‌کنیم و همکاریهای نهادی را در سطح منطقه و جهان به سود همه کشورها، ملت‌ها و دولت‌های علاقمند به صلح، رفاه و امنیت می‌دانیم.
معاون اول رییس جمهور در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به جایگاه ویژه ژئوپولیتیکی و ظرفیت‌ها و منابع گسترده طبیعی و انسانی و اجتماعی ایران که میراث‌دار بخش مهمی از تمدن جهانی و اسلامی است، تصریح کرد: ایران امروز مدافع سرزمین، صلح، ثبات، توسعه، تعامل و گفت‌وگوی میان فرهنگ‌ها، ملل و اقوام است.
وی اضافه کرد: جمهوری اسلامی ایران آماده است که در افق همزیستی و تلاش برای خلق جهانی عاری از خشونت و افراطی‌گری و در بستر حقوقی مناسب، به تقویت جایگاه سازمان همکاری شانگهای اقدام کند و برای گذار سازمان از تهدیدها و چالش‌های جدید در هر دو بعد اقتصادی و سیاسی ـ فرهنگی مجدانه تلاش نماید.
متن کامل سخنان معاون اول رییس جمهور در شانزدهمین اجلاس شورای نخست وزیران سازمان همکاری شانگهای به شرح زیر است:
بسم الله الرحمن الرحیم
جناب آقای دیمتری مدودف، نخست وزیر محترم فدراسیون روسیه
رؤسای محترم هیأت‌های بلندپایه
جناب آقای رشیدالیمف، دبیر کل محترم سازمان همکاری شانگهای
در ابتدا مایلم مراتب تشکر و قدردانی خود را از استقبال و مهمان نوازی گرم و صمیمانه دولت و مردم روسیه و برگزارکنندگان این نشست مهم در شهر سوچی اعلام کنم.
نشست شورای نخست وزیران سازمان همکاری شانگهای در شرایطی برگزار می شود که جهان و نظام بین‌الملل با روندها، تحولات، فرصت‌ها و تهدیدهای جدیدی روبه‌روست. از یک‌سو، تلاش‌های مشترکی برای ایجاد ظرفیت‌های مکمل منطقه‌ای در حال انجام است و از دیگر سو، پیمانهای اقتصادی، تجاری، سیاسی و زیست محیطی منطقه‌ای و بین‌المللی با خروج یکجانبه از آنها توسط برخی کشورها در معرض تضعیف قرار گرفته‌اند.
نظریة «تجاری‌سازی و فروش کالایی به نام امنیت» اکنون توسط برخی قدرت‌ها و از طریق ایجاد و مدیریت بحران‌های منطقه‌ای اجرایی و عملیاتی شده است. « تروریسم آزمایشگاهی تکفیری» از کنترل مولدان و حامیان آن خارج گردیده و تبدیل به تهدیدی فرا منطقه‌ای و بین‌المللی شده است. بحران‌آفرینی‌ها در مناطق ژئوپلتیک و ژئواستراتژیک جهان به ناامنی‌ها، تنش‌ها و مسابقه تسلیحاتی جهانی دامن زده است.
پروژه ایجاد خاورمیانه جدید و تجزیه کشورهای مهم و بزرگ این منطقه که با طراحی جریان تکفیری داعش و تسلط ناگهانی و نامتعارف این جریان بر بخش‌های وسیعی از کشورهای سوریه و عراق آغاز شده بود، اکنون با لطف خداوند و پایداری مردم منطقه و همکاری دولت‌های منطقه به‌خصوص ایران، روسیه، عراق و سوریه با شکست جدی مواجه شده است. آنچه بعد از این پیروزی بزرگ نیازمند هوشیاری بیشتر است، خطر سازماندهی مجدد این جریان و تغییر هدف ژئوپلتیکی آن از طریق انتقال خطر و بحران به مناطق دیگر، از جمله آسیای میانه و قفقاز است.
در چنین شرایطی مسئولیت و نقش نهادها و ائتلاف‌های منطقه‌ای نظیر سازمان همکاری شانگهای برجسته‌تر از گذشته است. بر همین اساس، سازمان همکاری شانگهای باید متناسب با شرایط و تحولات و چالش‌های جدید، از ظرفیت‌های همه کشورهای عضو، ناظر و شریک گفتگو، با ارائه ابتکارهای جدید برای ارتقای سطح رفاه و امنیت مردم منطقه فرصت‌ها و سازوکارهای تازه‌ای به وجود آورد.
آنچه امروز بیش از پیش اهمیت یافته است، ضرورت توجه به زمینه‌ها و اقدامات فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی برای مقابله با تروریسم، خشونت‌گرایی و افراطی‌گری است. برای استقرار امنیت پایدار، در کنار اقدامات نظامی باید به‌طور همزمان و توأمان در اندیشه مشترک توسعه اقتصادی، توسعه سیاسی و توسعه فرهنگی منطقه‌ای بود. از بین بردن فقر و نابرابری و رسیدن به توسعه پایدار و همه‌جانبه از ارکان اصلی مبارزه با تروریسم و افراط گرایی است. در این فرآیند، تقویت «رویکرد توسعه محور» در برنامه‌ها و پروژه‌های سازمان و افزایش همگرایی و همکاریهای اقتصادی بین کشورهای عضو، ناظر و شریک گفت‌وگو، می‌تواند نقش تعیین کننده‌ای داشته باشد. شناسایی منابع مادی و معنوی و منشاء تفکرات افراطی و تکفیری و مقابله با آنها از ارکان و ضرورتهای دیگر در فرآیند مقابله و مبارزه با پدیده شوم تروریسم و تقویت صلح، ثبات و امنیت در منطقه و جهان است.
عالیجنابان، حضار محترم؛
ایران با برخورداری از جایگاه ویژه ژئوپولیتیکی و ظرفیت‌ها و منابع گسترده طبیعی و انسانی و اجتماعی که میراث‌دار بخش مهمی از تمدن جهانی و اسلامی است، امروز مدافع سرزمین، صلح، ثبات، توسعه، تعامل و گفت‌وگوی میان فرهنگ‌ها، ملل و اقوام است. جمهوری اسلامی ایران آماده است که در افق همزیستی و تلاش برای خلق جهانی عاری از خشونت و افراطی‌گری و در بستر حقوقی مناسب، به تقویت جایگاه سازمان همکاری شانگهای اقدام کند و برای گذار سازمان از تهدیدها و چالش‌های جدید در هر دو بعد اقتصادی و سیاسی ـ فرهنگی مجدانه تلاش نماید.
در این چشم‌انداز، توجه به آثار مثبت همکاری جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه در کنترل بحران سوریه و در مبارزه واقعی با تروریسم و افراط‌گرایی در منطقه خاورمیانه، یکی از تجارب ارزنده سیاست منطقه‌ای است که می‌تواند در اختیار سازمان همکاری شانگهای نیز قرار گیرد. در عرصه اقتصادی نیز همکاری ایران با دیگر نهادهای اقتصادی در منطقه، نظیر اتحادیه اقتصادی اوراسیا (EAEU)، مشارکت در اجرای موفق پروژه‌های بزرگ منطقه‌ای مانند جاده ابریشم و عضویت موثر در بانک توسعه زیرساختهای آسیایی، بیانگر عزم واقعی ایران برای همکاری با کشورهای همسایه و منطقه در مسیر رشد و توسعه اقتصادی است.
موقعیت جغرافیایی ایران و قرار داشتن در چهار راه عبور برخی از کریدورهای مهم حمل و نقل بین‌المللی نظیر: کریدور شمال ـ جنوب که هند و آبهای آزاد جنوب را از طریق خاک ایران به منطقه قفقاز روسیه و شمال اروپا متصل می‌کند، کریدور شرق ـ غرب که چین و آسیای مرکزی در شرق و شمال را به قفقاز، آسیای غربی و دریای مدیترانه پیوند می‌دهد، کریدور سراسری راه‌آهن آسیا که کشورهای جنوب شرق آسیا و شبه قاره هند را از طریق یک مسیر ریلی به ترکیه و اروپای شرقی وصل می‌کند و نیز کریدور خلیج فارس ـ دریای سیاه، ظرفیت‌های ممتازی هستند که سازمان همکاری شانگهای می‌تواند از آنها برای اجرای برنامه‌ها و پروژه‌های مهم اقتصادی و رشد و توسعه کشورهای منطقه استفاده کند.
علاوه بر این، حوزه انرژی هم که جمهوری اسلامی ایران در آن جایگاه و نقش ممتازی دارد، می تواند بستری مناسب برای مشارکت و همکاری های عملی به حساب آید.
عالیجنابان، حضار محترم؛
توافق هسته‌ای ایران و کشورهای 1+5 و لغو تحریم‌های ناعادلانه و فضای سیاسی و بین‌المللی پسا‌برجام، به‌رغم برخی کارشکنی‌ها و بدعهدی‌های دولت آمریکا، ظرفیت‌ها، امکانات و فرصت‌های جدیدی را برای مشارکت و همکاری شرکای منطقه‌ای ایران، از جمله کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای و قدرت‌های اقتصادی نوظهور جهان فراهم کرده است. جمهوری اسلامی ایران آماده است تا با ارتقای سطح همکاریهای خود با کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای، نقش و سهم بیشتری در تحکیم صلح، ثبات، امنیت و توسعه منطقه‌ای و جهانی ایفا کند.
ما دست دوستی به سوی همه اعضا دراز می‌کنیم و همکاریهای نهادی را در سطح منطقه و جهان به سود همه کشورها، ملت‌ها و دولت‌های علاقمند به صلح، رفاه و امنیت می‌دانیم. با اغتنام از فرصت، از برنامه‌ریزی‌های بسیار خوب کشور میزبان مجدداً تشکر می‌کنم و برای سازمان همکاری شانگهای در مسیر تحقق اهداف و راهبردهای مهم آرزوی موفقیت دارم. از خداوند بزرگ برای تمامی مردم منطقه آرامش و پیشرفت و سربلندی روز افزون مسئلت دارم. شاد و پیروز و سرافراز باشید.
