اقلیم کردستان جمعیت ۵ میلیون و ۳۰۰ هزار نفری دارد و مساحت اقلیم حدود 78 میلیون ۷۳۶ کیلومتر مربع است که گستردگی منطقه ای آن از بسیاری از کشورهای منطقه همچون قطر، کویت و لبنان بزرگتر است و علاوه بر وسعت مساحتی از ذخایرغنی همچون نفت و گاز بهره مند می برد.
چندی پیش به دلیل احساس خطر در داخل کشور ایران و احساس حضور اسراییل در مرز های کشور در پی جدایی اقلیم از عراق مرکزی، ایران تصمیم به بستن مرز باشماق گرفت و تجارت با این اقلیم کردستان ممنوع شد اما در این میان، ایران تجارت خود را با عراق ادامه می داد.
علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی در سخنان خود پیرامون موضوعاتی مربوط به بسته شدن مرز باشماق و تنش هایی که با اقلیم کردستان به وجود آمد، تاکید کرده بود که توافقات مرزی فقط با محوریت دولت مرکزی عراق یکپارچه ادامه پیدا می کند.
بازگشایی مرز ها تفاوتی را تجارت شکل نداده
علی نادب فعال اقتصادی در بازار عراق درباره بازگشایی مرز باشماق اظهار کرد: باشماق، مدتی است که باز شده اما این بازشدن، اکنون کمک حال خوبی برای تجار نیست زیرا مشتری های گذشته خود را از دست داده ایم و به تنهایی این اجازه تردد کمک زیادی به وضعیت تجارت نمی کند.
وی با تاکید بر اینکه کسب دوباره بازار ها و تقویت آن بستگی به ایجاد یک شناخت نسبی دارد، اضافه کرد: هزینه های زیادی برای همایش و کنگره های متفاوتی می شود که بازدهی کافی ندارد و وزارت صنعت- معدن و تجات،سفارت خانه ها و یا نهاد کشوری مرتبط باید جلساتی برای شناسایی نیاز های هر کشور و همچنین معرفی صنف ها به دولت ها برگزار کنند.
نادب تصریح کرد: مشکلات بانکی هم یکی از اصلی ترین موانع فعالیت تجار ایرانی است که باید هم گام با باز شدن مرز ها مورد بررسی و پیگیری قرار بگیرد زیرا با وجود معضلاتی که اکنون با آن دست و پنجه نرم می شود اطمینان تجارت را کاهش داده و احتمال های ضعیف و پیش بینی نشده ای از بازگشت وجه حاصل از معامله وجود دارد.
وی بیان کرد: هیچ فردی در برابر احتمال های ضعیف درباره بازگشت وجه پاسخگو نیست و متاسفانه مسوولان کشوری تنها به مشکلات سیاسی اهمیت می دهند و حال دولت برای جبران از دست دادن مشتری ها و خساراتی که به تجار وارد شد باید در کنار رفع معضلات سیاسی قدم موثری هم برای گسترس تجارت و رونق اقتصادی بردارد.
به گفته این فعال اقتصادی، ترکیه در هر حالی و با هر شرایطی در نخستین اقدامات خود بودجه ای برای شناسایی بازار های هدف تعریف می کند اما ایران با وجود اینکه مزیت های رقابتی بسیاری در مقایسه با سایر کشور ها برای کسب بازار عراق دارد باز با این حال اقدام موثری در این راستا نمی شود.
نادب افزود: متاسفانه دولت مردان ایرانی با حل شدن مشکلات سیاسی، دیگر به مباحث اقتصادی اهمیت نمی دهند و برای حل چالش های آن تلاشی نمی کنند.
نادب تشریح کرد: بازگشت به روال همیشگی و برقراری شرایط عادی گذشته، یک الزام است و اهمیت رفع این جریان ها وابسته به اقداماتی که دولت برای رفع خسارات به بار می آید اهمیت دارد.
معاملات اقتصادی با عراق به روال گذشته بازگشته است
اظهارات این فعال اقتصادی در حالی است که جهانگیر بخشی مدیر کلی بازارچه باشماق در مریوان ، در رابطه با بازشدن مرز باشماق ایران اظهار کرد: مرز بین المللی باشماق به عنوان یک شاهراه تجاری در بخش کردستان محسوب می شود که نقش به سزایی در صادرات، واردات، عملیات ترانزیتی و تردد مسافران را در کشور های ایران و عراق دارد و با بازشدن این مرز تجارت به روال گذشته خود بازگشت.
بخشی افزود: حدود 90 درصد فعالیت های تجاری کل استان کردستان به واسطه این مرز انجام می شود و به عنوان سومین مرز ترانزیتی کشور محسوب می شود که در سه ماهه نخست سال رتبه نخست ترانزیت کشور را به خود اختصاص داد.
به گفته بخشی، نزدیکی فرهنگ ایران و عراق به یکدیگر و همچنین پتانسیل بالای این مرز موجب اهمیت ویژه آن شده است و این مرز حساس نقش به سزایی در تجارت و فعالیت های اقتصادی منطقه ایفا کرده است.
رییس گمرکات باشماق ایران معتقد است، رفع مسدویت این مرز و همچنین افزایش تولید داخلی با توجه به سال " اقتصاد مقاومتی، تولید و اشتغال" و همچنین واردات مواد اولیه مورد نیاز کارخانه های ایرانی این انتظار را ایجاد کرده که خلاء مسدودست باشماق در آینده جبران شود و تعامل های بیشتری نسبت به گذشته شکل بگیرد.
وی در پاسخ به سوالی، مبنی بر اینکه آیا امکان بازگشت این مسدودیت ها همچنان وجود دارد یا خیر یادآورشد: توافق هایی با کشور عراق شکل گرفته که احتمال بسته شدن مجدد مرز ها را بعید کرده است و روبط تجاری به روال گذشته خود بازگشته است.
چشم اندازصادرات 20 میلیارد دلار
جهانگیر سنجابی شیرازی دبیر کل سابق اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق هم در گفتگو با خبرنگار اقتصاد و انرژی باشگاه خبرنگاران جوان در این باره اظهار کرد:اقلیم کردستان اگر سیاست حاشیه داری را پیش نگیرد تجار ایرانی هم می توانند با خیالی آسوده به فعالیت های اقتصادی خود ادامه دهند.
وی گفت: عراق برای واردات برخی از محصولات همچون محصولات لبنی از عربستان 10 درصد گمرکی اخذ می کند اما این هزینه برای ایران به حدود 40 درصد هم رسیده است و تا زمانی که عراق قصد همکاری و رفع تبعیض را پیش نگیرد باز شدن مرز ها به تنهایی نمی تواند به تجار ایرانی کمک کند.
باشگاه خبرنگاران جوان گزارش می دهد، عراق، کشوری واردکننده است که بیشتر نیاز های مصرفی خود را از ایران تامین می کند، هرچند که کشور های رقیبی از جمله عربستان و ترکیه هم برای کسب بازار عراق تلاش می کنند اما با رفع تبعیض و مشکلات بانکی نمی توانند اجناسی را به صرفه تر از کالای ایرانی به عراق صادرکنند.
