حسین شهابی کارگردان فیلم سینمایی «آزاد به قید شرط» که این روزها در گروه سینمایی آزاد روی پرده است درباره مساله فیلم‌سوزی که این روزها مطرح است گفت: این یک واژه هزار پهلو و هزار معنا است و همه فکر می کنند عامل اصلی این موضوع شورای صنفی نمایش است ولی من تنها آنها را مقصر نمی دانم بلکه نبودن یک برنامه ریزی و مکانیسم درست از سوی سازمان سینمایی را که قادر به ایجاد توازن بین تولید و اکران باشد، عامل اصلی این اتفاق می‌دانم.
وی مهمترین راهکار برای رفع مشکل موجود را افزایش تعداد سالن های سینما دانست و افزود: به یاد دارم که یک بار حجت الله ایوبی رییس سابق سازمان سینمایی از لزوم وجود سه هزار سالن سینما در کشور گفت که اگر همان سه هزار سینما فراهم می شد دیگر فیلم ها دچار چنین وضعیتی نمی شدند و هر فیلمی فرصت مناسبی برای اکران پیدا می کرد. از دیگر نکاتی که باید به آن اشاره کرد بحث تبلیغات است، اساسا در همه جای دنیا تبلیغات یک فیلم همزمان با شروع تولید آن آغاز می شود اما ما این امکان را نداریم و در کشور ما مردم بعد از هفته سوم اکران متوجه می شوند که چه فیلم هایی روی پرده است و با آنها ارتباط برقرار می کنند آنهم در حالی که فیلم هایی که سرگروه دارند تنها ۴ الی ۷ هفته برای اکران زمان دارند. در این میان فیلم هایی مثل فیلم من هم که سرگروه ندارند و در گروه آزاد اکران شده اند، وضعیت به مراتب دشوارتری را تحمل می کنند.
شهابی اظهار کرد: به هر حال اگر همان سه هزار سینما در کشور وجود داشت، هیچ مشکلی برای اکران به وجود نمی آمد و شورای صنفی هم نه می توانست کاری انجام دهد و نه در مظان اتهام قرار می گرفت، اما مساله این است که دولت ها نمی خواهند سینما رشد کند زیرا در غیر این صورت یا نسبت به سالن سازی و یا به مدیریت این بحران اقدام جدی می کردند.
کارگردان «روز روشن» راهکار سینماگران برای نجات فیلم‌هایشان را اینگونه بیان کرد: فکر می کنم در چنین شرایطی باید اکران فیلم ها را به تاخیر بیندازیم تا فیلم ها در زمان مناسب و با سرگروه اکران شوند و بحث اکران در گروه آزاد هم منتفی شود چون اکران در گروه آزاد به گونه ای پاک کردن صورت مساله است و به تبع آن کارگردان و تهیه کننده اجازه می دهند که مسئولان هر وقت که دوست دارند فیلم ها را اکران کنند در حالی که خود آنها بهتر از هرکسی می دانند که فیلم ها فدای این مدیریت غلط خواهند شد. برای مثال من امسال هیچ فیلمی را ندیدم که در گروه آزاد اکران شود و سرمایه اولیه خود را به دست بیاورد.
وی درباره این موضوع که فیلم های خوب بالاخره مخاطب خود را پیدا می کنند، تاکید کرد: هر فیلمی به صرف خوب بودن پتانسیل اقبال عمومی و موفقیت در گیشه را ندارد. یکی دیگر از نکات موثر در امر فیلم‌سوزی تنوع نداشتن فیلم ها در ژانرهای گوناگون است زیرا با اینکه ما فیلمسازان مستعد و خوبی در کشور داریم، اما سانسور فیلم ها و محدودیت پرداختن به بسیاری از موضوعات مانع از رشد سینما و رضایتمندی مخاطبان آن شده است. این سوال مهمی است که چرا فیلم های هنری ما در همه جشنواره های دنیا مهمترین جایزه ها و بهترین موقعیت ها را کسب می کنند اما همین آثار نمی توانند در ایران اکران خوبی داشته باشند؟
وی اضافه کرد: اگر برخی از فیلم ها در نوروز هم اکران شوند باز نمی توانند به فروش خوبی دست پیدا کنند. برای مثال من سال ها پیش فیلمی ساخته بودم که می دانستم نمی تواند با عموم مردم ارتباط برقرار کند اما برخی فیلمسازان و تهیه کنندگان متوجه این موضوع نیستند و فکر می کنند اگر فیلمشان در گیشه موفق نشود قطعا در حقشان ظلم شده است. بنابراین می توانم بگویم که فیلم‌سوزی به آن معنا که مدنظر است در حق همه فیلم ها رخ نداده است.
این کارگردان توضیح داد: در حال حاضر شاهد فیلمی روی پرده هستیم که بنا به نقد منتقدان و بسیاری از نظرات مردم نتوانسته است رضایت مخاطبانش را جلب کند. این فیلم با آنکه از یک شرکت پخش کننده قوی و تعداد زیادی سالن سینما برخوردار است اما نتوانسته است به گیشه خوبی دست پیدا کند. نمونه دیگر این موضوع فیلمی است که توانسته بود از جشنواره های زیادی جوایز مهمی کسب کند و در حالی که یکی از شرکت های پخش قوی ایران نیز توان زیادی برای نمایش آن گذاشت اما فیلم نتوانست به فروش خوبی برسد بنابراین بخشی از فیلم ها پتانسیل جذب مخاطب را ندارند.
وی با اشاره به تاثیر تبلیغات یک فیلم بر فروش آن مطرح کرد: تبلیغات روی فروش یک فیلم بسیار تاثیر دارد، اما گاهی با وجود تبلیغات زیاد هم فیلم ها آن طور که باید نمی فروشد، برای مثال در حال حاضر فیلمی روی پرده است که ۹۰ درصد مخاطبان آن بعد از تماشای فیلم، ناراضی از سینما بیرون می آیند اما صاحبان این اثر با تبلیغات زیاد سالن های خود را دوباره پر می کنند. این در حالی است که برخی فیلم ها با وجود اینکه مخاطبانش راضی از سالن بیرون می آیند اما به دلیل نداشتن تبلیغات گسترده نمی توانند به گیشه خوبی دست یابد.
شهابی توضیح داد: تبلیغات گسترده نیازمند اسپانسر یا یک سرمایه گذاری مجدد است از همین رو فیلم هایی که قدرت تبلیغات کافی ندارند قطعا در بین این همه فیلمی که یکی پشت دیگری روانه اکران می شوند، آسیب خواهند دید. به هرحال در شرایط کنونی بیشترین عامل تاثیرگذار روی فروش یک فیلم شرکت پخش و تبلیغات مناسب است و اگر این ۲ امکان برای هر تهیه کننده ای وجود نداشته باشد فیلمش از بین می رود. اینکه سازنده آن یک فیلم اولی یا کارگردان شناخته شده باشد، فرقی نمی کند فقط تفاوتش این است که چنانچه گیشه یک فیلم اولی شکست بخورد، دیگر جلب اعتماد سرمایه گذاران برای فیلم بعدی او مشکل تر خواهد شد.
اینکه سازنده آن یک فیلم اولی یا کارگردان شناخته شده باشد، فرقی نمی کند. فقط تفاوتش این است که چنانچه گیشه یک فیلم اولی شکست بخورد، دیگر جلب اعتماد سرمایه گذاران فیلم های بعدی برای او مشکل تر خواهد شد.وی با اشاره به اینکه برخی از مافیای اکران برای فیلم‌سوزی یاد می کنند، عنوان کرد: نمی شود از واژه مافیای اکران برای این موضوع استفاده کرد چون ما سینمای چندان بزرگی نداریم که بگوییم مافیای خطرناکی در آن شکل گرفته است. در میان تعداد زیادی شرکت پخش که بسیاری از آنها ناکارآمد و فاقد سرمایه و امکانات پخش مناسب هستند، کسانی وجود دارند که علاوه بر دارا بودن تجربه کافی با سرمایه گذاری کلان در تهیه سالن های سینما در اقصی نقاط کشور ریسک های بزرگی در حوزه پخش فیلم کرده اند. خوب یا بد به هرحال آنها این قدرت را به دست آورده اند و طبیعتا از آن استفاده خواهند کرد. این فقدان مدیریت برنامه ریزی شده از سوی مدیران مسئول است که در توزیع عادلانه فرصت های اکران خلل ایجاد کرده است.
کارگردان «سرطان» گفت: همین افراد با تجربه ای که از آنها یاد کردم به اکران فیلم «آزاد به قید شرط» کمک کردند، اما برخی صاحبان سینما به دلایل شخصی و با اختصاص سانس های نامناسب به گیشه فیلم صدمات جبران ناپذیری وارد کردند. شهر بی‌کلانتر رسمش همین است یا باید هفت تیر داشته باشی یا جلیقه ضد گلوله بر تن کنی!
وی در پایان با اشاره به اینکه برخی از شرکت های پخش کار خود را به درستی انجام نمی دهند، اظهار کرد: برخی شرکت های پخش ابتدایی ترین امکانات لازم برای پخش یک فیلم را ندارند بنابراین اگر اکران عید را هم به فیلم های این شرکت پخش بدهند بازهم در گیشه شکست خواهد خورد. همانگونه که یک فیلمنامه خوب نیازمند یک کارگردان خوب است، یک فیلم خوب هم نیازمند یک پخش خوب و توانمند است.
