8 آذر 1376 روزی است که می توان فوتبال ایران را به دوران قبل و پس از این تاریخ تقسیم کرد. در آن روز تاریخی به تمام مردم دنیا ثابت شد که از طریق فوتبال می توان به دروازه های بهشت رسید و رویای بزرگ یک ملت را تحقق بخشید.
فوتبال ایران در گذر فراز و نشیب روزگار، تلخ و شیرین های بسیاری را تجربه کرده است اما از دیدار برگشت تیم ملی فوتبال کشورمان در مرحله پلی آف رقابت های جام جهانی 1998 فرانسه مقابل استرالیا می توان به عنوان شیرین ترین اتفاق دنیای توپ گرد برای ایرانی ها نام برد.
ایران برای صعود به جام جهانی فرانسه مشقت های بسیاری را تحمل کرد و ناکامی مقابل تیم های عربستان، قطر و ژاپن در بازی های پایانی مرحله گروهی رقابت های مقدماتی جام جهانی و همچنین نخستین مرحله پلی آف قاره آسیا، روز به روز آریایی ها را از حضور در سرزمین برج ایفل دور و دورتر می کرد. کسب تساوی یک بر یک مقابل شاگردان تری ونه بلز در تهران هم امیدهای مردان والدیر ویرا برزیلی برای صعود به جام جهانی را کاهش داد.
در چنین وضعیتی ملی پوشان فوتبال کشورمان در بعد از ظهر یک روز پاییزی باید در مقابل 85 هزار تماشاگر ورزشگاه ملبورن کریکت گراند به مصاف کانگوروها رفتند. استرالیا در آن زمان تیمی مملو از ستاره های ریز و درشتی بود که در لیگ های معتبر جهان فوتبال بازی می کردند. در واقع بار تجربی تمام بازیکنان ایران روی هم به اندازه هری کیول 20 ساله نبود که در آن زمان به عنوان یک ستاره در خط حمله لیدزیونایتد در لیگ برتر جزیره هنرنمایی می کرد.
ساندرو پل، داور مجارستانی فینال جام جهانی 1994 برای مشخص شدن نام آخرین تیم حاضر در جام جهانی هفدهم در سوت خود دمید. از همان ابتدای بازی زردپوشان استرالیایی در برزخی که هوادارانشان برای بازیکنان ایران به وجود آورده بودند حملات گسترده ای را روی دروازه احمدرضا عابدزاده انجام دادند اما قوت قلب 70 میلیون ایرانی، حضور عقاب آسیا در چارچوب دروازه تیم ملی کشورمان و استقامت بازیکنانی مانند افشین پیروانی، مهدی پاشازاده و محمد خاکپور در خط دفاعی بود و آنها بارها با واکنش مناسب در برابر ضربات بازیکنانی مانند آئورلیو ویدمار، مارک ویدوکا، استن لازاریدیس، تونی ویدمار، هری کیول، کرگ فاستر مانع از فروپاشی دروازه ایران شدند اما ایستادگی عابدزاده و مدافعان تیم ملی در برابر بی رحمی استرالیایی ها تنها 32 دقیقه دوام داشت تا اینکه هری کیول نخستین گل میزبان را در این دقیقه به ثمر رساند تا ایرانی ها بیشتر از پیش با جدایی از قطار جام جهانی 1998 کنار بیایند.
والدیر ویرا در بین 2 نیمه آن دیدار از لحاظ فنی هیچ نکته ای برای ارائه کردن به مردانش نداشت و تنها از آنها خواست به داخل زمین بازگردند و هرگونه که صلاح می دانند بازی کنند.
حملات پردامنه میزبان این بازی در آغاز نیمه دوم هم تداوم یافت و استرالیا توانست با ضربه آئورلیو ویدمار در دقیقه 48 گل دوم را نیز وارد دروازه یوزپلنگ کند. این گل آب سردی بر تن نحیف تیم ایران بود و به راحتی می توانست امید مردم و بازیکنانمان را به یاس تبدیل کند اما پاره شدن تور دروازه ایران از سوی یک تماشاگر استرالیایی به نام پیتر هور، در جریان بازی وقفه ای 10 دقیقه ای ایجاد کرد و همین امر به برگ برنده یک ملت مایوس تبدیل شد.
پس از این اقدام جیمی جامپ استرالیایی با آرامش به ویرا و بازیکنان ایران لبخند زد و آنها تا حدی جریان بازی را در دست گرفتند. ورود ابراهیم تهامی به بازی هم توان تهاجمی تیم ملی ایران را افزایش می دهد تا اینکه در دقیقه 76 کریم باقری در مقابل دروازه خالی استرالیا نخستین گل ایران را به ثمر برساند و بارقه های امید را در دل تمام ایرانی های کره خاکی زنده کند.
سه دقیقه پس از این گل مهیج ترین صحنه تاریخ فوتبال ایران شکل می گیرد. پاس در عمق علی دایی، خداداد عزیزی را در موقعیت تک به تک با مارک بوسنیچ قرار می دهد و ضربه نه چندان مطمئن او از مارک بوسنیچ عبور می کند تا ناگهان جمعیت روی کره زمین به اندازه 70 میلیون نفر کاهش یابد. صدای ماندگار جواد خیابانی در صحنه به ثمر رسیدن گل دوم ایران جزء مواردی است که نوستالژی آن تا مدت ها از ذهن فوتبالدوستان ایرانی نمی رود.
سرانجام پس از هشت دقیقه وقت اضافی، این دیدار با نتیجه 2 – 2 به پایان می‌رسد و ایران به عنوان آخرین تیم به جام جهانی فوتبال صعود می‌کند.
والدیر ویرا سرمربی برزیلی تیم ملی فوتبال ایران در پایان بازی اظهار کرد: فقط روی نیمکت نشستم و دعا می‌کردم. زمانیکه صعود کردیم، دلم برای استرالیایی‌ها سوخت چون در آن لحظات می‌دانستیم چه غم سنگینی در دل دارند، به ویژه کودکان استرالیایی می‌گریستند و می‌پنداشتند تیمشان باید برنده این بازی می‌شد.
بسیاری از طرفداران استرالیایی این بازی را تلخ‌ترین لحظه در تاریخ ورزش این کشور می دانند. گزارشگر استرالیایی بازی پس از پایان آشکارا پیش چشم بینندگان تلویزیونی گریه کرد و صدای جواد خیابانی گوینده ایرانی مستقر در ورزشگاه نیز خبر از گریه و اشک شوق وی می‌داد. بازیکنان ایران آنقدر خوشحال بودند که پس از سوت پایان بازی، داور (ساندرو پل) را در آغوش گرفتند.
ایران پس از آن بازی سه بار دیگر جواز حضور در جام جهانی را کسب کرد اما به هیچ وجه حلاوت آن صعود برای مردم ایران تکرار نشد.
به هر ترتیب رقم خوردن یک روز باشکوه و پرافتخار در فوتبال ایران، آسیا و جهان را می‌توان جشن گرفت و 8 آذر را روز ملی فوتبال نامید. روزی که تمامی مردم ایران از کوچک و بزرگ برای شادی به خیابان‌ها ریختند و جشن صعود ایران به جام جهانی را بعد از 20 سال برگزار کردند.
حضور ایرانی ها در جام جهانی 1998 برای همیشه در ذهن ها ماندگار می شود و هر سال با یادی از این رویداد می توان گفت که چقدر آن روز ها زود گذشت. روز هایی که دلاور مردان ایرانی آن را با حضورشان در زمین مسابقه رقم زدند که این موضوع برای همیشه در تاریخ فوتبال ایران می تواند ثبت شود.
احمدرضا عابدزاده این روزها بین ایران و آمریکا در رفت و آمد است و در فوتبال حضور ندارد. با این حال فرزند او توانسته نشانی از پدر را به همراه داشته باشد.
خداداد عزیزی هم پس از چند دوره مربی گری ناموفق در فوتبال ایران اکنون بدون سمت خاصی در زادگاهش مشهد زندگی می کند.
مهدی مهدوی کیا، اسطوره پرسپولیسی ها نیز اکنون فعالیت قابل توجهی در رده فوتبال پایه دارد. کریم باقری دستیار برانکو در پرسپولیس است و در کنار سرخ پوشان فعالیت می کند.
علی دایی که سال ها بعد تبدیل به آقای گل جهان و برترین بازیکن آسیا شد اکنون سرمربی گری تیم سایپا را بر عهده دارد.
محمد خاکپور جایی در سطح اول فوتبال ایران ندارد. افشین پیروانی در تمام این سال ها در سطح اول فوتبال ایران حضور داشته و مدتی به عنوان مدیر تیم ملی کنار کی روش حضور داشت. مهدی پاشازاده هم روزگار خوبی با نساجی مازندران در لیگ یک مربی گری می کند.
علیرضا منصوریان پس از اخراج از استقلال این روزها به فعالیت های غیر فوتبالی مشغول است و رضا شاهرودی، مهرداد میناوند، ابراهیم تهامی و علی اکبر استاد اسدی هم جایی در عرصه باشگاه های کشورمان ندارند.
به هر ترتیب 20 سال از صعود تاریخی تیم ملی فوتبال ایران به جام جهانی 1998 گذشت. به نظر همین دیروز بود که مردم ایران برای برد غیور مردان مقابل استرالیایی ها دعا می کردند تا در نهایت ایرانی ها با صعود به جام جهانی روز بزرگی را در تاریخ رقم بزنند.
