هفته گذشته، بیژن زنگنه، وزیر نفت با حضور فعالانه در رسانه‌ها و مجلس شورای اسلامی، تلاش کرد تا جو مبهم و نگران کننده‌ای که با توجه به اظهارات مدیران ارشد شرکت فرانسوی توتال درباره سرنوشت قرارداد توسعه فاز 11 پارس جنوبی بوجود آمده بود، تا حدود زیادی مرتفع کند.
ابتدای هفته قبل، وزیر نفت پس از دیدار با علیشیر سلطاناف، معاون نخست وزیر ازبکستان درباره اخبار ضد و نقیضی که از توسعه فاز 11 پارس جنوبی و توتال مطرح است، گفت: «ما قرارداد معتبر قانونی با توتال، سی ان پی سی و پتروپارس داریم و در آن مشخص شده است که این شرکت در چه شرایطی می تواند از این پروژه کنار برود. توتال در شرایطی میتواند از این پروژه کنار برود که تحریم‌های بین المللی از سوی شورای امنیت علیه ایران اعمال شود». زنگنه با بیان اینکه متاسفانه عده‌ای می خواهند که توتال از این پروژه کنار برود تا بگویند پیش بینی ما درست از آب در آمد، افزود: «یک عده هم مرتبا خبرهای مربوط به حضور توتال در ایران را غلط ترجمه می کنند تا نگرانی ایجاد کنند؛ آدم که از ترس مرگ خودکشی نمی کند».
دو روز بعد هم وزیر نفت در حاشیه مراسم امضای تفاهمنامه با بنیاد مستضعفان برای طرح تامین پایدار خوراک پالایشگاه فجر جم درباره وضعیت اجرای قرارداد با توتال برای توسعه فاز 11 پارس جنوبی گفت: «بحث مخالفت با قرارداد توتال، بیمار گونه شده است». زنگنه با بیان اینکه یک مریضی است که عده‌ای مرتب می‌گویند مرد یا نه؟ گفت: «یک قرارداد معتبر با توتال داریم که در حال پیشرفت است».
نهایتا زنگنه روز سه شنبه هفته گذشته به کمیسیون انرژی مجلس رفت و گزارشی درباره آخرین وضعیت اجرای قرارداد توسعه فاز 11 پارس جنوبی با شرکت توتال ارائه داد. اسدالله قره خانی، سخنگوی این کمیسیون درباره این گزارش وزیر نفت گفت: «آقای زنگنه در گزارش خود تصریح کرد که هیچ نامه مکتوب و یا اعلام نظر شفاهی از شرکت توتال مبنی بر فسخ قرارداد با ایران صورت نگرفته است و این قرارداد برمبنای اصول زمان‌بندی شده پیش می‌رود».
قره خانی در مصاحبه با برخی رسانه ها هم اعلام کرد که زنگنه در این جلسه کمیسیون انرژی مجلس تاکید کرده است که بخشی از ترجمه های صورت گرفته در مورد خروج توتال از قرارداد فاز 11 پارس جنوبی «اشتباه» است.
درباره اظهارات وزیر نفت درباره مدل برخورد شرکت فرانسوی توتال با قرارداد 4.8 میلیارد دلاری توسعه فاز 11 پارس جنوبی نکات زیر مطرح است:
1- در حالی که مدیرعامل شرکت توتال و برخی دیگر از مدیران ارشد این شرکت، «بارها» صراحتا از تصمیم‌گیری درباره چگونگی ادامه قرارداد فاز 11 پارس جنوبی با توجه به تصمیمات کنگره آمریکا سخن گفته‌اند، مشخص نیست منظور وزیر نفت از اشتباه در ترجمه برخی رسانه‌ها چیست؟ ای کاش زنگنه در این زمینه دقیق‌تر صحبت می‌کرد تا مشخص شود رسانه‌ها «بارها» اشتباه کرده‌اند یا ایشان اصرار دارد که به مردم آدرس غلط بدهد؟
2- با توجه به اظهارات زنگنه درباره جزئیات قرارداد توتال که صرفا در صورت بازگشت تحریم‌های بین المللی از سوی شورای امنیت، این شرکت فرانسوی می تواند از قرارداد خارج شود، این سوال مطرح است که چرا وزیر نفت، مدیرعامل توتال را خطاب قرار نمی‌دهد و از او نمی پرسد که چه لزومی دارد هر روز درباره تبعات تصمیم احتمالی کنگره آمریکا بر روی تصمیم این شرکت برای اجرای قرارداد فاز 11 پارس جنوبی سخن بگوید؟ آیا می‌توان قبول کرد که زنگنه نمی‌داند این اظهارات دو پهلو و مکرر مدیران ارشد شرکت توتال درباره سرنوشت یکی از مهم‌ترین قراردادهای پسابرجامی ایران، چه هراس و تردیدی در دل سرمایه گذاران برای ورود به کشورمان ایجاد خواهد کرد؟
3- چرا زنگنه تلاش می کند اظهار نگرانی کارشناسان و رسانه ها درباره سرنوشت قرارداد توتال و هشدار دلسوزانه آنها درباره امکان نیمه کاره ماندن آن توسط این شرکت فرانسوی که با توجه به اظهارات مکرر مدیران ارشد توتال مطرح شده است را با تعابیری مانند «بیماری» مورد اشاره قرار دهد و آنها را «مخالفان این قرارداد» بنامد؟ به عبارت دیگر، سوال اصلی این است که چرا وزیر نفت به جای اعمال فشار و بازخواست توتال به صورت مخفیانه یا علنی، تلاش می‌کند با تاکید بر اشتباه بودن ترجمه ها و همچنین استفاده از تعابیری مانند «یک مریضی است که عده‌ای مرتب می گویند مرد یا نه؟» یا «آدم که از ترس مرگ خودکشی نمی کند»، صورت مساله را پاک کند و فضای داخلی را مدیریت کند؟
در هر صورت، شخص وزیر نفت بهتر از هر فرد دیگری می‌داند که علی رغم تمامی انتقادهایی که به امضای قرارداد توسعه فاز 11 پارس جنوبی با شرکت فرانسوی توتال از طرف برخی کارشناسان و رسانه‌ها وارد شده بود و در زمان امضای این قرارداد هم مطرح شد، هیچ کدام از آنها مخالف اجرای این قرارداد نیستند و آرزو نمی‌کنند این قرارداد 4.8 میلیارد دلاری نیمه کاره بماند زیرا این امر را در راستای منافع ملی نمی‌دانند. به همین دلیل، برخورد شدید زنگنه با این کارشناسان و رسانه‌ها به جای ارائه کوچکترین تذکری به مدیران ارشد شرکت توتال، صرفا یک پیام برای این شرکت فرانسوی دارد: «برای وزارت نفت بیش از اجرای موفق این قرارداد، موفق نشان دادن خودش در فضای داخلی مهم است و در نتیجه، توتال فرصت کافی برای استمرار دادن به فضای مبهم درباره قرارداد فاز 11 پارس جنوبی دارد».
