آیا حریری توان نافرمانی از عربستان را دارد؟

 عبدالباری عطوان سردبیر این روزنامه در مقاله خود نوشت: سعد حریری ده روز پیش بلافاصله پس از اینکه ریاض او را فراخواند عازم عربستان شد و به دام افتاد و اکنون دیگر بازگشت او چندان اهمیتی ندارد بلکه آنچه پس از آن رخ خواهد داد، حائز اهمیت است.

مشکل دوهویتی‌بودن سعد حریری

مشکل سعد حریری دوگانه بودن هویت او است که پدرش نیز از همین مشکل رنج می‌برد زیرا نیمه‌سعودی نیمه‌لبنانی است و بخش سعودی همواره قوی‌تر است مگر در موارد نادر به‌ویژه در دوره کنونی زیرا محمد بن سلمان ولیعهد سعودی خیلی طرفدارش نیست و او را هوادار جریان آل فهد در خاندان حاکم سعودی که بخش دیگری از قدرت در عربستان به‌شمار می‌آیند، می‌داند.

یکی از چهره‌های سرشناس آل فهد عبدالعزیز بن فهد است که پس از پدرش در یک‌قدمی تخت پادشاهی بود اما اکنون در یکی از قصرهایش در حصر خانگی به‌سر می‌برد.

سابقه ابتکار عمل حریری برای گشایش بحران سیاسی و ریاست‌جمهوری

وقتی روابط مالی و تجاری حریری با عربستان دستخوش بحران شد او با بازگشت به بیروت همه را غافلگیر کرد و با حزب‌الله و میشل عون به توافق رسیده و موجب گشایش در بحران سیاسی و ریاست جمهوری لبنان شد و بر این اساس یک سال قبل خود نیز به نخست وزیری رسید.

لبنانی‌ها و یا اکثر آنان از این ابتکار عمل او قدردانی کردند و آگاهی و مسئولیت‌شناسی او را ارج نهادند و از هر نظر او را تحت حمایت خود قرار دادند زیرا هویت لبنانی او بر هویت سعودی تقدم یافته بود اما ده روز پیش پاسخ فوری حریری به عربستان پس از اینکه ریاض او را فراخواند، موجب شد به دام بیفتد که به نظر می‌رسد رهایی از آن دشوار است.

اما درک سریال بازگشت حریری دشوار است زیرا اگر او آزاد بود فقط لازم بود به فرودگاه ریاض می‌رفت و با اولین هواپیما نه‌فقط به بیروت بلکه به هر نقطه از دنیا که می‌خواست عزیمت می‌کرد.

حریری در مصاحبه با تلویزیون المستقبل که مالکیت آن را در اختیار دارد گویی آنچه را بر او دیکته شده بود بر زبان می‌آورد و همین مصاحبه ضرر زیادی به او و میزبانان سعودی‌اش وارد آورد و نتایج معکوسی به‌جا گذاشت نه‌تنها به‌دلیل کارگردانی ضعیف و اینکه بینندگان هیچ اطلاعات جدیدی در مورد وضعیت بحرانی او به دست نیاوردند بلکه تمام گمانه‌زنی‌ها مبنی بر بازداشت در عربستان و از دست دادن اراده‌اش را تأیید کرد و به این ترتیب همدردی فراوانی که در آغاز بحران از آن بهره‌مند بود، از دست داد.

اکنون دیگر آنچه بیش از بازگشت حریری حائز اهمیت است اینکه؛ پس از آن چه خواهد گفت؟ البته اگر بازگردد و؛ چه ائتلاف‌هایی تشکیل خواهد داد؟ آیا بر استعفا پافشاری خواهد کرد یا آن را ملغی و تحمیلی می‌داند و دیگر اینکه موضع او  در قبال عربستان چگونه خواهد بود و آیا این موضوع خانواده‌اش را در ریاض تحت تأثیر قرار خواهد داد؟

لبنانی‌ها از حریری با هویت لبنانی استقبال می‌کنند نه چیز دیگر

اگر حریری به‌عنوان یک لبنانی به بیروت برگردد، که جای تردید است، به قهرمان همه لبنانی‌ها تبدیل خواهد شد اما اگر با هویتی نامشخص بازگردد و هویت سعودی‌اش غالب باشد، بهتر است که همان‌جا که هست بماند زیرا در این صورت بازگشتش به‌معنی رهبری طرحی است که چه‌بسا موجب انفجار اوضاع لبنان و بی‌ثباتی آن شده و این کشور را غرق جنگ‌هایی کند که معلوم نیست کی و کجا پایان خواهد یافت.

باور ما این است که حریری در بحران به‌سر می‌برد و به خطری که زندگی‌اش را تهدید می‌کند پی برده است و متوجه است خطر و تهدید علیه او در ریاض کمتر از بیروت نیست به‌ویژه اگر در صدد نافرمانی برآید و البته عربستان نیز برگ‌های برنده زیادی دارد که می‌تواند علیه او استفاده کند به‌ویژه اینکه حاکم کنونی سعودی اکنون بیش از 200 نفر از جمله 11 شاهزاده از عموزادگان خود را بازداشت کرده است در نتیجه به نظر نمی‌رسد در ملحق کردن سعد حریری به آنان لحظه‌ای تردید کند.