تشکیل کمیته مبارزه با فساد در عربستان به صورت شبانه و بازداشت دهها نفر از شاهزادگان و وزرا و بازرگانان ارشد این کشور به این معنی است که لیست افراد تحت تعقیب در عربستان و اتهامات وارده بر آنها و همچنین مجازاتهای در نظر گرفته شده برای آنها در نزد "کمیته سلمان و پسرش" آماده است. این نام را یکی از مخالفان سعودی دولت عربستان روی کمیته مذکور گذاشته است.
این فرد از افراد فاسد در عربستان دفاع نمیکند، بلکه این سؤال را مطرح میکند که عناصر محاکمه بر اساس روشهای درست با وجود فقدان وکلای مدافع و عدم وجود شفافیت رسانه ای چگونه می تواند باشد؟ تمامی شرایط به گونهای است که کمیته مذکور کاملاً تحت سلطه محمد بن سلمان قرار بگیرد.
نکته جالب توجه در این نکته است که محمد بن سلمان پرونده فساد عربستان را در دوران حاکمیت پدرش باز کرده است که یکی از بزرگترین مفسدان عربستان سعودی به شمار میرود و جزایر مالدیو یکی از دهها نمونه این فسادها است که پدرش ملک سلمان این جزایر را در دوران ولایتعهدی خود در سال 2014 با هزینه بالغ بر 30 میلیون دلار به همراه تمامی هتلها و گردشگاههای آن اجاره کرد تا بتواند یک هفته با اعوان و اطرافیان خود در آنجا به تفریح بپردازد.
شاهزادگان خاندان حاکم عربستان سعودی که علاقه زیادی به گردشگری در سواحل دارند ، بارها سعی کردهاند جزایر مرجانی مالدیو را با پولهایی به ارزش سه برابر اقتصاد این دولت فقیر خریداری کنند،اما مخالفان دولت مالدیو این موضوع را رد کردهاند و عبدالله یمین را تهدید کرده اند که در صورتی که این معامله را انجام دهد، تظاهراتی را در جریان حضور ملک سلمان در این جزایر برپا خواهند کرد. به هر حال این سفر تفریحی لغو شد و دولت عربستان لغو این سفر را به بهانه شیوع آنفلوآنزا در میان اهالی این منطقه و تمایل به حفظ سلامت میهمانان مرتبط دانست.
کار به جایی رسید که حتی رسانه های غربی نیز با شگفتی از کاروان خودروهای گران قیمتی یاد می کردند که ملک سلمان به همراه صدها نفر از اطرافیان خود در تفریح خود در مراکش مورد استفاده قرار داد. تا جایی که یکی از این رسانه ها گفت که تنها هزینه های یک سفر ملک سلمان در طول سال برای غذا دادن به تمامی مردم سومالی و حتی سودان کافی است.
علی الدبیسی رئیس مرکز اروپایی سعودی حقوق بشر که مقر آن در برلین قرار دارد، سه شنبه گذشته در گفتوگو با شبکه بی بی سی تأکید کرد که چنین کمیتهای حتی اگر بیطرف باشد ، چگونه میتوانند ملک سلمان را که به مدت 63 سال در مناصب مختلف حاکمیتی قرار داشته، محاکمه کند. در رابطه با اسناد موسوم به پاناما که اخیراً به رسانهها درز کرد و تعدادی از رهبران و سیاستمداران و شخصیتهای ارشد جهان را همراه با ملک سلمان در زمینه فرارهای مالیاتی رسوا کرد، چنین کمیتهای چگونه باید رفتار کند؟ الدبیسی همچنین این سؤال را مطرح کرد که آیا فساد در عربستان تنها منحصر به فساد مالی است و در سایه فقدان معیارهای مشخص در عربستان در رابطه با انواع فسادهای دیگر چگونه رفتار میشود؟
فساد در پست ها و شغل های مختلف و ارتقاءهای شغلی که محمد بن سلمان آن را با بازداشت یک وزیر مطرح کرده که فرزند خود را در شغلی با حقوق بالا قرار داده بود، باعث می شود که پرونده ارتقاء خود محمد بن سلمان نیز در افکار عمومی زنده شود. این در حالی است که پست جانشین ولیعهد برای وی ایجاد شد و مقرن بن عبدالعزیز و محمد بن نایف برای زمینه سازی برای حاکمیت محمد بن سلمان برکنار شدند و دوران شاخه بندی میان شاهزادگان سعودی نیز به خاطر وی کنار گذاشته شد.
فساد برای هزینه کردن دلارهای نفتی جهت تأمین مالی گروههای تروریستی تا زمان ورشکستگی عربستان را نیز باید به این لیست اضافه کرد. ریاض در این راستا همزمان با کاهش قیمت نفت و ادامه هزینه و تأمین مالی "صنعت مرگ" در منطقه اقدام به بیرون کشیدن موجودی صندوق ذخیره خود نمود تا شاید بتواند به دوران موجودیت رژیمهای مستقل و دارای تمامیت ارضی در منطقه پایان داده و رویکردهای اسرائیلی را تقویت کرده و یمن را کاملا تخریب کند.
خرید تاج و تخت از دونالد ترامپ یکی دیگر از این موارد است. محمد بن سلمان به عنوان اولین میهمان ترامپ بود که پیروزی وی در انتخابات را تبریک گفت. هزینه کرد عربستان برای موافقت رئیسجمهور آمریکا با انجام سفر به عربستان حدود 100 میلیارد دلار بود و در جریان این سفر نیز آمریکا 450 میلیارد دلار از این کشور ورشکسته پول گرفت. همین ورشکستگی بود که عامل اصلی بازداشت شاهزادگان و وزرا و مدیران کل عربستان در روزهای اخیر شده است.
گفته میشود ارزش مجموعه اموالی که محمد بن سلمان روی آنها دست گذاشته ، بالغ بر 800 میلیارد دلار آمریکا است که با استقبال ترامپ مواجه شده و وی در همین راستا هفته گذشته داماد خود را به ریاض فرستاد تا از تشکیل کمیته مبارزه با فساد و آغاز بازداشت ها در این کشور استقبال کند.
اگر حاکمیت عربستان گمان میکند با اقدام بنسلمان در زمینه مبارزه با فساد ، میتواند تأیید بخشی از جوانان سعودی را به دست آورد، باید بداند که شهروندان سعودی گزینهای دیگر غیر از تشویق اقدامات حاکمان خود ندارند، جوانان سعودی در درجه اول از بیکاری رنج میبرند و کینه و نفرت شدیدی نسبت به شاهزادگان دارند که تعداد آنها بالغ بر 15 هزار نفر است. آنها بخشهایی از پول نفت را به نفع خود مصادره کرده و به طرز باور نکردنی به بزرگی با تجمل خود خود ادامه داده و در تملک قصرها در داخل و خارج از عربستان و هواپیماهای خصوصی و خودروهای طلایی و زندگی همراه با اسراف با هم به رقابت می پردازند.
منابع مطلع سعودی اعلام کردند که مقامات آل سعود سرمایه های محمد بن نایف ولیعهد سابق عربستان را نیز مصادره کرده و افراد نزدیک به خانواده ولیعهد سابق سلطان بن عبدالعزیز را نیز بازداشت کردهاند. خبرگزاری رویتر به نقل از برخی متابع اعلام کرد که تعداد بازداشتی ها به بهانه مبارزه با فساد که شامل شاهزادگان و سیاستمداران و بازرگانان سعودی می شود، به صدها نفر می رسد. همچنین تعداد حساب های بانکی مصادره شده تحت پوشش این اقدام نیز بالغ بر 1700 حساب بانکی است و این رقم در حال افزایش است. به این ترتیب به نظر میرسد اقدامات خطرناکی برای هدف قرار دادن و ورشکسته کردن تمام افراد در دستور کار دولت و ولیعهد وجود دارد که به دنبال ایستادن در برابر بن سلمان برای رسیدن به تخت پادشاهی هستند، قرار گرفته است.
خطرناکتر از همه اینکه دیگر هیئت بیعت در عربستان سعودی وجود ندارد و دیگر صحبتی از توازن شاخههای برادران بعد از رسیدن اولین نواده از نسل سوم به تخت پادشاهی و عزل بن نایف و قرار دادن وی در اقامت اجباری وجود ندارد. این در حالی بود که وی نیز فردی کاملاً آمریکایی بود. این بدان معنا است که سعودیها به دنبال آن هستند که چه کسی وابستگی و مزدوری بیشتری نسبت به آمریکا دارد تا بتوانند او را به عنوان واجد شرایط پادشاهی آینده این کشور معرفی کنند و مانند رفتارهای بن سلمان دیگران را در این پروسه سرکوب کنند.