آمار واقعی صادرات نفت ایران بعد از برجام/سند

آنطور که تاکنون مسئولان دولتی گفته‌اند از زمستان سال 94 که برجام اجرایی شد، صادرات نفت کشور با رفع تحریم‌ها دو برابر شده است.

در این زمینه  می‌توان به سخنان امیرحسین زمانی‌نیا معاون امور بین‌الملل و بازرگانی وزارت نفت در تیرماه سال 95 اشاره کرد. در آن زمان،  امیرحسین زمانی‌نیا گفت:

در عرض 4 ماه توانستیم صادرات نفت را 2 برابر کنیم به طوری که قبل از برجام یک میلیون بشکه صادر می‌کردیم و اکنون 2 میلیون بشکه صادرات داریم همچنین عواید حاصل از صادرات نیز از طریق بانک دریافت می‌شود.

  سال 95   بیژن زنگنه وزیر نفت هم این ادعا را بارها تکرار کرد که صادرات نفت کشور پس از برجام دو برابر شده است.

 

در اردیبهشت سال 95 زنگنه درباره‌ دستاوردهای پسابرجام و افزایش صادرات نفت  عنوان کرد:یکی از مهم‌ترین دستاوردهای برجام افزایش صادرات بوده است به طوری که در دوران تحریم صادرات نفت خام ما تنها یک میلیون بشکه بود که با در نظر داشتن میعانات به حدود یک میلیون و 350 هزار بشکه می‌رسید.

وزیر نفت ادامه داد: این در حالی است که این ماه صادرات نفت خام ما به دو میلیون بشکه می‌رسد که با احتساب میعانات مجموعا دو میلیون و 400 هزار بشکه صادرات داشته‌ایم که این به معنای دو برابر شدن صادرات نفت خام و میعانات است.

در اسفند سال 95 هم مجددا زنگنه گفت:‌   قبل از برجام در روز یک میلیون بشکه نفت به زحمت صادر می‌کردیم اما اکنون به طور میانگین صادرات نفت ما بیش از دو برابر شده است.

 

 در اردیبهشت سال 95 هم محمدباقر نوبخت سخنگوی دولت  گفت: میزان صادرات نفت ایران پس از اجرای برجام دو برابر شده است.

اما قضاوت درباره صحت سخنان مسئولان دولت یازدهم درباره دو برابر شدن صادرات نفت پس از برجام، ‌به علت منتشر نشدن آمار رسمی، دشوار بود زیرا تاکنون درباره آمار واقعی صادرات نفت کشور خصوصا پس از برجام، آمار و ارقامی به جز اظهارات شفاهی مسئولان وزارت نفت در دسترس نبود. ضمن آن که مسئولان وزارت نفت همواره آمار صادرات نفت را با صادرات میعانات گازی جمع زده و مجموع آن را به عنوان صادرات نفت کشور بیان می‌کنند.

آماری که بانک مرکزی نیز به طور فصلی در نماگرهای اقتصادی خود درباره صادرات نفت کشور منتشر می‌کند، شامل صادرات نفت خام و خالص صادرات فرآورده های نفتی است. بنابراین امکان محاسبه و استخراج رقم دقیق صادرات نفت ایران از آمار بانک مرکزی ممکن نیست.

در این فقر آماری، اخیرا مرکز آمار با انتشار نسخه الکترونیکی گزارش فصلی اقتصاد ایران در بهار١٣٩٦، آمار رسمی صادرات نفت خام کشور را از سانسور بیرون آورده است که این آمار رسمی نشان می‌دهد ادعای دو برابر شدن صادرات نفت کشور پس از اجرای برجام، کذب محض است.

از آنجا که برجام از  زمستان 94 اجرا شد، برای قضاوت دقیق درباره میزان افزایش صادرات نفت کشور باید آمار صادرات نفت در فصول قبل از زمستان 94 را با فصول بعد از آن مقایسه کرد. گزارش مرکز آمار نشان می‌دهد در پاییز 94 و قبل از اجرای برجام، صادرات نفت کشور 1.402 میلیون بشکه بوده است که در بهار 95 یعنی بعد از اجرای برجام به 1.931 میلیون بشکه افزایش پیدا کرده است که رشد 37 درصدی نشان می‌دهد.

مطابق این آمار، صادرات نفت ایران در اوج خود به رقم 2.313 میلیون بشکه در پاییز 95 رسیده که نسبت به پاییز 94 بالغ بر 65 درصد رشد نشان می‌دهد. اما از پاییز 95 بدین سو، صادرات نفت خام کشور رو به کاهش گذاشته و در زمستان 95 به 2.225 میلیون بشکه و در بهار 96 به 2.154 میلیون بشکه رسیده است که نسبت به قبل از برجام 54 درصد رشد نشان می‌دهد.

بنابراین صادقانه آن بود که مسئولان دولت و وزارت نفت اعلام می‌کردند که صادرات نفت کشور پس از برجام 1.5 برابر شده، نه 2 برابر.

این آمار به خوبی نشان می‌دهد که سخنان بیژن زنگنه درباره این که قبل از برجام صادرات نفت کشور یک میلیون بشکه در روز بود، کذب محض بوده است زیرا در سال 93 نیز میانگین صادرات نفت کشور 1.343 میلیون بشکه بوده است.