واشنگتن پست نوشت: درحالیکه محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان، می گوید سرگرم سرکوب فساد مالی است، بازداشت های گسترده اعضاء دولت و شاهزاده های بلندپایه از نظر بسیاری از ناظران عربی که از این اقدام بهت زده شدند، اقدامی جسورانه و در عین حال پرخطر برای تحکیم قدرت اوست.
این روزنامه در گزارشی در پایگاه اینترنتی خود نوشت: محمد بن سلمان، ولیعهد 32 ساله عربستان سعودی، در تلاش جدید برای کسب کنترل سیاسی و ایجاد تغییر در کشور نفت خیز عربستان، برخی از برجسته ترین شخصیت های تجاری و سیاسی کشور را هدف قرار داد. بنا بر اعلام شبکه خبری العربیه، 11 شاهزاده، 4 وزیر و دهها تن دیگر بازداشت شدند.
یکی از سران تجاری عربستان یکشنبه گفت: «وی (محمد بن سلمان) مشغول ایجاد یک عربستان جدید است.» وی تصریح کرد، تلاش برای مبارزه با فساد مالی در پی اقدامات تهاجمی و در عین حال جنجال برانگیز دیگر انجام می شود؛ اقداماتی از قبیل صدور حکم سلطنتی که زمینه را برای رانندگی زنان فراهم می کند و اعمال محدودیت هایی برای پلیس مذهبی کشور.
از جمله افراد بازداشت شده عبارتند از: متعب بن عبدالله، پسر پادشاه قبلی و رئیس گارد ملی عربستان که از دیرباز جایگاه قدرت قبیله ای بوده است. منبع سعودی در تماس با این روزنامه گفت: «گارد ملی بخشی از عامل توازن بین خاندان سلطنتی بود. وی (محمد بن سلمان) این عامل توازن را از میان برداشت.»
به نظر می رسد ملک بن سلمان عمداً مشغول برچیدن نظام حکومتی دیرینه در عربستان است؛ نظامی که شامل روند کند و گاهی ناسازگار اجماع در خاندان سلطنتی بوده است. محمد بن سلمان قدرت اجرایی را به دست گرفته و از آن به طور تهاجمی برای پیشبرد دستور کار خود استفاده کرده است.
جنبه ای از این روند تغییر رو به جلو هفته پیش زمانی مشهود شد که محمد بن سلمان میزبان همایش سران تجاری و فناوری از کشورهای مختلف جهان بود. بازداشت های شنبه شب هم حاکی از (سیاست) مشت آهنین با دستکش مخملی است.
محمد بن سلمان در تصویر ویدئویی کوتاهی که در رسانه های اجتماعی عربستان منتشر شد، به توضیح درباره این اقدام خود پرداخت. وی گفت: «به شما اطمینان می دهم هرکسی که مرتکب فساد مالی شده است، در امان نخواهد ماند، چه شاهزاده باشد، چه وزیر، یا هر فرد دیگری.» بازداشت این افراد در کنار صدور حکمی برای تشکیل «کمیته عالی» برای تحقیق درباره فساد مالی صورت گرفت. این کمیته «حق اتخاذ هر گونه تدابیر پیشگیرانه را در صورت صلاحدید» دارد، از جمله مصادره دارایی ها و ممنوعیت مسافرتی (افراد).
یک تحلیلگر سعودی یکشنبه در تماس با واشنگتن پست گفت: «وی (محمد بن سلمان) دایره افرادی را که تغذیه می شوند، تنگ می کند. از این به بعد به جای ده هزار نفر، فقط تعداد اندکی از این افراد وجود خواهند داشت.»
افرادی که بازداشت شده اند عبارتند از میلیاردرهایی همچون شاهزاده ولید بن طلال، رئیس هلدینگ کورپوریشن و یکی از مشهورترین سرمایه گذاران جهانی عربستان؛ صالح کمال و ولید الابراهیم، مؤسسان شرکت رادیو تلویزیونی خاورمیانه که نخستین شبکه ماهواره ای منطقه است؛ و عادل فقیه، وزیر اقتصاد و برنامه ریزی که تا قبل از بازداشت ها یکی از معاونان اصلی محمد بن سلمان در تدوین برنامه اصلاحات وی بود.
محمد بن سلمان کادر پادشاه قبلی را که سال 2015 درگذشت، بر هم زده است. وی علاوه بر بازداشت شاهزاده متعب، شاهزاده ترکی بن عبدالله، دیگر پسر معروف ملک عبدالله و استاندار سابق ریاض، را بازداشت کرد. خالد التویجری نیز که به عنوان رئیس دادگاه سلطنتی ملک عبدالله در عمل نخست وزیر کشور بود، دستگیر شده است. محمد بن سلمان ماه ژوئن محمد بن نایف، ولیعهد قبلی، را سرنگون کرد. با تصدی محمد بن سلمان به جای محمد بن نایف، راه برای وی هموار شد تا در نهایت جانشین ملک سلمان، پدر 81 ساله خود شود.
محمد بن سلمان از حمایت شدید دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، و اطرافیان وی برخوردار است - که او را بر هم زننده وضعیت موجود (در عربستان) می دانند. شاید تصادفی نبود که جارد کوشنر، داماد و مشاور ترامپ، ماه پیش سفر شخصی به ریاض داشت. گفته می شود محمد بن سلمان و کوشنر چندین شب تا ساعت 4 بامداد مشغول تبادل نظر و برنامه ریزی راهبردی بودند.
محمد بن سلمان احتمالاً خوشحال می شود که به عنوان ترامپِ عربستان توصیف شود اما شی جین پینگ و بازی قدرت وی از طریق مبارزه با فساد مالی، شاید الگویی واقعی (برای وی) باشد.
