حامد سلطانی نژاد در نشست مدیران بازار سرمایه با وزیر امور اقتصادی و دارایی در خصوص فعالیت‌های اخیر بورس کالا گفت: یکی از چشم اندازهای اصلی بورس کالا مرجعیت کشف قیمت کالاهای واسطه‌ای و مواد اولیه و همچنین توسعه ابزارها و گسترش عمق بازار، ترویج و ارتقا بورس کالا و توسعه فعالیت های بین المللی نیز از اهداف دیگر این نهاد است.
مدیر عامل بورس کالای ایران در خصوص فعالیت شبکه کارگزاری این بازار خاطرنشان ساخت: در حال حاضر 83 کارگزار خدمات بورس کالا را به مشتریان ارائه می دهند و همچنین سه تالار منطقه ای در مناطق آزاد مستقر هستند و به فعالیت می‌پردازند.
سلطانی نژاد بورس کالا را به بازار معاملات فیزیکی، بازار معاملات مشتقه و بازار فرعی تقسیم بندی کرد و اظهار داشت: ارزش معاملات در سال 95 به 81 هزار میلیارد تومان رسیده که 37 هزار میلیارد تومان بازار فیزیکی و 44 هزار میلیارد تومان اوراق مبتنی بر کالا بوده است.
وی ادامه داد: به تفکیک بازار، در بازار فیزیکی رقم 25.5 میلیون تن کالا در سال 95 معامله شده که ارزشی بالغ بر 37 هزار میلیارد تومان داشته است. در محصولات پتروشیمی نیز 3.5 میلیون تن به لحاظ تناژی ارزش معاملات بوده و به لحاظ عددی 11 هزار و 400 میلیارد تومان معاملات این کالا بوده است.
مدیر عامل بورس کالای ایران با اشاره به این که در حوزه فرآورده های نفتی به دلیل کاهش قیمت نفت ارزش معاملات به 7 هزار میلیارد تومان رسید ادامه داد: با وجود این در حوزه کشاورزی رکوردشکنی داشتیم و ارزش معاملات به دو هزار و 800 میلیارد تومان معادل 2.5 میلیون تن در سال 95 رسید. در معاملات قرارداهای آتی هم سال گذشته حدود 39 هزار میلیارد تومان قرادادآتی در بورس کالای ایران داشتیم که مربوط به معاملات 32 میلیون سکه در سال 95 بوده است.
وی با مقایسه ای میان معاملات سال 94 و 95 بیان داشت: مقایسه ای بین معاملات در دو سال گذشته شاهد رشد 10 درصدی در حجم و 25 درصدی در ارزش بازار فیزیکی بودیم و در بازار مالی نیز رشد 134 درصدی داریم که در کل، رشد 26 درصدی در حجم و 73 درصدی در ارزش معاملات را در سال 95 به ثبت رساندیم.
مدیرعامل بورس کالای ایران در خصوص آمار هفت ماه گذشته معاملات این بورس اعلام داشت: جمع کل ارزش معاملات بورس کالای ایران تا 5 آبان 95 معادل 40 هزار میلیارد تومان بوده که در مدت مشابه سال جاری به 47 هزار میلیارد تومان بالغ شده است.
محصولات پرطرفدار بورس کالا
وی در ادامه به محصولات پرطرفدار بورس کالا اشاره داشته و گفت: به تفکیک پرمخاطب‌ترین محصولات در این هفت ماه از جهت تناژی قیر، وکیو باتوم، ورق گرم، گندم خوراکی و سنگ آهن بوده‌اند که بیشترین حجم معاملات را داشته اند.
سلطانی نژاد گفت: تأمین مالی صورت گرفته به صورت بلند مدت از سال 93 تا 95 در بورس کالا و از طریق سلف موازی معادل 3 هزار و 800 میلیارد تومان بوده و تامین مالی کوتاه مدت نیز به واسطه سلف در سال 95 معادل 15 هزار میلیارد تومان برآورد شده است. در حالی که در هفت ماه ابتدای سال این روند تأمین مالی به 10 هزار میلیارد تومان رسیده است.
رشد 22 درصدی سود شرکت‌های بورسی
مدیرعامل شرکت بورس تهران نیز در این نشست به ارائه گزارشی از فعالیت‌های شرکت بورس پرداخت و گفت: از ابتدای سال تاکنون شاخص کل بورس رشد 12.5 درصدی داشته که 3.5 درصد از آن به دلیل تغییرات قیمت بوده و بقیه سود نقدی بوده است.
حسن قالیباف اصل با اشاره به این که سودآوری شرکت‌ها طی سال گذشته با رشد 22 درصدی همراه بوده است افزود: مقایسه عملکرد 6ماهه امسال نسبت به زمان مشابه در سال قبل نشان می دهد از شرکت‌هایی که سود اعلام کرده اند، 23هزار میلیارد تومان پوشش سود بدست آمده که این رقم در سال جاری به 31 هزار میلیارد تومان رسیده است.
وی در ادامه گفت: این آمارها حاکی از آن است که سودآوری شرکت‌ها نسبت به قبل 40 درصد افزایش داشته و شرایط بنیادی شرکت‌ها ارتقا یافته است.
مدیرعامل شرکت بورس اضافه کرد: در بازار بدهی نیز 22 نوع اوراق بدهی فعال وجود دارد که در بورس معامله می‌شود. بر این اساس ارزش بازار بدهی در بورس تهران 10 هزار میلیارد تومان است. همچنین از اواخر سال گذشته تا امسال فروش اوراق تبعی در بازار جریان گرفته پیدا کرده که این اوراق به عنوان یک ابزار تامین مالی مورد استفاده شرکت ها قرار گرفته است.
قالیباف اصل در ادامه افزود: طی این مدت بورس تهران با بورس 12 کشور دیگر قرارداد MOU امضا کرده است و تفاهم نامه‌ای نیز با بورس استانبول امضا شده که در این راستا همکاری های مشترک دو کشور آغاز شده است.
مدیرعامل بورس تهران اذعان داشت: در تالارهای مناطق نیز فعالیت‌های قابل قبولی صورت گرفته، به طوری که در تالارهای مناطق 170هزار ساعت کلاس های آموزشی برگزار شده است.
وی در پایان نیز گفت: ااز ابتدای سال تاکنون 4 شرکت در بورس تهران پذیرش شده است که این موضوع به تعمیق هرچه بیشتر بازار کمک می کند.
رشد کدهای معاملاتی در بورس انرژی پس از برجام
در ادامه این نشست، مدیرعامل بورس انرژی نیز در خصوص روند معاملات این بازار گفت: شرکت توزیع نیرو و 14 شرکت بازرگانی و کلیه مصرف کنندگان بالای 5 مگاوات برق، مکلف به استفاده و معامله از طریق بورس انرژی هستند.
سید علی حسینی ادامه داد: 412 خریدار داخلی و 201 خریدار بین الملل در بازار فیزیکی بورس انرژی وجود دارد.
وی با اشاره به افزایش مشتریان خارجی از ابتدای تأسیس این بازار گفت: در سال 92 که نخستین سال فعالیت بورس انرژی بود این بازار با 10 خریدار خارجی فعالیت خود را آغاز کرد.
حسینی اضافه کرد: در سال 93 نیز تعداد 20 خریدار خارجی افزوده شد که در سال 94 تعداد خریداران خارجی به 31 عدد رسید. در سال 95 هم این آمار به عدد 84 افزایش یافت و در سال 96 نیز آمار خارجی‌ها در بورس انرژی به 56 خریدار رسید.
مدیرعامل بورس انرژی همچنین به روند معاملات در این بازار پس از برجام اشاره داشت و افزود: در سال 95 با به ثمر رسیدن برجام، خریداران خارجی زیادی به بورس انرژی جذب شدند و کد معاملاتی دریافت کردند که در این بین، 22 کشور مقصد صادراتی اصلی بورس انرژی را شامل شدند.
وی در پایان به ترکیب معاملات بورس انرژی اشاره کرد و گفت: 61 درصد معاملات در بورس انرژی مربوط به معاملات نفت، گاز و پتروشیمی است و 22 درصد مربوط به اوراق تأمین مالی و 15 درصد مربوط به معاملات برق است.
رشد شاخص فرابورس
مدیرعامل شرکت فرابورس ایران نیز در این نشست گزارشی در خصوص عملکرد شرکت فرابورس ارائه داد و با اشاره به رشد شاخص فرابورس گفت: بازدهی فرابورس در سال 2016 به استناد آمار فدراسیون جهانی بورس ها، بسیار مطلوب بوده، به طوری که ایران رتبه هشتم را در میان 74 بورس جهانی داشته است. همچنین در میان 11 بورس منطقه ایران جایگاه سوم را داشته است که حاکی از موفقیت این بازار طی مدت اخیر است.
امیر هامونی در ادامه بیان کرد: سال گذشته در فرابورس 46 هزار میلیارد تومان معامله صورت گرفته است. امسال نیز در 6 ماهه نخست سال، حدود 18 هزار و 900 میلیارد تومان معامله انجام شده که پیش بینی می شود این رقم در پایان سال جاری نسبت به مدت مشابه در سال قبل پیشی بگیرد.
مدیرعامل فرابورس ایران در خصوص برنامه های آتی این شرکت نیز گفت: یکی از مهم ترین فعالیت های ما در زمینه جذب سرمایه گذار خارجی از طریق اوراق بهادار ریالی و ارزی است. بر این اساس در زمینه اوراق ارزی، فعالیت های خوبی صورت گرفته که در این زمینه این امیدواری وجود دارد شرکت هایی که در فرابورس هستند بتوانند از این اوراق ارزی استفاده کنند.
وی در ادامه بیان کرد: یکی دیگر از بحث های مهم در حال پیگیری، در زمینه ارتقای سامانه های نظارت بر بازار به منظور برخورد با تخلفات و جرایم بورسی است. همچنین توسعه بازار SME و هایتک مارکت یکی دیگر از برنامه های اصلی فرابورس است.
هامونی در خصوص توسعه فضای دانش بنیان نیز بیان کرد: در حال حاضر بالغ بر 500 میلیارد تومان تقاضای تاسیس صندوق سرمایه گذاری جسورانه وجود دارد، پیش تر 120 میلیارد تومان نقدینگی از این محل جمع آوری شده که برای سرمایه گذاری در حوزه دانش بنیان استفاده خواهد شد.
وی در ادامه بیان کرد: شرکت فرابورس همچنین برنامه تاسیس صندوق های خصوصی را دستور کار دارد، که امیدواریم با همکاری سازمان بورس و اوراق بهادار پیگیری های لازم صورت گیرد. در این زمینه تاسیس شرکت های مشاوره سرمایه گذار خصوصی در حوزه دانش بنیان را نیز دنبال خواهیم کرد تا به نتایج ارزنده ای برسیم.
مدیرعامل شرکت فرابورس در ادامه در خصوص دیگر برنامه های این شرکت این چنین گفت: متنوع کردن ابزارهای مالی از طریق اوراق منفعت، اوراق بیمه ای، اوراق حج و صندوق‌های املاک و مستغلات و بازار تعاون از برنامه‌های آتی جهت رونق بازار سرمایه است.
وی در ادامه گفت: یکی دیگر از برنامه‌های فرابورس، انتشار تسه‌ها در بانک‌هایی علاوه بر بانک مسکن است. در این زمینه مجوزهای لازم از شورای عالی پول و اعتبار دریافت شده که به زودی اجرایی می‌شود. همچنین موضوع دیگر مربوط به روش های حراج به ویژه برای شرکت های دولتی (شرکت هایی که قابلیت پذیرش نداشته و سهامی خاص هستند) است. در این زمینه این امکان در بازار سوم فرابورس وجود دارد که مزایده به روش حراج های جدید انجام بگیرد.
مدیرعامل فرابورس در بخش دیگری از اظهاراتش خواسته‌هایی را در زمینه اعتلای فضای بازار سرمایه بیان کرد و گفت: انتظاراتی که وجود دارد می‌تواند فضا را برای توسعه بورس و فرابورس تا حد زیادی مهیا کند. بر این اساس اصلاح قانون تجارت با محوریت وزارت اقتصاد و بازار سرمایه، بحث مزایده شرکت‌های دولتی با انتقال از سازمان خصوصی‌سازی به بازار سوم فرابورس، انتقال طرح های غیرانتفاعی دولت که ناتمام مانده‌اند، ساماندهی بازار بین بانکی با انتشار اوراق بهادار اسلامی و ارائه مشوق های مالیاتی برای شرکت ها از جمله مواردیست که به نظر می رسد باید در دستور کار قرار بگیرد.
وی در ادامه افزود: همچنین می توانیم برای شرکت هایی که از محل سود انباشته افزایش سرمایه می دهند، اعتبار ریالی نعیین کنیم.
هامونی بخش دیگری از انتظارات فرابورس را این چنین بیان کرد: یکی از مهمترین امورات بازار بحث ریسک های سیستماتیک و سیستمیک است که مدت هاست در وزارت اقتصاد دنبال می شود. همچنین بازتعریف بخش سازمان حسابرسی در تدوین و اجرای استانداردهای حسابداری نیز بسیار مهم است. با توجه به اینکه سازمان بورس و ارواق بهادار طی 10 سال اخیر در این زمینه پیشرفت های بسیار خوبی داشته است تدوین استانداردهای حسابداری می تواند با وجود اینکه نقش سازمان بورس را پررنگ تر کند، به فعالیت شرکت ها نیز کمک کند.
این گزارش می‌افزاید: محمدرضا محسنی، مدیرعامل شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه (سمات) نیز در این نشست به اقدامات انجام شده طی مدت اخیر اشاره کرد و از افزایش صدور کد سهامداری برای سرمایه گذاران خارجی خبر داد.
