قطعا همان زمان که محمدعلی نجفی به عنوان گزینه شهرداری تهران در جلسه شورای شهر، علیه موسسه همشهری و فعالیتهای رسانهای و چاپی - انتشاراتی آن مجموعه به جهت اخذ رأی اعتماد اعضای شورای شهر، اعلام موضع صریح میکرد میشد حدس زد که اتفاقات بزرگی در راه است.
بخشی از این اتفاقات در نخستین نشست خبری شهردار با رسانهها به وقوع پیوست و خبر رسمی تعطیلی 4 نشریه از گروه مجلات همشهری از سوی نجفی رسانهای شد. البته پیشتر نیز خبرهایی از جابهجاییهای صورت گرفته در روزنامه همشهری از مدیرمسؤولی تا دبیران سرویسها به رسانهها درز کرده بود.
هرچند امروز محرز است که تغییری در تصمیمات گرفته شده توسط دوستان شهردار در موسسه همشهری ایجاد نمیشود اما ذکر نکاتی مشورتی به آن دوستان که بعضا در جلسات داخلی گفته و شنیده شد و بعضا حتی شنیده نشد، خالی از لطف نیست.
- شهردار محترم تهران در نشست خبری خود اعلام کرد بخشی از فعالان رسانههای مکتوب به فعالیت گروه مجلات همشهری اعتراض داشتهاند و تصمیم او برای تعدیل فعالیت مجلات که پیشبینی میشود با بهانههای مختلف به حداقل ممکن برسد، مبنی بر همین اعتراض اتخاذ شده است اما در اقدامی متناقض اعلام میشود مجلاتی تعطیل شدهاند که فروش آنها زیر 20درصد بوده است، پس اگر این نشریات در بازار رقابتی جایی برای فعالیت نداشتند حضورشان در بازار برای بخش خصوصی مشکلی ایجاد نمیکرد.
- امروز بر کسی پوشیده نیست که رسانههای خصوصی نیز توسط اشخاص یا مجموعههایی حمایت میشوند که هرکدام علایق سیاسی خاص خود را دارند و اساس حمایت آنها از رسانهها به جهت کسب موفقیت در علایق است. تعطیلی مجلات همشهری که سابقه فعالیت اکثر آنها بالای 10 سال است و خارج کردن آنها از عرصه مطبوعات مشخصا بهنفع آن مجموعههای خصوصی و در نهایت به نفع آن علایق و سلایق خواهد بود. هرچند با نگاهی گذرا به دکههای روزنامهفروشی میتوان فهمید امروز عمده نشریات و مطبوعات از کدام علاقه سیاسی برخوردارند.
- تا جایی که اطلاعات درباره موسسه همشهری وجود دارد، این موسسه بخشی جدی از مخارج خود را از تبلیغات و چاپخانه این موسسه که بزرگترین چاپخانه خاورمیانه است کسب میکند. خاطرم هست ایامی صحبت از خصوصی و مستقل شدن نشریات این موسسه بود اما بدان جهت که این مجموعه عامالمنفعه است و عملا مجلات به مردم تعلق دارند نه گردانندگان آن، از خصوصی شدن آنها صرف نظر شد اما امروز به دلیل حمایت از دیگر نشریات خصوصی این مجلات تعطیل میشوند!
- داشتن نگاه سودمحور به عرصه فرهنگ از جمله آفاتی است که امروز موسسه همشهری دچار آن شده است. بر کسی پوشیده نیست که فعالیتهای فرهنگی «نه برای کسب سود بیشتر» بلکه برای «ارتقای فرهنگ عمومی» انجام میشود. فعالیت مجلات موسسه همشهری در کنار دیگر کارهای فرهنگسراها و سراهای فرهنگی است که قطعا شهرداری تهران به عنوان جدیترین «متصدی» فرهنگی تهران باید به آن توجه کند.
- صد البته که فروش مجلات فینفسه دارای اهمیت و نشاندهنده ارتباط درست با مخاطب است اما گسترش استفاده از فضای مجازی عموم مطبوعات و نشریات کشور را درگیر خود کرده است و بخش مهمی از مجلات کشور که برخی نیز بسیار بنام بودند به تعطیلی کشیده شدند، لذا گسترش استفاده از فضای مجازی و رجوع کمتر مخاطب به نشریات و مکتوبات مسالهای منحصر به موسسه همشهری نیست، بلکه موضوعی بینالمللی است که دیگر رسانههای جهان نیز از آن رنج میبرند اما میتوان مقایسه و بررسی کرد که چقدر از مدیران رسانهای برای فرار از صورت مساله و شانه خالی کردن از مسؤولیت، تصمیم به تعطیلی رسانههایشان گرفتند. هرچند میتوانید در ایران علاوه بر محدودیتهای ایجاد شده، بالا رفتن نجومی قیمت کاغذ و عدم حمایت یا اصطلاحا تسهیلگری نهادهای متولی فرهنگی را هم
اضافه کنید.
- هرچند ناگفته بسیار است اما در آخر نیز اضافه کنیم اخذ تصمیم درباره تعطیلی یا ادامه فعالیت یک مجله کاری است که نیازمند بررسی کارشناسی است. به عنوان نمونه همشهری ماه در مدیریت جدید خود که کمتر از یکسال بهطول انجامیده، رشد میانگین فروش 10 تا 15 درصدی را تجربه کرده است. حتی در جلسهای که برای بررسی وضعیت تنها 5 دقیقه فرصت داشت پیشنهاد محدود شدن تعداد صفحات و همچنین تغییر بازه انتشار به هفتهنامه را داد، چرا که ماهنامه سیاسی با توجه به سیال و زودگذر بودن مسائل سیاسی کشور به سختی میتواند کسب موفقیت کند.
جانشین سردبیر همشهری ماه