اکبر نبوی مجری‌کارشناس سینمایی برنامه تلویزیونی «چشم شب روشن» چهارشنبه 26 مهرماه میزبان ابراهیم داروغه‌زاده دبیر سی‌و‌ششمین جشنواره فیلم فجر بود.
عملکرد شورای پروانه ساخت طی 4 سال اخیر مثبت است
وی در پاسخ به این سؤال که آیا برای بررسی درخواست‌های پروانه ساخت، در شورای پروانه ساخت قرار است شاهد رویکرد و اتفاق جدیدی باشیم، گفت: من با شورایی که طی چهار سال گذشته مسئولیت این حوزه را بر عهده داشتند، دو تا سه ماه در ارتباط بودم و انصافاً شورای بسیار خوبی بود.
دبیر سی‌و‌ششمین جشنواره فیلم فجر افزود: یکی از رویه‌های خوبی که در این شورا انجام می‌شد این بود که باب گفتگو و مفاهمه را با فیلمسازان باز کرده بودند، به این معنا که تنها به پاسخ نه و آری به فیلمساز کفایت نمی‌کردند و سعی داشتند تا از راه گفتگو کمک کنند تا سطح فیلمنامه ارتقاء پیدا کند.
داروغه زاده بیان کرد: ماحصل زحمات این شورا در چهار سال گذشته مثبت بوده است و ارتباط خوب مخاطبان با فیلم‌های خوب از این عملکرد مثبت بوده و طبیعتاً همان روند با شدت بیشتری، در این شورای جدید ادامه پیدا می‌کند؛ یعنی یکی از برنامه‌هایی که این شورا قرار است داشته باشد این است که بدون حضور فیلم‌نامه‌نویس، کارگردان و تهیه‌کننده راجع به هیچ فیلمنامه‌ای گفتگو نشود و تمام درخواست‌ها با حضور تمام عوامل فیلم بررسی شود.
همه دنیا سینمایی دارند که در خدمت منافع ملی و هویت فرهنگی‌شان است
معاون نظارت و ارزشیابی سازمان سینمایی کشور بیان کرد: امیدواریم که ماحصل این امر، فیلم‌نامه‌های بیشتری شود. من معتقدم که این مسیر باید ادامه پیدا کند و تا جایی برسد که نوع اولویت‌هایی که مدنظر ما یا حاکمیت است، با دغدغه‌هایی که سینماگران دارند همسو و هم‌جهت با منافع ملی و هویت فرهنگی شود.
وی تکمیل کرد: آرزومند هستم به‌جایی برسیم که فیلمسازان ما سرداران حفظ هویت فرهنگی باشند. ما می‌خواهیم که دغدغه‌ای برای اینکه فیلمنامه آن‌ها توسط شورایی خوانده شود و نظرات ممیزی داشته باشد، وجود نداشته باشد و در نهایت همگی به این گفتمان برسیم، مثل همه دنیا که سینمای واقعی دارند و آن سینما در خدمت منافع ملی و ضامن حفظ هویت فرهنگی‌شان است، فیلم‌هایی داشته باشیم که آن‌ها را در مسیر توسعه واقعی سینما قرار بدهیم.
طول عمر شورای پروانه ساخت نباید تا به حال ادامه پیدا می‌کرد
داروغه زاده در ادامه در پاسخ به این سؤال که آیا این بار را می توان روی دوش شورای پروانه نمایش گذاشت، گفت: حفظ هویت فرهنگی در حال حاضر چالش همه کشورها است و فقط مخصوص ایران نیست؛ حتی کشورهای اروپایی نیز با کمک هنرمندانشان در مقابل فرهنگ آمریکایی می ایستند. ما در سی‌وچند سال بعد از انقلاب، طول عمر شورای پروانه ساخت نباید تا الان ادامه پیدا می‌کرد و آن مسیر باید به شکلی شروع و ریل‌گذاری می‌شد که اکنون به آن نقطه آرمانی می‌رسیدیم.
دبیر چهارمین جشنواره فیلم شهر تکمیل کرد: واقعیت این است که خیلی هم فرصت نداریم و تمام هنرمندان ما افسران جنگ نرم ما هستند که وظیفه اصلی آن‌ها پاسداشت فرهنگ و هنر است؛ این رابطه باید به شکل درستی صورت گیرد که بتوانند با فراغ بال مسیر اصلی رسالت خود را طی کنند.
وی افزود: اگر قرار باشد نوع رابطه‌مان با هنرمند به همین شکل ادامه پیدا کند و هنرمندان فکر کنند که گروهی هستند که وظیفه آن‌ها مواظبت کردن است و نباید از چارچوب قانونی و فرهنگی و هنری خارج شوند، باعث می‌شود در این سطح بمانیم.
داروغه زاده تأکید کرد: باید به مسائل استراتژیکی که واقعاً در سینما وجود دارد، پرداخته شود و ما هیچ‌وقت به آن سطح شکوفایی و تحول نرسیدیم که به آن‌ها بپردازیم.
سینمای آمریکا کاملاً در جهت امنیت ملی آن است
مدیر اسبق پخش شبکه چهار سیما ابراز کرد: سینمای آمریکا کاملاً در جهت امنیت ملی آمریکا ساخته می‌شود؛ مانند فیلم آرگو که با موضوع تسخیر لانه جاسوسی بود و اسکار دریافت کرد. سینماگرها فکر نکردند که کاری سفارشی برای آمریکا انجام می‌دهند و رسانه‌های آمریکا هم فیلم‌سازها را محکوم نکردند که شما کاری سفارشی انجام می‌دهید؛ این به این دلیل است که مجموعاً هنرمندها، سیاستمدارها، دولت و رسانه‌ها راجع به مسائل کلان و مهم کشورشان اجماع پیداکرده‌اند که ارتباط درستی همسو با مسائل ملی‌شان باشد.
داروغه زاده تصریح کرد: یکی از راه‌ها بین اهالی سینما همنشینی بیشتر است؛ با توجه به اینکه در ابتدای مسیر هستیم، این همنشینی را بین خود سازمان سینمایی، مدیران سازمان سینمایی، شوراهای سازمان سینمایی و فیلمسازان و خانواده سینما برقرار کنیم. همچنین وظیفه‌مان به‌عنوان سازمان سینمایی یا معاونت نظارت و ارزشیابی این است که بسترهایی را که گفته شد به ترتیب و به‌تدریج مهیا کنیم.
سینماگران از مسائل استراتژیک بی‌اطلاع هستند
وی خاطرنشان کرد: سینمایی‌ها نسبت به مسائل استراتژیک اطلاعاتی که باید داشته باشند، ندارند و هیچ فیلم درخشانی نداشتیم که از طرف سینماگران خودجوش در ستایش افرادی که امنیت را برای ما ایجاد کرده‌اند، ساخته‌شده باشد.
دبیر بخش ملی جشنواره سی و ششم گفت: حس اعتماد ما به هنرمند قدم‌به‌قدم باید بیشتر شود و هنرمند هم حس علاقه‌اش به حاکمیت بیشتر شود تا بتوانیم با هم گفتگو کنیم؛ اگر ما از موضع بالا به هنرمند نگاه کنیم ارتباطی شکل نمی‌گیرد.
انتقاد سطحی به فیلم‌ها پیش از نمایش، عیوب اصلی فیلم را مخفی می‌کند
داروغه زاده در پاسخ به این سؤال که آیا در شورای پروانه نمایش می‌خواهد گامی بردارد تا کمترین اعتراض‌ها صورت گیرد، اظهار کرد: در چند سال گذشته کمتر فیلمی داشتیم که در شورای پروانه نمایش با مشکلی روبرو شود و یا فیلمی باشد که پروانه نمایش بگیرد و واقعاً مشکلی داشته باشد. با توجه به افزایش رسانه‌های مجازی، فیلم قبل از نمایش موردانتقاد سطحی قرار می‌گیرد که این اتفاق باعث ضایع کردن حق مردم به‌عنوان مخاطب فیلم و همچنین فیلمسازان آن اثر می‌شود.
وی تبیین کرد: ما می‌خواهیم فیلم به‌عنوان اثری هنری، اگر چارچوب ها را در حد خودش فارغ از سلیقه‌های ما رعایت کرده، به نمایش درآید و تازه با نمایش، کار فیلم شروع می‌شود و برخورد مخاطب و منتقد با اثر، می‌تواند به‌عنوان پیامی برای فیلمساز باشد که باعث رشد سینما و فیلمساز می‌شود.
وی ادامه داد: وقتی فیلم‌سازی را در دفاع قبل از نمایش قرار می‌دهیم، تنها موفقیتش در این است که هر طور شده فیلمش را اکران کند در این فضا و جو گمان کند بهترین فیلم را ساخته و در این صورت عیوب فیلم نمایش داده نمی‌شود.
انتقادهای کاذب، فیلم‌های ضعیف را مورد استقبال قرار می‌دهد
ابراهیم داروغه زاده اظهار کرد: فیلم‌های بسیار ضعیفی داشتیم که اسیر انتقادهای کاذب شده‌اند و پس از نمایش به خاطر همین نقدها مورد استقبال مخاطب قرارگرفته اند و منتقدان در برابر حمله‌های ناجوانمردانه، نقدی برای آن ننوشته‌اند.
مدیر اسبق گروه اجتماعی شبکه یک در پاسخ به این سؤال که برای کاهش این نوع کشمکش‌ها که به اخلاق فرهنگی سینما و رسانه صدمه می‌زند چه باید کرد، گفت: مهم‌ترین کاری که می‌توان انجام داد این است که دولت از مجوزهایی که شورای پروانه نمایش صادر می‌کند تمام‌قد حمایت کند. این افراد مورد وثوق نظام حاکمیت است و در عرصه فرهنگ و هنر صاحب‌نظر بوده و موردقبول اهالی سینما هستند؛ درنتیجه همه باید از این حکم تبعیت کنند حتی اگر به مذاق و سلیقه شان خوش نیاید.
منتقدان دلسوز به شورای نمایش اعتماد کنند
دبیر سی و ششمین جشنواره فیلم فجر اظهار کرد: اگر با حوزه فرهنگ و هنر با سعه‌صدر بیشتری برخورد کنیم، امکان رشد و شکوفایی بیشتری برای آن فراهم می‌کنیم. آن‌هایی که منتقد دلسوزی هستند واقعاً فکر می‌کنند که این فیلم‌ها به بنیان خانواده آسیب می‌زند، بهتر است به شورای نمایش 9 نفری که از این طیف افراد شکل می‌گیرند، اعتماد کنند. سینماگرها این انتقاد را به شورای عالی نمایش دارند که بسیار سخت‌گیر است.
داروغه زاده در پاسخ به این سؤال که آیا جشنواره به شکلی نرسیده که از لحاظ شکل اجرا، تنوع جوایز و نوع هدف‌گیری نوسازی در آن اتفاق بیافتد، توضیح داد: از اهداف مشخص جشنواره فیلم فجر می‌توان به نمایش و داوری گذاشتن وضعیت و کارنامه یک سال سینمای ایران اشاره کرد، همچنین سیاست‌گذاران، مدیران فرهنگی و اهالی سینما تولیدات و رویکرد سینمای ایران را مشاهده می‌کنند و مهم‌تر از همه اینکه در انتخاب هیئت انتخاب و هیئت داوری بتوانند این اتفاق مهم را صورت دهند تا سیاست گذاری های مدنظرشان را برای سال آینده نشان دهند.
وی در تکمیل حرف‌هایش گفت: ممکن است در بعضی از سال‌ها میزان تأثیرگذاری و یا سیاست‌گذاری جشنواره در تولیدات سال آینده سینمای ایران کم و بعضاً زیاد باشد به شرطی که رسالت و وظیفه خود را انجام داده باشد. از اتفاقاتی که در سال‌های اخیر افتاده این است که از جشنواره فیلم فجر این توقع شده که مثل جشنواره‌های فنی و هنری که در کل دنیا باشد.
* جشنواره فجر دولتی است و اولویت‌های دولت باید در داوری‌ها به منصه ظهور برسد
داروغه زاده تکمیل کرد: هویت جشنواره باید بازسازی شود از این منظر که جشنواره فیلم فجر را دولت برگزار می کند و قرار است اولویت‌هایی که به لحاظ سیاسی، فرهنگی و اجتماعی مدنظر دولت است در داوری‌ها به منصه ظهور برسد همچنین جشنواره نباید در انتخاب‌ها و داوری‌ها خودش را مقید کند که حتماً باید عیناً به خاطر مسائل فنی جایزه می‌دهند.
معاون نظارت و ارزشیابی سازمان سینمایی کشور در ادامه افزود: جشنواره فیلم فجر، جشنواره ای است که باید با سیاست‌گذاری‌هایی سال آینده سینمای ایران همسو باشد. جشنواره به غیر از رسالت هنری و فنی که در اعطای جوایز دارد، بحث محتوایی باید برایش مهم باشد و اینکه آن فیلمساز آن مسیر را ادامه دهد یا خیر از جمله مسائل بعدی است که از عهده خود جشنواره فجر خارج است و هم این است که در جشنواره فجر به موضوعات استراتژیک بها داده شود.
حضور 22 فیلم در بخش مسابقه و 2 مستند در بخش سودای سیمرغ
دبیر بخش ملی جشنواره سی و ششم در رابطه با افزایش تعداد سیمرغ‌ها گفت: در سال‌های گذشته بخش‌هایی مانند فیلم‌های اول، هنر و تجربه و مستند داشتیم که سیمرغ هم می‌گرفتند، امسال فقط 22 فیلم وارد بخش مسابقه می‌شوند و 2 فیلم مستند نیز وارد بخش سودای سیمرغ می‌شوند که ممکن است جزوی از آن 22 فیلم باشند و یا جدای از آن باشند.
داروغه زاده ادامه داد: درباره داوری خیلی در شورای سیاست‌گذاری با مدیران مرکز سینمای مستند و تجربی و برخی مستندسازها صحبت شد، در دوره قبل یک بخش مستند داشتیم، 11 نمایش داشتیم در محل برگزاری جشنواره و توسط داوران مستند داوری شده و سیمرغ مستند می‌گرفتند همچنین اغلب این آثار در جشنواره سینما حقیقت دو ماه قبل از جشنواره فجر به نمایش درآمده بودند که متأسفانه در جشنواره فجر از آن‌ها استقبال نشد.
دبیر جشنواره فیلم سلامت ابراز کرد: یکی از سیاست‌های سازمان سینمایی این است که بتواند برای سینمای مستند و اکران آن جای پایی باز کند و جشنواره رویه‌ای ایجاد کند برای فیلم‌هایی که برای این مدیوم ساخته می‌شوند و امکان نمایش عمومی در سینماها پیدا کنند.
داروغه زاده اذعان کرد: این تصمیم که دو فیلم مستند نیز وارد بخش سودای سیمرغ شوند، در میان جمعی از کارشناسان گرفته‌شده و حتماً این تصمیم را عملی می کنیم. ممکن است خروجی خوبی نداشته باشد اما ما فرم فراخوان را هم اعلام کردیم.
داروغه زاده درباره کارناوال جشنواره گفت: گروهی از مخاطبان و کارشناسان جشنواره بر این نظر هستند که جشنواره استانداردها را رعایت کند و حرفه‌ای‌تر عمل کند. این یعنی اینکه ما نمایش را در همه شهرها نداشته باشیم و فیلم‌ها در شهرستان‌ها لو نروند و برخی برخلاف این قضیه هستند.
سعی دارم شورای سیاست‌گذاری را مجاب کنم جشنواره فجر افتتاحیه نداشته باشد
دبیر جشنواره سی و ششم فیلم فجر در رابطه با افتتاحیه گفت: سعی بر این دارم که شورای سیاست‌گذاری را مجاب کنم افتتاحیه نداشته باشیم، چراکه در هیچ کجای دنیا جشنواره‌ها مراسم افتتاحیه ندارند و مراسم ما هم غیرضروری است که علاوه بر هزینه بالا، آورده‌ای هم ندارد.
امسال جشنواره فیلم فجر در برج میلاد برگزار نمی‌شود
وی در ادامه درباره بودجه برگزاری جشنواره فیلم فجر اظهار کرد: اکثر هزینه‌های جشنواره، هزینه‌هایی عملکردی است؛ به طورمثال اگر هم‌زمان در 30 استان کشور جشنواره برگزار شود طبیعتاً هزینه‌بر است و میزبان چهار هزار نفر در برج میلاد بودن نیز هزینه‌ای در پی دارد که اعلام می‌کنم امسال برج میلاد را نداریم.
داروغه زاده ادامه داد: برآوردی از جشنواره امسال ندارم و حداکثر سعی‌ام را در هر جشنواره‌ای که داشتم این بوده که توانستم جشنواره آبرومند، خوب و در شان برگزار شود و باید هزینه‌ها مدیریت شود که بخشی از آن برمی‌گردد به اینکه شکل اجرایی جشنواره به چه صورت تعریف می‌شود.
وی در پایان خاطرنشان کرد: حذف افتتاحیه جشنواره بار مالی را کاهش می‌دهد و خودمان نیز در هزینه‌ها باید نظم بیشتری داشته باشیم تا بتوانیم در پایان جشنواره پاسخگو باشیم.
