بیشتر والدین اصرار دارند تا نام مناسبی را از میان نام‌های مذهبی برای فرزند خود انتخاب کنند و عده‌ای نیز با مراجعه به سایت ثبت احوال یا کتاب‌های فرهنگ انتخاب نام، اقدام به نامگذاری کودک خود می‌کنند، اما در این میان برخی دیگر از والدین برای انتخاب نام فرزند خود به سراغ اسامی جدیدی می روند که پس از تایید سازمان ثبت احوال، مجاز به استفاده از آن‌ها می‌شوند.
نام های مذهبی و ملی انتخاب اول ایرانی‌ها
بیشترین تمایل ایرانیان به انتخاب نام‌های مذهبی و بعد از آن ملی است و سپس نام‌های قومی در رده بعدی قرار می‌گیرد که معمولا نام‌های جدیدی که توسط افراد درخواست می‌شود و مورد تایید سازمان ثبت احوال قرار می‌گیرد، جزء این سه رده هستند.
در گذشته از اسامی قومی و خارجی برای نامگذاری افراد استفاده می‌شد، اما امروزه استفاده از اسامی خارجی به لحاظ قوانین و مقررات موجود و عدم تطابق این اسامی با رویکرد فرهنگی کشور ممنوع است.
گاهی والدین تمایل دارند در نامگذاری فرزندان خود از اسامی نوساخته‌ای استفاده کنند که توسط افراد بر حسب مسائل فرهنگی، سیاسی، جغرافیایی، اجتماعی و یا به دلیل حس تمایزطلبی ساخته و ترکیب شده است و پس از اعلام به ثبت احوال و بررسی به وسیله کارشناسان و در صورت تایید جزء ذخایر واژگان برای نامگذاری و استفاده عام قرار می‌گیرند.
اسدالله پارسامهر سرپرست اداره کل امور هویتی سازمان ثبت احوال کشور در این باره گفت: اسامی پیشنهادی به سازمان ثبت احوال به وسیله اساتید متخصص در این حوزه و مراجعه به منابع معتبر زبان فارسی، فرهنگ نام‌ها و غیره در کمیته نام بررسی می‌شوند و سپس مورد مشورت قرار می‌گیرند.
روند بررسی نام‌های پیشنهادی چگونه است؟
کمیته بررسی نام در سازمان ثبت احوال کشور متشکل از اساتید برجسته دانشگاهی، کارشناسان ثبت احوال و فرهنگستان است، ضمن اینکه به لحاظ تکریم اقوام ایرانی از کارشناسان اقوام ایرانی در چند استان استفاده می شود تا با رویکرد علمی و آگاهانه تری در این زمینه تصمیم گیری شود.
سرپرست اداره کل امور هویتی سازمان ثبت احوال کشور اظهار کرد: کمیته بررسی نام شامل دو نفر از اساتید دانشگاه علامه، دو نفر از فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی، دو نفر از کارشناسان ثبت احوال و همچنین کارشناسان اقوام مانند آذربایجان از جمله اساتید دانشگاه و گوینده زبان ترکی شهرهای ارومیه و تبریز است و همچنین در این کمیته کارشناسان در حوزه نامگذاری از سایر شهرهای کشور از جمله کردستان که کارشناس این موضوع محقق زبان کردی و نویسنده کتاب‌های فرهنگ نویسی است و از استان گلستان، اساتید برجسته دارای گویش ترکمنی و در مورد اسامی بلوچی، اساتید دانشگاه زاهدان که گویش بلوچی دارند، اسامی جدید را بررسی می‌کنند.
معمولا اسامی که از سوی ثبت احوال تایید می‌شوند شامل نام‌های قومی، ایرانی و مذهبی هستند و نام‌های خارجی مغایر با فرهنگ ایرانی نیز مورد تایید قرار نمی‌گیرند.
اسامی تایید نشده از سوی سازمان ثبت احوال کشور:
میناس و نیاآروها= به دلیل نداشتن ویژگی نام و معنی مناسب.
عدن، روماه، آرون، ملانیا، توما، تئومان، اورکان= به دلیل دارا بودن ریشه خارجی.
سفی تام= به علت ساختار نامناسب واژه.
جان جانان و آریوان= به دلیل مغایرت با جنس شخص متقاضی.
حومای= به علت املای نادرست.
اسامی مورد تایید سازمان ثبت احوال:
آریاوند= در معنای شخصی که مانند آریاست.
ریناد= به معنی درخت هود و خوش یمن.
زیتونا= از ترکیب زیتون و (آ) و نامی برای دختران است.
واهیلا= در معنای بی قرار و عاشق.
آیلارز= به معنی هاله ماه که رز گونه.
گلارا= به معنی قرینه چشم.
حایان= در معنای حامی.
آرتاوش= به معنی پاک و مقدس.
آرتانام= به معنای پر برکت.
مهرمان= در معنی اندیشه.
پرناز= به معنای زاده شده از پر.
نازوند= به معنی ناز دار.
لکا= به معنی رنگ سرخ.
بهره= در معنای قسمت و نصیب.
آستاد= در معنی ایستادگی.
الری= نام روستایی است.
رودمون= نامی برای دختران است.
هاتربین= به معنی آذرین و آتشین.
از میان یک هزار و 400 مورد نام جدید و نوساخته برای نامگذاری افراد در کشور، حدود 70 درصد تایید می‌شوند و 30 درصد نیز مورد تایید قرار نمی‌گیرند. در واقع اسامی که تایید نمی‌شوند، ممنوعیت قانونی دارند و تعداد آن‌ها بسیار کم است. به بیان دیگر از تعداد یک میلیون و 600 هزار ثبت موالید، حدود 7 هزار درصد نام‌های درخواستی و پیشنهادی است که وارد کمیته بررسی نام شده و در نهایت حدود 4 هزار درصد از این اسامی تایید و 3 هزار درصد نیز رد می‌شوند که به طور عمده اسامی رد شده جزء نام‌های خارجی هستند.
