در روزهای اخیر جدولی در فضاهای مجازی منتشر شده که براساس آن برخی از میراث ناملموس کشورمان به نام کشورهای دیگر در فهرست میراث فرهنگی یونسکو به ثبت رسیده است. اما آنطور که فرهاد نظری مدیرکل دفتر ثبت آثار تاریخی میگوید برخی از اطلاعات این جدول اشتباه بوده و یا برعکس جلوه داده شده است.
نظری در تشریح بخشی از این اشتباهات گفت: به عنوان مثال اگرچه تار به نام کشور آذربایجان ثبت شده اما هنوز سازهایی مانند قانون و سنتور توسط هیچ کشوری به ثبت نرسیده و موسیقی مقامی خراسان شمالی هم در سال ۹۰ توسط ایران ثبت شده است.
وی گفت: موسیقی مقامی خراسان توسط ایران ثبت شده و کمانچه پرونده مشترک ایران و جمهوری آذربایجان بوده که تکلیف آن پاییز معین میشود. همچنین آذربایجان چوگان با اسب قرهباغی را ثبت کرده و پرونده نان لواش توسط ارمنستان در سال ٢٠١٤ ثبت شده است، اما در سال ٢٠١٦ نیز ایران به همراه آذربایجان، ترکیه، قزاقستان و قرقیزستان این نان و مهارت پخت نانهای تخت را ثبت کرده است.
نظری درباره پرونده یلدا و قهوه خانه نیز بیان کرد: این پرونده پیشنهاد ایران بوده و هنوز ثبت نشده است. ترکیه نیز آیین قهوه ترکی را ثبت کرد نه قهوه خانه را.
نام میراث فرهنگی ملی | کشور یا کشورهای مدعی | وضعیت ثبت در میراث جهانی براساس جدولی که در فضاهای مجازی منتشر شد | توضیحات مدیرکل دفتر ثبت آثار تاریخی |
چوگان | جمهوری آذربایجان | جمهوری آذربایجان چوگان را به نام خود به ثبت رساند. | آذربایجان چوگان با اسب قره باغی را ثبت کرد. |
تذهیب | امارات متحده عربی | امارات متحده عربی اقدامات اولیه ثبت هنر تذهیب را در مجامع بینالمللی انجام داده و بسیاری از آثار تذهیب ایرانی را خریداری کرده است. | توسط هیچ کشوری ثبت نشده است. |
قهوه خانه | ترکیه | ترکیه درخواست ثبت قهوه خانه را داده است. | ترکیه "آیین قهوه ترکی" را ثبت کرده است. |
تار | جمهوری آذربایجان | جمهوری آذربایجان تار را به نام خود به ثبت رساند. | تار توسط آذربایجان در دولت قبل ثبت شد. |
کمانچه | جمهوری آذربایجان | جمهوری آذربایجان درخواست ثبت کمانچه را به نام خود داده است و به اقدامات ایران در ثبت این ساز به یونسکو اعتراض کرده است. | درخواست آذربایجان برای پیوستن به پرونده ثبت جهانی کمانچه پذیرفته شده است. کمانچه پرونده مشترک ایران و جمهوری آذربایجان است که تکلیف آن پاییز روشن می شود. |
نان لواش | ارمنستان | کشور ارمنستان نان لواش را به عنوان میراث فرهنگی و معنوی کشورش در یونسکو ثبت کرده است. | نان لواش توسط ارمنستان در ٢٠١٤ ثبت شد، اما در ٢٠١٦ نیز توسط ایران، آذربایجان، ترکیه، قزاقستان و قرقیزستان ثبت شد. |
بادگیر | امارات متحده عربی | دولت امارات متحده عربی بادگیر را به عنوان نماد کشورهای عربی به عنوان تندیس مسابقه معماری معرفی کرد. | توسط هیچ کشوری ثبت نشده است. |
یلدا | جمهوری آذربایجان | جمهوری آذربایجان در پی آن است تا یلدا که یکی از ٍآیین های باستانی و ملی ایران با قدمتی ۸ هزار ساله است را با نام خود ثبت کند. | یلدا پیشنهاد ایران بوده و هنوز ثبت نشده است. |
موسیقی مقامی خراسانی | جمهوری آذربایجان | جمهوری آذربایجان قصد ثبت موسیقی مقامی خراسان را دارد. | موسیقی مقامی خراسان توسط ایران ثبت شد. |
سنتور | چین | کشور چین درخواست ثبت جهانی سنتور را به نام خود داده است. | توسط هیچ کشوری ثبت نشده است. |
ساز قانون | جمهوری آذربایجان | ساز قانون به نام کشور آذربایجان ثبت جهانی شد. | توسط هیچ کشوری ثبت نشده است. |
نظری درباره پرونده کمانچه هم گفت: پس از ارسال پرونده ثبت ملی کمانچه در فهرست میراث ناملموس توسط ایران به سازمان یونسکو، کشور آذربایجان درخواست داد که چون آنها هم دارایساز کمانچه هستند، این پرونده به صورت مشترک بین ایران و آذربایجان به ثبت برسد. ما هم این پیشنهاد را پذیرفتیم.
وی گفت: سال گذشته نیز آذربایجان پرونده فرهنگ پخت نانهای نازک را تهیه کرده بود و ما درخواست پیوستن به این پرونده را داشتیم و آنها پذیرفتند. به این ترتیب باب جدیدی با کشورهای همسایه باز شده و ما هم علاقهمند هستیم که به این پروندههای مشترک بپیوندیم.
اگرچه پروندههایی مانند بادگیر توسط امارات هنوز ثبت نشده اما آنها از فن آوری بادگیر در سال ۹۱ رونمایی کردهاند و برای ثبت تذهیب هنوز پیشنهاد آن هم داده نشده است اما از آنجا که کشورهای همسایه اشتراکات فرهنگی زیادی با ایران دارند ممکن است که از این فرصت استفاده کرده و اقدام به ثبت چنین پروندههایی کنند با این وجود آنطور که مسئولان سازمان جهانی یونسکو و سازمان میراث فرهنگی میگویند به دلیل جلوگیری از رقابت بین کشورها بر سر ثبت جهانی میراث ناملموس، سازمان یونسکو پروندههایی را در اولویت قرار می دهد که به صورت مشترک بین کشورها ثبت شود.