"کنستانتین کاساچوف" رئیس کمیته امور بین الملل شورای فدراسیون (سنای) روسیه معتقد است، "دونالد ترامپ" رئیس جمهوری آمریکا با خودداری از حمایت از از توافق هستهای با ایران قصد تحریک تهران را دارد تا بدین طریق ایران از ادامه اجرای تعهدات خویش در قبال برنامه جامع اقدام مشترک خودداری کند.
روز پنجشنبه روزنامه «واشنگتن پست» خبر داد که ترامپ هفته آینده قصد دارد لغو توافق هستهای با ایران را اعلام کند.
سناتور روس در صفحه «فیس بوک» خود در این باره نوشت: «علائمی که از سوی واشنگتن در خصوص خودداری ترامپ از حمایت از برجام ارسال می شود، تنها تایید کننده این مسئله است که خود آمریکا اکنون در مقایسه با ایران، کره شمالی و سوریه، که آنها ادعای حل مشکلات آنها را دارند، به مراتب مشکلی بزرگتر برای جامعه جهانی شده است.»
لغو برجام؛ برای جبران شکست سیاست ترامپ در قبال کره شمالی
"آندری فیننکو" کارشناس ارشد موسسه مسائل امنیت بین المللی در آکادمی علوم روسیه، دارای دکترای مسائل تاریخی نیز معتقد است، تصمیم رئیس جمهوری آمریکا در مورد لغو احتمالی برجام برای جبران عدم اجرای وعده های وی در مورد حمله به کره شمالی است.
این تاریخ شناس روس در گفتگو با این خبرگزاری گفت: «دونالد ترامپ در حال حاضر در موقعیت بسیار دشواری قرار گرفته است. او بارها وعده داده که کره شمالی را بمباران و نابود خواهد کرد، ولی از چنین اقدامی بشدت می ترسد و به همین دلیل از این موضع گیری خود عقب نشینی کرده است. وضعیت چنین شده که کره شمالی در این رویارویی پیروز شده است، و برای همین هم ترامپ سریعا باید این شکست خود را به نوعی جبران کند.»
فیننکو بعید ندانست که دولت ترامپ ممکن است دست به اقدامات شدیدالحنی برای نشان دادن قدرت خویش در مقابل ایران بزند، ولی افزود: «البته دو مانع بزرگ برای لغو توافق هستهای با ایران پیش روی او قرار دارد: اولا ایران بهانه ای برای چنین اقدامی به دست آمریکا نداده و بر تهدات خویش در قبال برجام پایبند بوده است. و دوم اینکه توافقات هستهای صورت گرفته بیشتر از آنکه به نفع ایران باشد، به نفع خود ایالات متحده بوده است.»
به گفته این کارشناس، در صورت تصمیم ترامپ برای لغو برجام، اوضاع پیرامون ایران به وضعیت قبل از سال 2007 بازخواهد گشت و دوباره ماراتن مذاکرات بی پایان ازسر گرفته خواهد شد تا طرف ایرانی را برای محدود سازی غنی سازی اورانیوم متقاعد سازد.
آندری فیننکو افزود: «به عقیده من، چنین اقدامی احتمالا تصمیم خود دونالد ترامپ هم نباشد، در دولت او افراد زیادی هستند که خواستار شدت عمل در قبال ایران بوده و نیازی به توافق هستهای با ایران ندارند. البته آنها هیچ طرح ذخیره ای هم برای وضعیتی که ایران حاضر به دادن امتیاز نباشند، در نظر نگرفته اند.»
لازم به یادآوری است که "سرگئی لاوروف" وزیر امور خارجه روسیه نیز روز جمعه اعلام کرد که مقامات مسکو امیدوارند تصمیم نهایی دونالد ترامپ در مورد توافق هستهای با ایران، عاقلانه و محاسبه شده باشد، ضمن اینکه ، به گفته وی، روسیه همچنان بر اهمیت حفظ برنامه جامع اقدام مشترک تاکید دارد.
"آلکسی آرباتوف" رئیس مرکز امنیت بین الملل در موسسه اقتصاد جهانی و روابط بین الملل آکادمی علوم روسیه نیز در گفتگو با خبرگزاری «نووستی» گفته است: «هیچیک از شرکای دیگر عضو گروه «1+5» از تصمیم آمریکا در صورت خارج شدن از برجام، حمایت نخواهند کرد و حتی اگر آمریکا بار دیگر علیه ایران تحریمهایی را اعمال کند، دیگر شرکت کنندگان در توافق هستهای از این اقدام واشنگتن پیروی نخواهند کرد.»
این کارشناس برجسته افزود: «البته تهران نیز ممکن است در صورت چنین اقدامی از سوی واشنگتن، تدابیری را در نظر بگیرد، برای مثال، در بازرسیهای آژانس بین المللی انرژی اتمی محدودیتهایی بوجود آورد، یا اعلام کند که برخی مفاد توافقنامه هستهای که نتیجه 12 سال مذاکرات سخت بین المللی است، را دیگر رعایت نخواهد کرد.»
رویارویی با ایران، تنها دردسر جدیدی برای آمریکا خواهد بود
"ایوان تیموفییف" مدیر برنامه ای شورای امور بین الملل روسیه نیز یادآور شده است که اظهارات مختلف در مورد خروج آمریکا از برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) از زمان مبارزات انتخاباتی دونالد ترامپ شنیده میشد، ولی این مسئله تاکنون تحقق نیافته است.
وی می گوید: «مسلم است که این اظهارات علامت بسیار بدی برای امنیت بین المللی است، برای اینکه بار دیگر مسئله برنامه هستهای ایران را در بن بست قرار خواهد داد و بطورکلی چاره ای برای تهران باقی نمی گذارد، جز اینکه به وضعیت قبل از دستیابی به توافق هستهای بازگردد.»
این کارشناس هم در گفتوگو با این خبرگزاری تاکید کرد: «هر نوع آسیب آمریکا به توافق هستهای با ایران، همه نتایج بدست آمده در چارچوب برجام را از بین خواهد برد. پیش از این در آمریکا بر این عقیده بودند که توافق هستهای به منزله پیروزی سیاست تحریمهای واشنگتن علیه ایران است که مقامات تهران را مجبور به نشستن بر سر میز مذاکره کرد. ولی اگر آنها از برجام خارج شوند، به منزله آن می ماند که آمریکا با دست خود، این پیروزی را برباد داده باشد و قطعا همه از چنین اقدامی پشیمان خواهند شد.»
تیموفییف در عین حال یادآور شد که نباید انتظار درگیری نظامی بین آمریکا و ایران را داشت، برای اینکه آمریکا برای آسیب رساندن جدی به ایران، نیاز به بسیج بسیار زیاد نیروهای نظامی خود خواهد داشت، وی افزود: «این در حالی است که آمریکا چنین توانی را نداشته و اکنون نیروهای زیادی را برای چنین جنگی در اختیار ندارد. علاوه بر این، دونالد ترامپ هنوز نتوانسته مشکل کره شمالی را حل کند و در صورت اقدام شدیدالحن علیه ایران، تنها به دردسرهای خود خواهد افزود .»
آمریکا به روابط با متحدان نزدیکش آسیب خواهد رساند
"باربارا اسلاوین" کارشناس مسائل ایران در شورای آتلاتیک آمریکا نیز معتقد است، اگر دولت دونالد ترامپ از توافق هستهای با ایران خارج شود، به اقدامی احمقانه دست زده است که عواقب منفی در پی داشته و به روابط آمریکا با متحدان نزدیکش نیز آسیب جدی وارد خواهد نمود.
وی گفت: «به نظر من، تلاش ترامپ برای تضعیف برجام، به دو دلیل اقدامی شکست خورده است. اولا توافق هستهای واقعا کارآمد و موثر عمل کرده است و انتقادات بی اساس ترامپ، فقط بهانه ای به دست نیروهای اصولگرا در داخل ایران خواهد داد که مخالف محدودسازی فعالیتهای هستهای در این کشور هستند. در ثانی، اگر برجام به خاطر اقدام آمریکا آسیب ببیند، ایران ممکن است دست به اقدامات تحریک آمیز و بحران آفرینی در منطقه بزند.»
این ایران شناس، تاکید کرد: «نتیجه منفی دیگر چنین تصمیمی از سوی واشنگتن آن خواهد بود که به روابط ایالات متحده با متحدانش آسیب جدی خواهد رسید: این مسئله وحدت فراآتلانتیکی در رابطه با حل بحران سوریه و بازدارندگی کره شمالی را از بین خواهد برود.»
به عقیده اسلاوین، به نظر میرسد ترامپ مشورتهای اشتباهی را در این زمینه دریافت می کند و اصلی ترین تمایل وی هم خلاص شدن از دست بزرگترین دستاورد دولت باراک اوباماست که برای او به یادگار مانده است. البته این امکان وجود دارد که روسیه بتواند ترامپ را متقاعد سازد که ضروری است که همه طرفین بر توافقات هستهای پایبند بمانند.