ترامپ دلیل قانع کننده برای بازرسی سایتهای نظامی ایران ندارد

ترامپ از زمان پیروزی در انتخابات تاکنون همواره خواستار لغو برجام بوده این در حالی است که هیچ جایگزینی برای آن ندارد. سوال مهمی که اکنون مطرح می شود این است که تصمیم نهایی ترامپ در مورد برجام چیست و واکنش گروه ۱+۵ در قبال تصمیم امریکا چگونه خواهد بود؟

جهت پاسخ به سوالات فوق روزنامه تهران تایمز گفتگویی با پروفسور «دانیل پایپس» انجام داده که در ادامه می آید.

پروفسور «دانیل پایپس» دارای مدرک دکتری از دانشگاه هاروارد است و در دانشگاههای مختلف تدریس کرده است. ور در حال حاضر مدیر «فورم خاورمیانه»(انستیتو پژوهش های سیاست خارجی آمریکا) است. وی عضور ارشد موسسه «هوور» دانشگاه استنفورد است. وی مشاور «رادلف جولیانی» نامزد ریاست جمهوری ایالات متحده آمریکا در سال ۲۰۰۸ و عضو ارشد سابق وزارت خارجه و شورای امنیت ملی آمریکا بوده است.

*دولتهای ۱ + ۵ ممکن است چه واکنشی در مورد اقدامات ترامپ در خصوص نقص برجام داشته باشند؟

 احتمالاواکنش ها متفاوت خواهد بود. ۵+۱ اعلام کرده است که به توافق پایبند خواهند بود اما اگر تحت فشار دولت ایالات متحده قرار گیرند، ممکن است حداقل یکی از کشورهای اروپایی احساس نیاز به پیروی از دولت امریکا را داشته باشد.

سؤال دیگر این است که تجارت یا اقتصاد( کسب و کار ) در اروپا چه واکنشی نشان می دهد،  سؤال دیگر واکنش دولت ها چگونه خواهد بود؟ برخی از شرکت های تجاری، از ترس از دست دادن توانایی کسب و کار در ایالات متحده، تجارت با ایران را کم می کنند.

*در گزارش جدید، آژانس بین المللی انرژی اتمی تاکید مجدد بر پایبندی ایران به برجام  JCPOA شد و بازدید از سایت نظامی ایران با وجود موضع خصمانه واشنگتن را رد کرد. با این حال، نیکی هیلی سفیر ایالات متحده در سازمان ملل متحد در سفر اخیر خود به وین، از آژانس بین المللی انرژی اتمی خواستار  بازرسی برای تمامی سایت های نظامی و غیر نظامی شد. در حقیقت، اولین گام سناریوی ایالات متحده  فشار به آژانس بین المللی انرژی اتمی برای درخواست دسترسی آزاد به سایت های نظامی ایران است، گام بعدی این است که از از امتناع ایران به عنوان بهانه ای برای متقاعد کردن تهران مبنی بر نقض شرایط آن استفاده کند. واقعیت این است که دولت ترامپ میخواهدهزینه  های نقض برجام JCPOA برعهده  ایران باشد. همانطور که واشنگتن هیچ حق قانونی برای بازرسی ها ندارد و می خواهد تصمیم آژانس  را تحت تاثیر قرار دهد، آیا این یک بازی سیاسی از سوی ایالات متحده برای رسیدن به برخی اهداف خاص نیست؟

برجامJCPOA روش صریح و مشخصی را برای نظارت و بازرسی های سایت های غیر هسته ای مشخص می کند. باید یک دلیل خاص برای ظنین بودن در مورد فعالیت ممنوعه در چنین سایتی وجود داشته باشد، قبل از اینکه آژانس بین المللی انرژی اتمی درخواست بازرسی کند.

اگر آژانس بین المللی انرژی هسته ای و ایران قادر به دستیابی به توافق در مورد چنین سفری برای بازرسی نباشند، این موضوع به کمیسیون مشترک می رود و در صورت لزوم ایران می تواند از آن بی خبر باشد.

تا کنون نه «نیکی هیلی» و نه هیچ کس دیگری در دولت ترامپ، دلیل خاصی برای بازدید و بازرسی از سایت های  غیر هسته ای ارائه نکرده است. یکی از تاکتیک های احتمالی که دولت ترامپ به عنوان راهی برای خروج از JCPOA در نظر دارد، فشار بر روی چنین بازرسی هایی و استفاده از فرصتهایی که با جواب نه ایران بدست می آورد است. اما از طرف دولت ترامپ برای بازرسی یک دلیل  معتبر و قانونی مطرح نشده است، احتمالا به دنبال چیزی است که می تواند به عنوان یک دلیل به تصویر کشیده شود.

*آیا ممکن است ترامپ خروج خود را در گزارش بعدی به کنگره ایالات متحده، ارائه کند؟ جایگزین ترامپ برای قرارداد هسته ای ایران چیست؟

ترامپ هیچ جایگزینی برای توافق هسته ای ندارد. او فقط می خواهد به شعارهای تبلیغاتی خود در مورد لغو توافق برسد.

او می تواند از لغو تحریم ها جلوگیری کند. او همچنین می تواند امتناع (سرپیچی) ایران را تایید کند. چنین امتناعی دعوت  کنگره ایالات متحده برای تحریم مجدد ایران خواهد بود. امتناع(سرپیچی) از صدور گواهی نیز می تواند از دو شکل متفاوت استفاده کند. ترامپ بدون در نظر گرفتن آنچه آژانس گفته بود می تواند ادعای سرپیچی ایران را مطرح کند.

* واکنش ایران نسبت به خروج ترامپ از برجام چیست؟

این یک سوال باز است و بعید است که رهبری ایران تصمیم بگیرد چه کاری انجام خواهد داد. همانطور که صالحی گفت،  ادامه این توافق، ایران را قادر می سازد که از تجارت با سایر طرفهای توافق، علاوه بر ایالات متحده، برخوردار باشد و روشن می سازد که هر گونه خطر فروپاشی کامل توافق نامه، تقصیر ایالات متحده است و نه از طرف ایران.

اما عدم دسترسی ایالات متحده به بازارهای ایران به معنی کاهش قابل توجهی در سود اقتصادی است که ایران انتظار دارد (به این دلیل امریکا) از تحریم ها امتناع کند.