رسانه های غربی از تلاشها و رایزنی های پشت پرده «جان کری» وزیر امور خارجه سابق ایالات متحده آمریکا برای حفظ توافق هسته ای خبر می دهند. این در حالی است که اخیرا برخی دیگر از مقامات سابق وزارت خارجه این کشور از جمله «وندی شرمن» مسئول ارشد تیم مذاکره کننده هسته ای سابق آمریکا، به دونالد ترامپ در خصوص عواقب و تبعات لغو توافق هسته ای با ایران هشدار داده اند.
تلاشهای جان کری طی ماههای اخیر، یعنی از زمان حضور ترامپ در راس معادلات سیاسی و اجرایی ایالات متحده مسبوق به سابقه بوده است. در این خصوص نکاتی وجود دارد که نمی توان به سادگی از کنار آنها گذشت:
نخست اینکه مهم ترین مانع پیش روی جان کری در مسیر حمایت از توافق هسته ای ایران، عدم همکاری دموکراتها با وی و دیگر مقامات دولت اوباما است.
در جریان تصویب تحریمهای غیر هسته ای علیه ایران، در ابتدا این تحریمها در کمیته سیاست خارجی سنا مورد بررسی قرار گرفت. پس از این بررسی، این تحریمها با ۱۸ رای موافق (در مقابل ۳ رای مخالف) به تصویب رسید. پس از آن نیز تحریمهای پیشنهادی به صحن علنی سنا رفت و پس از تصویب، در مجلس نمایندگان آمریکا نیز به تصویب رسید.
نکته اصلی و قابل تامل اینجا است که قبل از بررسی تحریمهای جدید آمریکا علیه ایران در کمیته سیاست خارجی سنا، جان کری از سناتورهای دموکرات حاضر در این کمیته و حتی از سناتورهای جمهوریخواه خواسته بود تا از وضع تحریمهای جدید علیه ایران اجتناب کنند زیرا این اقدام می تواند به توافق هسته ای با تهران آسیب بزند. اما سناتورهای دموکرات در این مسیر با کری همراهی نکردند.
حتی ۳ سناتور دموکراتی که در کمیته سیاست خارجی سنا به تحریمها رای منفی داده بودند، در نهایت آرای خود را به سود وضع تحریمهای جدید علیه ایران تغییر دادند! در این میان، تنها «برنی سندرز» سناتور ایالت «ورمونت» و نامزد حزب دموکرات در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۱۶ بود که مخالفت خود را با وضع تحریمهای جدید علیه ایران اعلام کرد.
این قاعده در خصوص مجلس نمایندگان ایالات متحده آمریکا نیز صادق است. در مجلس نمایندگان آمریکا، همه نمایندگان حزب دموکرات به وضع تحریمهای تازه علیه ایران رای مثبت دادند. آنچه در سنا و مجلس نمایندگان آمریکا در قبال ایران رخ می دهد، نشان دهنده می دهد جان کری قدرت لابی گری و تاثیرگذاری چندانی در این خصوص ندارد.
از سوی دیگر، برخی منابع غربی از رایزنی های کری با مقامات اروپایی در خصوص برجام خبر می دهند. اگرچه سران ۳ کشور اروپایی (آلمان، انگلیس و فرانسه) نیم نگاهی نسبت به امکان بازگشت دموکراتها به کاخ سفید در انتخابات ریاست جمهوی سال ۲۰۲۰ دارند؛ در عین حال، ترجیح می دهند مذاکرات اصلی بر سر توافق هسته ای را با تیم سیاسی مستقر در کاخ سفید پیش ببرند.
از این رو، جان کری هم اکنون قدرت و نفوذ دوران حضور خود در مسند وزارت امور خارجه آمریکا را ندارد. ضمن آنکه ناکامی کری در همراه سازی سناتورها و نمایندگان حزب دموکرات با خود، به طور طبیعی بر روی روند همراهی تروییکای اروپایی با وی نیز تاثیر گذار خواهد بود. بر این اساس، ۳ کشور اروپایی در شرایطی که مقامات دولت سابق آمریکا قدرت تاثیرگذاری بر هم حزبی های خود را ندارند، به راحتی حاضر به بازی در زمین کری و همراهانش نیستند.
