سیدجواد موسوی هوایی استاد حوزه و دانشگاه ؛ در خصوص جواد الائمه (ع) گفت: مقاطع مختلفی در تاریخ اسلام وجود دارد که از مراحل مختلف رشد و تمدن اسلامی حکایت می‌کند. اهل بیت (ع) تاثیر شگرفی در بالندگی تاریخ اسلام داشتند لذا با نگاه کردن به زندگی اهل بیت (ع) می‌توانیم مقاطع متعددی را از جمله دوران حکومتی امام رضا (ع) در این تاریخ تعریف کنیم.
وی افزود: دوران امامت حضرت رضا (ع) به گونه‌ای شد که این امام بزرگوار با فشار‌های بنی عباس، مجبور شدند مسئله ولایتعهدی را بپذیرند یعنی بر اساس منابع تاریخی وارد دستگاه حکومتی شوند و این امر تاثیر بسزایی در تاریخ اسلام و تشیع داشت، زیرا در آن زمان مسلمانان در فشار بودند و امام رضا (ع) با حفظ اصولشان و مشروط به شرکت نکردن در مجالس شاهانه وارد دستگاه مامون شدند و مامون برای اینکه ثابت کند امام رضا (ع) فرزند پیغمبر با آنها است مجبور بود با برگزاری مناظرات علمی، دانشمندان درجه اول جهان را با امام رضا (ع) در کنار هم گردآوری کند و با این رویارویی بگوید خاندان پیامبر سواد ندارند.
این استاد حوزه و دانشگاه ادامه داد: دانشمندان شیعه و سنی نوشته‌اند مامون شکست عجیبی می‌خورد و دانشمندان تقریبا از ۸۰ بلاد می‌آمدند شبهاتی را مطرح می‌کردند و از امام هشتم شیعیان پاسخ می‌گرفتند. همچنین بر اساس آنچه در اسناد تاریخی آمده است ترجمه متون غربی از زمان امام کاظم (ع) شروع شده بود، اما در زمان امام رضا (ع) چون به دست دانشمندان و طلاب رسید، شبهاتی را ایجاد کردند تا امام هشتم شیعیان به آنها جواب دهد که در تاریخ داریم وقتی از چین، یونان و اروپای آن زمان (رم، انگلستان) می‌آمدند امام رضا (ع) با زبان همان منطقه جوابشان را می‌دادند.
موسوی هوایی با بیان ممانعت حکومت بنی عباس از زمامداری امام رضا (ع) در دوره حکومت توضیح داد: با مسموم کردن و به شهادت رساندن امام رضا (ع) امامت به امام جواد (ع) رسید و ایشان در سن ۹ سالگی به امامت رسیدند که البته این از عجیب‌ترین اتفاقات عالم است. به عبارتی جوان‌ترین امام شیعه به امامت می‌رسد. برخی از شیعیان معرفت کاملی به امام رضا (ع) نداشتند و امام جواد (ع) را نیز چنان که باید و شاید نمی‌شناختند. درواقع در آن دوره مسئله سن نبوده، بلکه علم الهی، تقوا و تدبیر وحی با هدف هدایت جامعه مطرح بوده است.
وی افزود: یکی از استدلال‌هایی که انجام دادند صحبت کردن حضرت عیسی (ع) در گهواره بود و همین موجب شد که امامت یک منصب الهی شناخته شود، البته این از نظر استدلال‌های جهان تشیع بود، اما امام جواد (ع) هم از لحاظ شخصیتی و رفتاری این مسئله را نشان داده است. وقتی که از فردی در این سن کرامات عظیم و کار‌های بزرگی سرمی‌زند محبوبیت و مقبولیتش در دل‌ها بسیار افزایش پیدا می‌کند همان طور که محبوبیت امام جواد (ع) افزایش یافت. خدای متعال حضرت جواد (ع) را در سنی پیری و سنین بالا به امام رضا (ع) هدیه داد.
این استاد حوزه و دانشگاه اظهار داشت: امام جواد (ع) نیز در مناظره‌های علمی شرکت می‌کردند. در این مناظرات کاری می‌کردند که مامون موفق نشود. در پاسخ به شیعیان خود حضرت استدلال می‌کردند و به اطلاع ما تکرار غیب‌گویی‌های امام جواد باعث افزایش ایمان به ائمه اطهار می‌شد. البته این در برابر مقام و مرتبه بالای امامان چیزی نبود، زیرا سکان زمین و آسمان به اذن خدا در اختیار آنها گذاشته شده است. روایت داریم که خداوند، پیامبر و امامان شاهد بر اخلاق و رفتار ما هستند و کسی که شاهد است باید همه جا در کنار شما باشد و فکر و ذهن شما را بخواند، بنابراین مسئله بسیار عمیق‌تر از این حرف‌ها است، اما برای آنکه زوایای شخصیت امام جواد (ع) را برای مردم روشن کنند کراماتی از ایشان نشان داده‌اند.
موسوی هوایی ادامه داد: «اباصلت هروی» که یکی از یاران نزدیک امام رضا و امام جواد (ع) بود در زمان شهادت آن حضرت (ع) دستگیر می‌شود و نزدیک به یک سال در غل و زنجیر می‌ماند تا زمانی که از نظر قوای جسمی ضعیف می‌شود. البته می‌داند که جوادالائمه بر حالات آگاه است و شروع به اعتراض می‌کند و می‌گوید: «یا جوادالائمه من به خاطر محبت شما و محبت پدرانتان زندانی شده‌ام و یک سال است که عذاب می‌کشم». پس از چند دقیقه متوجه می‌شود حضرت امام جواد (ع) آمدند و با گذر از در‌های بسته گفتند اباصلت آیا آزرده شده‌ای؟ تو نجات پیدا می‌کنی و من تو را هم اکنون از اینجا بیرون می‌برم. یعنی کرامات امام جواد (ع) ثبت و ضبط شده است. به همین دلیل بنی عباس نتوانستند امام جواد (ع) را برای مدت زیادی تحمل کنند و در ۲۵ یا ۲۸ سالگی وی را به شهادت رساندند و دختر مامون وی را مسموم کرد.
وی در ادامه بیان کرد: قرار بر این بود که دختر مامون باردار شود تا مامون نوه‌ای از اهل بیت(ع) داشته باشد. البته به هیچ وجه این اتفاق رقم نخورد. مامون پس از شهادت امام جواد (ع) جسم ایشان را چند روزی در پشت بام دارالاماره قرار داد و دیگران از رفت و آمد پرندگان و سر و صدایشان متوجه آن شدند و جسم مبارکش را تشییع کردند. البته این تشییع جنازه بسیار مناسب بود، زیرا خاندان مامون می‌خواستند خود را محب اهل بیت (ع) نشان بدهند.
موسوی هوایی در پایان تصریح کرد: یکی از بزرگ‌ترین موضوعاتی که اهل بیت (ع) از ما می‌خواستند مسئله شناخت و اطاعت است که مورد توجه خداوند و پیامبر هم هست. من در اینجا طلاب را هم خطاب قرار می‌دهم و می‌گویم برای شیعیان این موضوع که آنها مدافع حرم می‌شوند و در راه خدا جهاد می‌کنند اما حرم را درست نشناسند، دشوار می‌آید. ما باید شناخت خود را وسعت ببخشیم. این شناخت باید در زندگی فردی، خانوادگی و اجتماعی ما جلوه پیدا کند. این به آن معنا است که باید در محیط خانه مهربان باشیم و در جامعه نیز به محرومین کمک کنیم؛ لذا کمک کردن به محرومین مورد توجه ائمه اطهار بود. این‌ها را هم باید به مسئولین و هم به مردمی که متمول هستند، بگوییم. سیستم بانکی هم باید در شرایط دشوار فعلی به مردم کمک کند.
