فعالیت بدون مجوز 30 درصد از باغ وحش ها و باغ پرندگان در کشور

در ایران مراکز متعددی به نگهداری گونه های مختلف جانوری اختصاص داده شده است. مراکزی که به گفته مسئولان و صاحب نظران در حوزه حیات وحش، متاسفانه برای نگهداری از حیوانات، از استانداردهای حداقلی هم برخوردار نیستند و در حال حاضر سلامت بازدید کنندگان را هم تهدید می کند از سوی دیگر ارزشی برای حقوق گونه های مختلف جانوری قائل نیستندو حیات آن ها را با مشکلات گوناگون مواجه می کنند.

محمد رضا بادامچی عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی در این باره می گوید:در حال حاضر 30 درصد باغ وحش ها و باغ پرندگان در کشور، بدون مجوزهای لازم از سوی سازمان حفاظت محیط زیست فعالیت می کنند.

وی افزود: در شهریور ماه سال 95 به مراکز غیر مجاز باغ وحش فرصتی 6 ماهه داده شد تا مجوز فعالیت رسمی و قانونی خود را از سازمان حفاظت محیط زیست و دیگر نهادهای ذیربط دریافت کنند و امور رسیدگی به گونه های جانوری مختلف را با استانداردهای قابل قبول تطبیق بدهند.

عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: با وجود تعیین مهلت یاد شده برای مراکز غیرقانونی در جهت اخذ مجوز، هنوز هم شاهد فعالیت باغ وحش های غیر مجاز هستیم.

این نماینده مردم در خانه ملت با اشاره به تعطیلی باغ وحش وکیل آباد مشهد خاطرنشان کرد: هم اکنون این باغ وحش، به دلیل عدم رعایت استانداردهای لازم تعطیل شده و لزوم تشدید نظارت شهرداری و سازمان حفاظت محیط زیست  احساس می شود.

بادامچی ادامه داد: کوچک بودن فضای فیزیکی و عدم رعایت حداقل های کیفیتی در نگهداری و اهمیت ندادن به حقوق حیوانات، از جمله مواردی است که نشان دهنده لزوم برخورد با متخلفان در حوزه حیات وحش به شمار می رود.

  رسیدگی به شرایط نامناسب نگهداری حیوانات در باغ وحش و باغ پرندگان کشور، موضوعی است که علاوه بر پیگیری نمایندگان مجلس، مدت هاست از مطالبات فعالان محیط زیست  و کارشناسان حوزه حیات وحش به شمار می رود.

اواخر سال گذشته نمایندگان مجلس شورای اسلامی نسبت به رعایت نشدن استانداردهای حداقلی در باغ وحش ها هشدار دادند و خواهان تعطیلی مراکز باغ وحش غیرمجاز شدند تا پس از ایجاد شرایط استاندارد و اخذ مجوز به صورت قانونی به فعالیت خود ادامه دهند اما گویا این خواسته تا کنون میسر نشده است.

جبار کوچکی‌نژاد نایب رئیس فراکسیون محیط زیست و توسعه پایدار مجلس شورای اسلامی می گوید: نگهداری از حیوانات در مراکز فاقد مجوز  جرم است و صاحبان مراکز غیر مجاز نگهداری از حیوانات، به دلیل عدم رعایت نکات بهداشتی، باعث انتقال برخی بیماری ها از حیوانات به انسان شده و سلامت مردم را هم تهدید قرار می کنند.

وی اظهار داشت: اگر سازمان حفاظت محیط زیست در برخورد با این متخلفان و در ساماندهی باغ وحش ها و مراکز نگهداری حیوانات با خلأ قانونی و کمبود منابع مالی برخوردار است، لایحه ای را در این راستا به مجلس ارائه کند تا قوانین مورد نیاز طرح و تصویب شوند.

در همین راستا دو تن از اعضای کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس شورای اسلامی نیز خلأ نظارت بر عملکرد باغ وحش ها و باغ پرندگان را از جمله موارد جولان فعالیت مراکز غیر مجاز و فاقد مجوز نگهداری از حیوانات بر می شمرند.

جواد کاظم نسب الباجی یکی از اعضای کمیسیون کشاورزی مجلس در اواخر سال 95 گفت: نظارت بر مراکز نگهداری از حیوانات که در قالبباغ وحش و باغ پرندگان فعالیت می کنند بسیار ضعیف است و مراکز فاقد مجوز سازمان حفاظت محیط زیست باید تعطیل شوند.

علی اکبری عضو دیگر کمیسیون کشاورزی هم، در اواخر سال گذشته، وضعیت جایگاه فعلی نگهداری از حیوانات حیات وحش را نامطلوب ارزیابی کرد و وجود یک برنامه ریزی منسجم را برای بهبود شرایط نامناسب فعلی این مجموعه ها ضروری دانست.

وی با اشاره به نداشتن تغذیه مناسب و رعایت مسائل بهداشتی و همچنین هزینه نگهداری از حیوانات در باغ وحش ها یادآور شد: مسئولان در حوزه حیات وحش محیط زیست برای تامین هزینه های بهبود باغ وحش ها و باغ پرندگان، می توانند از ظرفیت خیرین  و سازمان های مردم نهادفعال در حوزه حمایت از حقوق حیوانات  بهره مند شوند.

فربد خاکپور کارشناس دیگر حوزه حیات وحش و دامپزشک، در خصوص تبعات مراکز فاقد مجوز باغ وحش گفت: قاچاق گونه های مختلف جانوری یکی از تبعات بی شمار فعالیت مراکز غیر مجاز حیات وحش و نگهداری حیوانات به صورت غیراستاندارد است.

وی افزود: ساختار واقعی حیات وحش، تحت عنوان باغ وحش ((Zoo)) در تمام دنیا به عنوان باغ جانور شناسی مطرح است که مراکزی به طور ویژه و از لحاظ علمی و حفاظتی از گونه های مختلف جانوری حمایت می کنند.

این دامپزشک تاکید کرد: در حال حاضر در ایران تعداد مراکز حفاظتی از حوزه حیات وحش، بسیار محدود و کم بوده و این مجموعه ها تلاش می کنند که با اجرای پروژه های حفاظتی مختلف و پس از انجام تغییرات لازم، مراکز حیات وحش را با استانداردهای جهانی تطبیق بدهند.

خاکپور با اشاره به برخوردار نبودن باغ وحش های فعلی کشور از استانداردهای حداقلی اظهار داشت: در حال حاضر فعالیت باغ وحش با هوای کشور مطابقت ندارد و کمتر از یک درصد مراکز باغ وحش در ایران، مطابق با استانداردهای جهانی فعالیت می کنند و مابقی این مجموعه ها از حداقل های کیفیتی هم برخوردار نیستند. تنها باغ وحش کشور که در حال حاضر شرایط آن به سوی استاندارد شدن پیش می رود باغ وحش تهران در پارک ارم است که این مجموعه هم تا رسیدن به استانداردهای مورد تایید بین المللی  فاصله بسیاری دارد.

وی اضافه کرد: متاسفانه مجوزهایی که تاکنون برای فعالیت مراکز مجاز باغ وحش و باغ پرندگان از سوی ارگان های ذیربط صادر شده است، مربوط به سال‌ها پیش است، یعنی زمانی که هیچ تصوری از فعالیت و راه اندازی یک واحد باغ وحش مطابق با استانداردهای جهانی وجود نداشته است و این مجوزها به بازبینی اساسی نیاز دارند.

این کارشناس حوزه حیات وحش افزود: وقتی مراجعه کنندگان به باغ وحش های مختلف قدم می گذارند، با برخورد غیر اصولی و نگهداری غیر استاندارد حیوانات از سوی عوامل باغ وحش مواجه می شوند که این امر موجب انتقال یک فرهنگ و آموزش غلط در زمینه اهمیت به حقوق حیوانات، به مردم و به ویژه کودکان خواهد بود.

خاکپور گفت: قوانین مصوب شده فعلی در نگهداری از گونه های مختلف جانوری، باید اصلاح شوند و تغییر کنند. در برخی موارد هم قوانین حمایتی مطلوب در حوزه حیات وحش، به خوبی اجرا نمی شوند و مسئولان باید همزمان با تغییر و اصلاح قوانین ناقص و تصویب قوانین جدید، بر درست اجرا شدن قوانین صحیح فعلی نظارت کافی داشته باشند.

وی افزود: تکثیر گونه های مختلف حیوانات وحشی و پرندگان، فروش و ورود آن ها به بازارهای غیرقانونی، سودآوری بسیاری را برای صاحبان باغ وحش های غیر مجاز در بر دارد. به طور کلی چرخه قاچاق حیات وحش به عنوان یکی از تجارت های سیاه در جهان به شمار می‌رود و هر ساله درآمد قابل توجهی را در این حوزه نصیب سوداگران  می کند.

این دامپزشک یادآور شد: موضوع تجارت قاچاق حیات وحش، به تکثیر غیرقانونی در اسارت موجودات ختم نمی شود. مالکان باغ وحش های غیر قانونی، برای تکمیل و افزایش حیوانات موجود در مجموعه خود، اقدام به صید غیرقانونی و نگهداری از گونه های مختلف جانوری، آن هم در شرایط نامساعد و غیر استاندارد دست می زنند و این امر موجب انقراض  برخی از حیوانات می شود.

خاکپور گفت: صید غیرقانونی منجر به نابودی و حذف همیشگی گونه ای حیوان از طبیعت می شود، حال فرقی نمی کند که حیوان توسط فردی که به صید غیرقانونی اقدام کرده است کشته شود و یا وجود شرایط نامناسب نگهداری، به مرگ آن گونه جانوری منتهی شود.

 

بدون تردید نبود نظارت کافی بر عملکرد باغ وحش ها و فعالیت مراکز غیر مجاز، حیات جانداران در محیط زیست  را با خطر نابودی و انقراض روبرو می کند. به گفته کارشناسان حوزه حیات وحش مساله استاندارد سازی باغ وحش ها و همچنین مراکز باغ پرندگان در ایران با استانداردهای جهانی فاصله بسیاری دارد و ضرورت پیگیری و نظارت سازمان هایی چون سازمان حفاظت محیط زیست و  سازمان دامپزشکی بر باغ وحش ها  از جمله مواردی است که مسئولان در حوزه حیات وحش باید به به طور ویژه به آن توجه کنند. پیش از آنکه گونه های مختلف جانوری با خطر انقراض و نابودی مواجه شوند لازم است اقدامات لازم صورت بگیرد تا کار به نوشدارو پس از مرگ سهراب منتهی نشود.