از نظر اغلب فعالان و کارشناسان، اقتصاد ایران به شدت نیازمند مشارکت خارجی بویژه در بحث تامین منابع مالی است، در واقع جذب سرمایه گذاری خارجی از الزامات در توسعه اقتصادی کشور محسوب می شود چرا که معضل اساسی امروز، محدود بودن بودجه های دولتی و بالا بودن هزینه های جاری و کمبود سرمایه برای رسیدن به چشم اندازهای اقتصادی پیش بینی شده است و همین امر موجب شده تا معمولا عملکرد از برنامه مد نظر عقب تر باشد.
دولتی بودن ساختار اقتصاد ایران در کنار ضعیف بودن بخش خصوصی و همچنین نبود رقابت سازنده و انحصاری بودن برخی صنایع دولتی،فضا را برای جذب سرمایه گذاری خارجی با مشکل مواجه ساخته،چرا که در نگاه سرمایه گذاران ورود به چنین بازاری بسیار پرخطر و با ریسک است.
وضعیت وقتی نامناسب تر می شود که علاوه بر موارد فوق نبود ثبات اقتصادی و بازارهای پرنوسان اضافه شود و تغییرات مکرر در سیاست گذاری های اقتصادی و قوانین دست و پاگیر موجب آن می شود تا عملا جذب سرمایه گذاری در اقتصاد ایران مسیر همواری نباشد.
پس از توافق برجام همگان منتظر این بودند تا جذب سرمایه گذاری روند مناسب تری داشته باشد و رفت و آمدهای متعدد هیئت های تجار و اقتصادی از کشورهای مختلف امیدها را برای این اتفاق بیشتر کرد اما برجا ماندن موانع بانکی اجازه تحقق مطلوب این امر را سلب کرد، اگر چه آمارها از توافق های مناسب و فراهم شدن چند 10 میلیاردی برای سرمایه گذاری در بخش های مختلف حکایت می کند.
تحقق سرمایه گذاری در اقتصاد کشور قطعا منجر به افزایش درآمد ها ،افزایش فرصت‌های شغلی، دسترسی به کالاها و خدمات با کیفیت و توسعه صادرات،خواهد شد و اثرات مطلوب آن بر تراز تجاری کشور و انتقال فناوری و تکنولوژی روز دنیا را برای کشور به دنبال دارد.
ادامه رایزنی ها برای جذب سرمایه گذاری خارجی
عباس عراقچی معاون وزیر امور خارجه در خصوص مذاکره برای جذب سرمایه گذاری خارجی در اقتصاد ایران اظهار داشت： طی ماه‌های گذشته برخی مذاکرات با طرف‌های خارجی به نتیجه رسیده و امضای توافقنامه با طرف روسی در زمینه توسعه صنایع ریلی در راستای همین تلاش ها برای همکاری بوده است.
وی با اشاره به حجم سرمایه گذاری 2.5 میلیارد یورویی توافقنامه ریلی ایران و روسیه افزود： فضای مناسبی برای سرمایه گذاری در ایران وجود دارد و علی رغم تلاش آمریکا و رژیم صهیونیستی برای تخریب این فضا، امضای قراردادهای جدید نشان می دهد که فضای خوبی برای سرمایه گذاری در ایران وجود دارد.
عراقچی ابراز امیدواری کرد با توجه به مذاکرات و تلاش ها برای توسعه روابط تجاری و اقتصادی ایران با جهان، همکاری های اقتصادی ایران و کشورهای دیگر در آینده گسترش یابد.
وی تصریح کرد: طبق آخرین آمارها تا ابتدای سال جای زمینه جذب حدود ۸۰ میلیارد دلار سرمایه گذاری خارجی فراهم شده است.
به گفته معاون وزیر امور خارجه کشور زمینه برای حضور فعال و گسترده سرمایه گذاران بین المللی در بخش های مختلف اقتصادی اعم از نفت و گاز و انرژی، صنایع خودروسازی، صنعت هوایی و هواپیمایی، صنایع کوچک و متوسط، توریسم و هتل سازی و بسیاری از حوزه دیگر اقتصادی هموار است.
لزوم جذب سرمایه گذاری در بخش معدن
فرشید شکرخدایی عضو هیأت نمایندگان اتاق بازرگانی ایران و دبیر سمینار جذب سرمایه گذاری ، اظهار داشت: جذب سرمایه در کشور در در بنگاه های اقتصادی دولتی متمرکز شده و بخش خصوصی در صدد است تا با همکاری اتاق بازرگانی ایران سرمایه گذاری های لازم را برای بنگاه های کوچک و متوسط جذب کند.
وی افزود: یکی از مشکلات اصلی بنگاه های کوچک و متوسط نداشتن اطلاعات دقیق از ظرفیت ها و پتانسیل تولید خود و عرضه آن برای ارائه به نظام های بین المللی است که با بهتر شدن این وضعیت، انگیزه برای سرمایه گذاران خارجی بیشتر خواهد شد.
دبیر سمینار جذب سرمایه‌گذاری ضمن بیان اینکه برگزاری همایش و سمینارهای آموزشی برای جذب سرمایه گذاری ضروری است، عنوان کرد: تمرین و آماده سازی بخش خصوصی و بنگاه های کوچک و متوسط از طریق دادن آموزش های لازم برای حضور در بازارهای بین الملی در دستور کار قرار گرفته تا جذب سرمایه گذاری و تأمین مالی صورت گیرد.
شکرخدایی با اشاره به مزیت نسبی بخش معدن در اقتصاد کشور بیان کرد: بخش مختلف اقتصادی به ویژه معادن کشورنیازمند سرمایه گذاری هستند و با توجه به توزیع جغرافیای معدن در کشور که به گونه ای است که تقریباً در تمام مناطق معدن وجود دارد، به همین جهت این بخش ظرفیت بالایی در اشتغالزایی و کاهش نرخ بیکاری دارد به شرط آنکه توجه ویژه ای به این بخش شود.
به گفته دبیر سمینار جذب سرمایه گذاری خارجی، حمایت از بخش خصوصی معادن به ویژه در تأمین تجهیزات و امور مربوط به حمل و نقل می تواند، بهره وری از معادن را افزایش دهد که نیاز زیادی به سرمایه و نقدینگی دارد.
وی در پایان تأکید کرد: ظرفیت های بخش معدن بسیار بالا است و جذب سرمایه گذاری خارجی یکی از الزامات این بخش و به طور کلی رشد اقتصادی کشور است.
الزام انتقال تکنولوژی همراه با جذب سرمایه گذاری خارجی
حامد واحدی عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی تهران با اشاره به اهمیت جذب سرمایه خارجی در اقتصاد گفت: باتوجه به پیش بینی های اقتصادی، بخش های مختلف اقتصاد کشوربه 6 تا 88 درصد جذب سرمایه گذاری خارجی نیاز دارد.
وی افزود: باید حتما دقت داشت که این جذب سرمایه از سوی خارجی ها همراه با انتقال دانش وتکنولوژی باشد که البته این امر ایده آل به نظر می رسد و در عمل میزان تحقق آن متفاوت است.
به گفته این عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی تهران با جذب سرمایه خارجی ،افزایش اشتغال و ورود به بازار های جهانی و توسعه صادراتبدنبال خواهد داشت و همچنین باید در نظر داشت که سرمایه گذاری به نوعی صورت پذیرد که با خروج کشورهای خارجی از ایران مشکلی برای صنایعی درآنها سرمایه گذاری شده است رخ ندهد.
وی در پایان بیان کرد : باید در جذب سرمایه به فرصت های نسبی نیز توجه ویژه شود چرا که سرمایه گذاری در هر صنعتی دلیل بر شکوفایی اقتصادی نیست.
