تقابل ترکیه و آلمان همچنان به قوت خود باقیست. رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه از یک سو در صدد مدیریت بحران ایجاد شده میان برلین و آنکارا و از سوی دیگر، نگران فعالیت شرکتهای آلمانی در کشورش است. اگرچه برخی تحلیلگران معتقد بودند با گذشت زمان، از شدت تنشها میان ترکیه و آلمان کاسته خواهد شد، اما به نظر می رسد این فضیه چندان صحیح نیست!
حداقل تجربه هفته های اخیر نشان می دهد که هیچ یک از طرفین قصد عقب نشینی ازمواضع تقابلی علیه یکدیگر ندارند. حتی در این میان واسطه گری برخی چهره های نظامی و سیاسی مانند ینس استولتنبرگ دبیر کل ناتو نیز نتیجه بخش نبوده است. اگرچه صورت بحران ایجاد شده میان برلین و آنکارا در ظاهر ساده است، اما حل و فصل آن بیش از هر زمان دیگی پیچیده به نظر می رسد. مقامات آلمانی از استرداد پناهجویان متهم در دست داشتن در کودتای سال 2016 ترکیه خودداری می کنند و در مقابل، مقامات ترکیه ای نیز مانع از بازدید نمایندگان آلمانی از پایگاه هوایی مستقر در کشور خود ( که سربازان آلمانی در آن حضور دارند) شده اند.
آنگلا مرکل صدر اعظم آلمان پس از وقوع کودتای نافرجام سال گذشته در ترکیه، بر شدت مواضع سلبی خود علیه آنکارا افزوده است. در جریان برگزاری همه پرسی اخیر در ترکیه بر سر افزایش اختیارات رئیس جمهور، مقامات دولت اردوغان اجازه حضور در جمع ترک تبارهای مقیم آلمان را نیافتند. دیگر کشورهای اروپایی مانند اتریش و هلند نیز در این خصوص از تصمیم دولت آلمان تبعیت کردند. با این حال، در نهایت اردوغان و حزب عدالت و توسعه توانستند در جریان برگزاری همه پرسی اخیر به اهداف از پیش تعیین شده خود دست یابند. این مسئله منجر به خشم و نارضایتی مقامات آلمانی از رئیس جمهور ترکیه وحزب متبوعش شده است.
در حال حاضر، گارد بسته مرکل در برابر اردوغان محکم تر شده است. در چنین شرایطی، لابی های دیپلماتیک میان دو کشور نیز نتوانسته است راه گشای معضلات موجود باشد. مولود چاوش اوغلو، چندی پیش نسبت به کاهش شدت تنشها میان آلمان و ترکیه اباز اطمینان کرده بود اما پیش بینی وی در این خصوص تحقق نیافته است. در چنین فضایی، برخی اظهار نظر های اردوغان و مقامات حزب حاکم ترکیه، بر وخامت اوضاع افزوده است. به عنوان مثال، سخنان اردوغان در خصوص شرکتهای تجاری و اقتصادی آلمانی که در ترکیه مشغول به فعالیت هستند، این تجار و فعالان اقتصادی را خشمگین ساخت.
در این معادله، رسانه های آلمانی نیز نقش پرنگی را ایفا کرده اند. چندی پیش رسانه های آلمانی از ارائه لیستی از طرف آنکارا به آلمان خبر دادند که در آن نام حدود 700 شرکت آلمانی در لیست ترور دیده می شد که البته اردوغان کمی بعد از انتشار این خبر آن را رد کرده است. اخیرا بن‌علی ییلدریم نخست وزیر ترکیه به شرکتهای آلمانی اطمینان داده است که می توانند به فعالیت خود در این کشور ادامه دهند. با این حال مقامات آلمانی هشدار داده اند که تنشهای موجود میان برلین و آنکارا می تواند بر همکاری های تجاری میان دو طرف( از جمله فعالیت شرکتهای تجاری) تاثیرگذار باشد.
در هر حال، کنترل و مدیریت معادله شکل گرفته میان آلمان و ترکیه، کار سختی به نظر می رسد. این معما زمانی برای اردوغان سخت تر می شود که دامنه منازعه به صورت مستقیم به مناسبات اقتصادی ترکیه و آلمان کشیده شود. فعلا این منازعه، منازعه ای سیاسی محسوب می شود که در مواردی نیز ماهیتی نظامی پیدا کرده است. با این حال تضمینی وجود ندارد که مناقشه موجود میان ترکیه و آلمان در نقطه و مختصات فعلی محدود مانده و به موضوعات اقتصادی تسری پیدا نکند. این موضوع، سران حزب عدالت و توسعه را نگران ساخته است.
