در اوایل هفته خبر سختگیرانه‌تر شدن حدود معاینه فنی جنجال های بسیاری را در این‌باره ایجاد کرد. تعویض این قطعه سالهاست که به دلیل نبود قوانین از چشم مسئولان دورمانده بود و با وضع قوانین جدید و اجرای طرح «سیمفا» صاحبان خوردو را بیدار کرد.
تعویض کاتالیست خوردوهای سواری به عنوان قطعه‌ای که ناجی هوای پاک و قابل تنفس همراه خواهد بود با ابهاماتی روبرو است.
کاتالیست قطعه‌ای است که بر روی اگزوز خودروها نصب شده و نقش آن کاهش آلایندگی گازهای پر خطر خروجی اگزوز و تبدیل به گازهای کم خطر است؛ این قطعه خودرو مانند فیلتر هوا و روغن عمر مشخصی دارد و پیمودن مسافتی حدود 80 تا 120 هزار کیلومتر نیازمند تعویض است.
اگر هوای پاک و قابل تنفس می‌خواهیم راهی جز تعویض کاتالیست نداریم، چراکه 80 درصد از آلودگی هوا در نیمه دوم سال ناشی از منابع متحرک است.
عمر کاتالیست خودروها پس ازطی مسافت 80-120 هزار کیلومتر تمام می‌شود و نیازمند تعویض است، شرکت‌های خوردوساز موظف به تامین کاتالیست برای خودروهای نو هستند اما تعویض آن پس از پیمودن مسافت ذکر شده همانند هر کالای مصرفی دیگری بر عهده صاحب خوردو است.
محمد رستگاری معاون پایش و نظارت اداره کل حفاظت محیط زیست استان تهران گفت: هرچند کاتالیست مانند دیگر قطعات مصرفی باید در نمایندگی‌های خدمات فروش و قطعه فروشی‌ها وجود داشته باشد اما به دلیل نبود تقاضا و قوانین مستحکم برای تعویض تا به حال مورد توجه فروشندگان و مصرف کنندگان قرار نگرفته بود و شاید این شائبه پیش بیاید که کاتالیست در کشور تولید نمی‌شود.
وی ادامه داد: اما با توجه به تولید داخلی کاتالیست برای خوردوهای داخلی، در تامین آن در کشور با مشکلی مواجه نیستیم.
قیمت حدودی کاتالیست هم مساله دیگری است که برخی معتقدند موجب فشار زیادی به مردم می‌شود، اما آنچنان که محمد رستگاری گفت: عمر کاتالیست بسته به نوع مصرف متفاوت است، در صورت استفاده صحیح از خودرو چیزی حدود 6-7 سال عمر می‌کند و قیمت آن چیزی حدود 200 – 500 هزار تومان برای خوردوهای متداول در بازار است.
اما بخش فعال و بزرگی از خودروهای عبوری کلانشهرهای آلوده را تاکسی‌ها تشکیل می‌دهند که نیازمند تعویض به موقع کاتالیست هستند، شهرداری‌های کلانشهرها براساس مصوبه هیات وزیران موظف به تامین این قطعه برای تاکسی‌ها هستند، به همین منظور در سال 1393 شهرداری تهران با اجرای «طرح تعویض رایگان» در نقاط مختلف شهر، کاتالیست 15 هزار تاکسی را به صورت رایگان تعویض کرد، اما درخصوص تامین کاتالیست از سوی شهرداری سایر کلانشهرها اخباری در دست نیست.
معاون پایش و نظارت اداره کل حفاظت محیط زیست استان تهران اظهار داشت: با اجرای طرح «سیمفا»، اخذ برگه معاینه فنی منوط به سلامت و تعویض قطعه کاتالیست خواهد بود هرچند با راه اندازی این سامانه آلایندگی و تخلفات خوردو‌ها به راحتی قابل کنترل خواهد شد.
هرچند تعویض در خودروها لازم و اجباری است، اما نمی‌توان نقش موتورسیکلت‌ها در آلودگی هوای شهر‌ها را نادیده گرفت، برخلاف تصور عام که گمان می‌کنند خودروها نسبت به موتورسیکلت‌ها سهم بیشتری در آلودگی هوا دارند کار‌شناسان معتقدند؛ موتورسیکلت‌ها در جدول متهمان آلودگی هوا صدر نشین هستند و با جثه کوچک بیش از یک چهارم آلودگی هوای کلانشهرهایی مانند تهران را به دوش می کشند، اما این آلاینده‌های متحرک با سختگیری به مراتب کمتری نسبت به خودروها مواجه هستند.
