فصل تابستان چند روزی است که فرا رسیده و میلیونها دانشآموز، تعطیلات طولانی مدت خود را آغاز کردهاند.
در هر کوی و برزنی میتوان دانشآموزان مقاطع تحصیلی را به خوبی مشاهده کرد که هریک به نوعی در حال گذران اوقات فراغت خود هستند؛ یکی در حال ورزش و فعالیتهای مرتبط با جسم است و دیگری مهارتهای مختلف را در کلاسهای آموزشی و رشتههای مختلف جستوجو میکند و البته هستند دانشآموزانی که هیچ برنامهای ندارند.
در این میان، وزارت آموزش و پرورش به عنوان متولی اصلی تعلیم و تربیت بیش از 13 میلیون دانشآموز، نقش بسیار مهم و تأثیرگذاری در شکلدهی و ساماندهی مطلوب ایام فراغت و تعطیلات تابستانی آنها دارد.
این نقش، چنان مؤثر است که نوک پیکان تأثیرگذاری بر نوجوانان و جوانان در خصوص اوقات فراغت و پرکردن مفید و با کیفیت آن متوجه این وزارتخانه است و انتظار جامعه از آن بیشتر از سایر دستگاههای مرتبط با امور نوجوانان و جوانان است.
ذکر این نکته بسیار مهم است که در تنظیم برنامهها برای گذراندن اوقات فراغت چه به صورت فردی و یا گروهی، نیازمند داشتن شناخت لازم از جامعه هدف است؛ برای نمونه اگر قصد تدارک دیدن برنامههای فوق برنامه و فراغتی برای جامعه میلیونی دانشآموزان کشور وجود دارد، پیچیدن یک نسخه کلی بدون در نظر گرفتن سلایق و علایق دانشآموزان مقاطع مختلف تحصیلی، درمانگر مطلوبی برای اوقات فراغت آنها نیست.
امسال وزارت آموزش و پرورش با تدارک دیدن 25 هزار پایگاه تابستانی در حدود یکچهارم مدارس کشور و کانونها و اماکن ورزشی وابسته سعی در غنیسازی اوقات فراغت دانشآموزان به نحو مطلوب دارد.
برای آشنایی با فعالیتهای پایگاههای تابستانی اوقات فراغت دانشآموزان به یکی از کانونهای فرهنگی و تربیتی وابسته به این وزارتخانه با عنوان کانون میثم واقع در منطقه 17 رفتیم و از نزدیک با کلاسهای مختلف فرهنگی و ورزشی دانشآموزان شرکتکننده در آن به گفتوگو نشستیم.
در همان بدو ورود به این کانون میتوان به خوبی احساس کرد که در گرمای تابستان نیز کلاس آموختن و مهارت ورزی داغ است و شور و نشاط بیپایان دانشآموزان حد و مرز و مکان مشخصی ندارد؛ ذهن کنجکاو و تشنه فراگیری آنها پاییز و تابستان نمیشناسد و تنها امکانات و برنامه مطلوب و حساب شده و مطابق با علائق آنهاست که میتواند پاسخگوی جنب و جوش نو جوانان و جوانان این مرز و بوم باشد.
مرضیه کاظمی، مادری که به همراه دانشآموز خود به این کانون آمده است، اولین مخاطب ما در یک روز گرم تابستانی بود و در پاسخ به این پرسش که «وضعیت پایگاههای اوقات فراغت تابستانی چگونه است؟»، اظهار داشت: باید کلاسهای آموزشی با توجه به اینکه مردم از نظر اقتصادی دچار مشکل هستند، رایگان باشد به ویژه در مناطق محروم؛ ضمن اینکه تنوع کلاسها نیز باید بیشتر باشد.
وی با اشاره به نرخهای متفاوت کلاسهای ورزشی، یادآور شد: هزینههای کلاس والیبال را یکصد هزار تومان تعیین کردهاند و برای کلاس ژیمناستیک، 130 هزار تومان دریافت میکنند.
کمی آن طرفتر یکی دیگر از مادران به گفتوگوی ما میپیوندد و به کلاسهای هنری اشاره کرده و میگوید: هزینه کلاس نقاشی مبلغ 50 هزار تومان است و این میزان در بیرون از کانون نیز همین مقدار است؛ در حالی که ما انتظار داریم در کانون شهریهها ارزانتر باشد.
خانم سلیمی مادر امیرعلی ابراهیمی، یکی دیگر از والدینی است که در انتظار شروع کلاس فرزندش است، ابراز میدارد: فرزندم در اینجا به کلاس رباتیک میرود و سطح آموزشها نسبتاً خوب است، اما او نیز معتقد است قیمت کلاسها بالاست.
زهرا محمدزاده، دانشآموز سال سوم دبیرستان یک هنرجوی کلاس آشپزی است که در حال آموزش است.
او از چگونگی برگزاری کلاسهای آشپزی میگوید و یادآور میشود: دوره آموزشی ما چهار ترم است و هر ترم شامل 4 جلسه و مبلغ شهریه آن 40 هزار تومان است و در مجموع باید 160 هزار تومان پرداخت کنیم.
زهرا عمادی، مربی عروسکسازی، یکی از مربیان هنرآموز کانون میثم است که میگوید: آموزش عروسکسازی ما طی 8 جلسه، 40 هزار تومان است و در این مدت دانشآموزان به صورت کامل این مهارت را میآموزند.
زهرا آمره، مربی خوشنویسی، مربی دیگر این کانون است که با تعدادی دانشآموز نوجوان در گوشهای مشغول آموزش خوشنویسی است، او میافزاید: در این دوره آموزشی به صورت تحریری و خوشنویسی با قلم، به دانشآموزان خوشنویسی را آموزش میدهیم و در طی 12 جلسه، مبلغ 50 هزار تومان دریافت میکنیم.
مادر امیرمحمد فیض که برای شرکت در کلاس رباتیک به کانون آمده است و در انتظار آغاز کلاس است، وقتی با پرسشمان در خصوص «وضعیت پایگاه تابستانی رو به رو میشود»، بیان میدارد: هزینه کلاسها 40 هزار تومان است، اما با هزینهای که برای یک مجموعه وسایل مربوط به رشته رباتیک باید متحمل شویم، هزینهای معادل 165 هزار تومان میشود که با توجه به وضعیت اقتصادی مردم این منطقه، بالاست.
مادر یکی دیگر از دانشآموزان نیز با گلایه از هزینه کلاسهای ورزشی، یادآور میشود: هزینه کلاس آموزش شنا برای 12 جلسه 170 هزار تومان است که این مبلغ بالایی است.
نازنین زهرای 6 ساله، یکی دیگر دانشآموزانی که همراه مادر خود به کانون آمده است. مادر او از والدینی است که فرزند خود را امسال برای نخستینبار به مدرسه میفرستد، او که برای شرکت دختر خود در کلاسهای آموزش قرآن به کانون میثم آمده است، با ابراز رضایت از برگزاری کلاس آموزش قرآن تصریح میکند: فرزندم باید 14 جلسه در این کلاس حضور داشته باشد که شهریه این دوره 45 هزار تومان است؛ البته در این مدت او توانسته است تعدادی از سورههای قرآن را فراگیرد.
کم کم فضای کانون فرهنگی و تربیتی میثم رنگ و بوی خاصی که حکایت از میل و رغبت دانشآموزان و خانوادهها در استفاده و پر کردن اوقات فراغت تابستانی خود دارد، میگیرد و هر لحظه به تعداد مراجعان افزوده میشود.
شاپور میکائیلزاده، مدیر کانون فرهنگی و تربیتی میثم که در حال رتق و قتق امور است را به گفتوگو دعوت میکنیم.
وی با اشاره به فعالیتهای این مجموعه فرهنگی، ابراز میدارد: در بخش فرهنگی ـ هنری کلاسهای متنوعی مانند آموزش قرآن، قالیبافی، عروسکسازی، خوشنویسی فعال است.
وی با اشاره به ایجاد بخش فرهنگی انجمنهای دانشآموزی، اضافه میکند: در این انجمنها دانشآموزان آموزشهایی در حوزههایی مانند مهدویت، عترت و قرآن را فرا گرفته و سعی ما در تربیت دانشآموزانی آگاه در این مسائل است.
مدیر کانون فرهنگی و تربیتی میثم به تنوع کلاسهای آموزشی کانون اشاره میکند و میافزاید: 32 نوع کلاس آموزشی داریم که در بخشهای ورزشی و فرهنگی است و میانگین شهریه کلاسهای بخش فرهنگی ـ هنری از 40 تا 60 هزار تومان است.
میکائیلزاده با اشاره به برگزاری کلاسهای ورزشی در این کانون، خاطرنشان میکند: میانگین شهریه کلاسهای ورزشی 100 تا 120 هزار تومان و براساس تعداد دفعات کلاسهاست؛ ضمن اینکه سعی کردهایم از مربیان کارآزموده و از همکاران فرهنگی در کلاسهای مختلف استفاده کنیم.
اینجا، نقطه پایان گزارشمان از یکی از مراکز فرهنگی و تربیتی وزارت آموزش و پرورش در یکی از مناطق جنوبی شهر تهران است؛ مکانی که جزء پایتخت است و به تبع، امکاناتی مطلوبی برای گذران اوقات فراغت دانشآموزان در خود جای داده است، هر چند که باید بررسی کرد که آیا میتوان برای کاهش هزینهها برنامهریزی کرد؟
اما پرسش اساسی که در ذهنمان باقی ماند، این بود که آیا به راستی در همه مناطق به ویژه مناطق محروم و کم برخوردارتر کشور نیز چنین امکانات و کلاسهای متنوعی وجود دارد و دانشآموزان آن مناطق نیز میتوانند مانند همکلاسیهای خود در شهر تهران، از امکانات مطلوب استفاده کرده و تابستان به یادماندنی همراه با فراگیری مهارتهای فرهنگی و ورزشی را بگذرانند؟