همین که وارد میانسالی می‌شوید، دیگر درست نمی‌توانید کتاب بخوانید، وقتی در تلفن همراه‌تان پیغام دریافت می‌کنید، مدام گوشی را جلو و عقب می‌برید تا شاید بتوانید به وضوح کافی برای خواندن برسید. خب همین علامت‌ها کافی است که شما را به فکر بیندازد که نکند دچار پیرچشمی شده‌اید و باید از عینک‌های مخصوص استفاده کنید! همین‌جاست که با خودتان می‌گویید ای کاش بیشتر حواس‌تان به چشم‌های‌تان بود تا شاید دچار این عارضه نمی‌شدید. ولی آیا اگر حواس‌تان به سلامت چشمان‌تان بود دچار پیرچشمی نمی‌شدید؟ هیچ می‌دانید که دیر یا زود شما به این مشکل دچار خواهید شد؟ دکتر انوشیروان رحیمی، جراح و متخصص چشم در این باره توضیح می‌دهد.
دیر یا زود یقه‌تان را می‌گیرد!
پیرچشمی عارضه اجتناب‌ناپذیری است که ناگزیر همه افراد به آن دچار می‌شوند. این عارضه به‌طور معمول از 40 سالگی خودش را نشان می‌دهد و علت آن این است که چشم‌ها دچار کاهش تطابق می‌شوند. سن شروع این عارضه در افراد مختلف است و به میزان عیب انکساری چشم آنها بستگی دارد. افرادی که چشم دوربین دارند و عدسی عینکی که استفاده می‌کنند مثبت است، یعنی دور را خوب می‌بینند و برای دیدن نزدیک دچار مشکل هستند، ممکن است زودتر از 40 سالگی و حدودا از 37 سالگی دچار پیرچشمی شوند. اما کسانی که نزدیک‌بین هستند و عدسی عینک‌شان منفی است، یعنی نزدیک را خوب می‌بینند و برای دیدن دور مشکل دارند، معمولا دیرتر دچار این عارضه می‌شوند. در حقیقت تمام افراد به پیرچشمی مبتلا می‌شوند و به‌طور طبیعی، در افراد نرمال بسته به میزان تطابق چشم‌شان این عارضه بروز خواهد کرد. یعنی شروع این عارضه به میزان تطابق چشم افراد و اینکه فرد اختلال عیب انکساری دارد یا نه؟ و اینکه این عیب انکساری نزدیک‌بینی است یا دوربینی، زودتر یا دیرتر خودش را نشان می‌دهد.
ورزش چشم کمک می‌کند؟
خیلی‌ها می‌پرسند آیا با ورزش‌های چشمی می‌توان از این عارضه پیشگیری کرد در پاسخ به این افراد باید گفت که خیر، تمرین‌های متداول برای تقویت عضلات چشم هیچ تاثیری در پیشگیری از این عارضه ندارد و نمی‌توان از آن خیلی جلوگیری کرد. درواقع پیرچشمی یک پدیده سنی است و با بالا رفتن سن، لاجرم این اتفاق رخ می‌دهد. هر چند که زمان آن، همان‌طور که گفته شد به میزان تطابق چشمی افراد بستگی دارد.گاهی اوقات کسانی که عیوب انکساری چشم خود را با عمل لیزیک یا لازیک برطرف کرده‌اند، تصور می‌کنند پیرچشمی سراغ آنها نمی‌آید، اما باید گفت عمل جراحی چشم، عیب بینایی را برطرف کرده و فرد تازه به شرایط طبیعی دید می‌رسد. بنابراین مانند تمام افرادی که دید نرمال دارند بعد از رسیدن به 40 سالگی، پدیده پیرچشمی سراغش می‌آید.
چطور درمانش کنیم؟
بهترین راه مقابله و حل اختلال پیرچشمی، استفاده از عینک نزدیک‌بینی است. هرچند که به‌تازگی برای برطرف کردن این عارضه از جراحی‌های مختلف مانند جراحی با لیزر استفاده شده، اما تاکنون هیچ‌کدام از این عمل‌ها به شکل صددرصدی موفقیت‌آمیز نبوده است، یعنی برخی افراد بعد از انجام عمل جراحی بهبود یافته و بعضی دیگر تغییری احساس نکرده‌اند. درواقع تا امروز روش جراحی که هم جراح از آن رضایت داشته باشد و هم بیمار راضی باشد، تائید نشده است. از این رو بهترین راه برطرف کردن این مشکل، استفاده از عینک است. بنابراین باتوجه به اینکه پیرچشمی با عینک قابل اصلاح است، زندگی فرد را دچار اختلال نمی‌کند.کسانی که دچار پیرچشمی هستند ناچارند برای مطالعه، خیاطی، پاک کردن برنج، نقاشی و سایر ظریف‌کاری‌ها از عینک استفاده کنند. لازم است بدانید استفاده از عینک‌های نزدیک‌بینی فقط برای مطالعه و کارهایی از این دست ضروری است و برای دیدن دور باید این عینک‌ها را از چشم بردارید، شاید دیده باشید افراد مسنی که دچار پیرچشمی هستند عینک خود را نوک بینی قرار می‌دهند تا بتوانند هم به‌راحتی مطالعه کرده و هم از بالای عینک فاصله دور را ببینند. درواقع کسانی که پیرچشمی دارند بعد از انجام مطالعه یا کارهای ظریفی که احتیاج به دید نزدیک دارد دیگر به عینک نیاز ندارند و می‌توانند آن را از روی چشم خود برداشته و کنار بگذارند.
چه زمانی درمانش کنیم؟
اگر فرض کنیم فردی در 40 سالگی دچار پیرچشمی شده است و با عینک شماره نیم مشکلش حل می‌شود؛ هر چه سن او بالاتر می‌رود به مرور این عارضه هم رشد می‌کند و ممکن است یک سال بعد مشکل او با عینک نمره یک برطرف شود. سرعت رشد پیرچشمی تا 45 سالگی نسبتا زیاد است و از این سن تا 50 سالگی کمی از سرعت پیشرفت آن کاسته می‌شود.
بعد از 50 سالگی این روند آهسته‌تر شده و در 60 سالگی متوقف می‌شود.
لازم به ذکر است سرعت رشد این عارضه در افراد مختلف، متفاوت است و این موضوع هم بستگی به میزان تطابق چشم آنها دارد. درواقع این موضوع به فیزیولوژی چشم افراد بستگی دارد. در خیلی از افراد روند رشد این عارضه بسیار کند است و می‌توانند تطابق چشم خود را حفظ کنند. یعنی هستند کسانی که تا 50 سالگی به‌راحتی می‌توانند مطالعه کنند. اما برخی هم حتی قبل از 40 سالگی دچار این بیماری شده، ضمن اینکه روند رشد پیرچشمی در آنها سرعت بیشتری هم دارد.
اگر آب مروارید سراغ‌تان آمده؟
کسانی که دچار آب‌مروارید هستند، لازم است برای برطرف کردن آن تحت عمل جراحی قرار گیرند. حین این عمل جراحی، پزشک معالج داخل چشم بیمار لنز (لنز داخل چشمی) می‌گذارد. این لنزها برای دیدن دور تنظیم شده است و افرادی که آب‌مروارید چشم خود را عمل می‌کنند لازم است برای دیدن نزدیک از عینک استفاده کنند. منتها به‌تازگی لنزهای چند کانونه در دسترس قرار گرفته که هم دید دور و هم خط واسط و نزدیک را اصلاح می‌کنند که در عمل‌های آب‌مروارید از آنها استفاده می‌شود. اما همان‌طور که پیش از این گفته شد احتمال اصلاح پیرچشمی توسط این لنزها هم تقریبا 50 درصد است، چون طی عمل‌های انجام شده مشخص شده این لنزها در برخی افراد به‌خوبی پاسخ داده و مشکل دید آنها را حل کرده است و در دید برخی دیگر هیچ تاثیری ایجاد نمی‌کند و آنها برای حل مشکلات بینایی خود مانند پیرچشمی باید از عینک استفاده کنند.
این علامت را جدی بگیرید
یکی از علائم آن، این است که فرد هنگام مطالعه‌های طولانی‌مدت دچار سردرد می‌شود. خستگی چشم‌ها هنگام مطالعه، شکایت از سرگیجه و کنتراست کم موقع مطالعه و نیاز به نور مستقیم و روشن هنگام خواندن از‌جمله دیگر علائم بروز پیرچشمی است.
