رایگیری درباره تحریمهای جامع علیه ایران، موسوم به «قانون مقابله با اقدامات بیثباتکننده ایران- 2017» در کنگره آمریکا تا پایان هفته به تعویق افتاد. علت موضوع این است که نمایندگان کنگره به توافق رسیدند تا تحریمها علیه روسیه را به لایحه تحریمهای برنامه موشکی ایران بیفزایند.
سنای آمریکا درست در همان روزی که ایران دو حادثه تروریستی را پشت سرگذاشت، با 92 رأی مثبت در مقابل 7 رأی منفی، با لایحه تحریم ایران موافقت کرد.
این طرح خواستار اعمال تحریمهایی جدید علیه ایران به بهانه برنامه موشکی، انتقال تسلیحات، حمایت از گروههای مقاومت (که واشنگتن آنها را تروریستی میداند) و نقض ادعایی حقوق بشری است.
«میچ مک کانل» رهبر اکثریت جمهوریخواه کنگره،«چاک شومر» رهبر اقلیت دموکرات سنا، «باب کورکر» رئیس کمیته روابط خارجی سنا، «مایک کراپو» رئیس کمیته امور بانکی سنا و«بن کاردین» عضو ارشد دموکرات کمیته روابط خارجی سنا از جمله افرادی هستند که برای نهایی شدن تحریمهای جدید ضد ایرانی با نمایندگان به رایزنی پرداختند.
برخلاف خط تبلیغاتی مدعیان اصلاحات و روزنامههای زنجیرهای مبنی بر تفاوت دیدگاه جمهوریخواهان و دموکراتها درباره ایران، این دو حزب آمریکایی در هر موضوعی اختلاف داشته باشند، در دشمنی با جمهوری اسلامی ایران هیچ اختلافی ندارند.
روزنامه آمریکایی «واشنگتن اگزمینر» در گزارشی نوشت: «چاک شومر» رهبر اقلیت دموکراتهای سنا روز دوشنبه به وقت محلی اقدام کنگره برای توافق در خصوص شامل کردن تحریمها علیه روسیه در لایحه تحریمهای برنامه موشکی ایران را مورد تحسین قرار داد.
«ریچارد نفیو» کارشناس مسائل تحریمی و عضو سابق تیم مذاکرهکننده هستهای آمریکا چندی پیش به روزنامه هافینگتونپست گفت: «تحریمهای جدید، شرکتهای خارجی را از انجام مبادله با ایران هراسان خواهد کرد که این باعث تضعیف وعده رفع تحریمها است که در توافق هستهای به ایران وعده داده شده است».
در بند 29 برجام آمده است: اتحادیه اروپایی و دولتهای عضو و همچنین ایالات متحده، منطبق با قوانین خود، از هرگونه سیاست با هدف خاص تأثیرگذاری خصمانه و مستقیم بر عادیسازی تجارت و روابط اقتصادی با ایران، در تعارض با تعهداتشان مبنی بر عدم اخلال در اجرای موفقیتآمیز این برجام خودداری خواهند کرد.
آمریکا اعتبار بینالمللی خود را در توافق خدشهدار نمیکند!
در طول مذاکرات هسته ای دولت یازدهم و گروه 1+5، منتقدان روند مذاکرات بارها تاکید کردند که آمریکا «قاتل زنجیرهای توافقات بینالمللی» است و عهدشکنی جزو لاینفک رفتار واشنگتن در هر توافقی است. بنابراین لازم است تا دستگاه دیپلماسی با هوشیاری به توافق ورود کرده و از انجام یکطرفه و برگشتناپذیر تعهدات پرهیز کند.
اما دولتمردان با توهین به منتقدان و حواله دادن آنان به جهنم!، تعهدات ایران را به صورت شتابزده-که تعجب رسانههای خارجی را در پی داشت- و یکطرفه و برگشت ناپذیر انجام دادند.
نکته قابل توجه اینجاست که مقامات ارشد دولت یازدهم و رسانههای به ظاهر حامی دولت، تاکید داشتند که آمریکا هیچگاه اعتبار و پرستیژ بینالمللی خود را در توافق خدشهدار نمیکند.
اما واشنگتن از همان روز اول انجام تعهدات-دی ماه 94- عهدشکنی را آغاز کرد و برجام بارها و بارها از سوی آمریکا به صورت فاحش نقض شد. این عهدشکنی چنان با شدت و حدت ادامه یافت که حتی دولتمردان نیز بارها به آن اذعان کردند.
«محمدجواد ظریف» وزیر امور خارجه، در حاشیه اجلاس «اسلو فروم» در نروژ با بیان اینکه آمریکا تا به امروز به طور کامل به تعهداتش در برجام پایبند نبوده، گفت: متاسفانه رفتار دولت جدید آمریکا در این زمینه خیلی امیدوارکننده نیست.
در روزهای گذشته، «عباس عراقچی» معاون وزیر خارجه و رئیسستاد پیگیری اجرای برجام گفت: «به اعتقاد ما حرکتهایی که در طول یک سالونیم گذشته چه توسط دولت قبلی آمریکا و چه توسط دولت جدید آن صورت میگیرد، در موارد بسیاری بر خلاف تعهدات آمریکا در اجرای برجام است».
همچنین ظریف در «اسلو» در جمع خبرنگاران به نامهنگاری خود با فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا درباره بدعهدی آمریکا براساس برجام اشاره کرد.
وزیر امور خارجه تاکید کرد: من پیش از این برای خانم فدریکا موگرینی پیامی را به صورت کتبی دوبار در چند هفته اخیر در مورد بدعهدیهای ایالات متحده و تأثیری که سیاستهای مخرب این کشور در این زمینه دارد، ارسال کردم.
ظریف یادآور میشود که «روند اجرای برجام با توجه به اینکه هم ایران هم کشورهای اتحادیه اروپا متعهد به اجرای برجام هستند بهصورت طبیعی پیش میرود».
اکنون حدود 2 سال از امضای برجام میگذرد و تشت رسوایی برجام از بام افتاده است، مقامات دولت یازدهم میگویند «آمریکا بدعهدی میکند اما ما با جامعه جهانی توافق کردهایم و آمریکا نمیتواند آن را نقض کند». این موضع گیری در حالی است که روحانی در زمان انتخابات ریاست جمهوری سال 92 در توضیح چرایی اولویت مذاکره با آمریکاییها در مقابل تروئیکای اروپایی گفت: «بنده معتقدم مذاکره با آمریکا راحتتر از مذاکره با اروپاست چرا که اروپاییها به دنبال «آقا اجازه» از آمریکا هستند. ... آمریکاییها کدخدای ده هستند، با کدخدا بستن راحتتر است». اما اکنون وقتی رویکرد «توافق کردن به هر قیمتی» به «حفظ برجام به هر قیمتی» تبدیل میشود. آنگاه آمریکا نیز از «کدخدا» به «یکی از طرفین» تقلیل جایگاه پیدا میکند.
در سال 94 «توافق کردن به هر قیمتی» موجب خروج بیش از 12 هزار سانتریفیوژ از چرخه غنیسازی، توقف تحقیق و توسعه برای غنیسازی در فردو، بتنریزی در قلب رآکتور اراک و خروج 9700 کیلوگرم از دههزار کیلوگرم اورانیوم غنی شده زیر 5 درصد- که طی ده سال با تلاش دانشمندان هستهای کشورمان به دست آورده بودیم- از کشور شد.
در دو سال اخیر نیز «حفظ برجام به هر قیمتی» موجب شده است که نه تنها پولهای بلوکه شده آزاد نشود بلکه 2 میلیارد دلار از اموال ملت ایران توسط آمریکا غارت شود. نه تنها تحریمها به تاریخ نپیوست بلکه بر تعداد آنها نیز افزوده شد و قانون ضد ایرانی آیسا نیز تمدید شد. نه تنها تحریم سوئیفت- با هدف گسترش مبادلات تجاری ایران- رفع نشد بلکه قانون محدودیت ویزا تصویب شد. و در انتها، اوبامای مودب! و باهوش!- به تعبیر مقامات ارشد دولت یازدهم- در آخرین روزهای ریاست جمهوری، وضعیت اضطراری آمریکا علیه ایران را تمدید کرد و آخرین لگد را به برجام زد. در حال حاضر نیز برجام از نظر آمریکاییها با اجرای تعهدات ایران تمام شده و تعهدات آمریکا روی کاغذ باقی خواهد ماند و نیازی به پاره شدن ندارد و اگر دولت ایران انتظار وعده نسیه جدیدی! از سوی آمریکا دارد باید امتیاز نقد جدیدی! بدهد.
موگرینی: اطمینان دارم آمریکا به برجام پایبند میماند!
«فدریکا موگرینی» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در حاشیه اجلاس «اسلو فروم» گفت: اطمینان دارم دولت آمریکا به توافق هستهای حاصلشده میان ایران و گروه 1+5 (برجام) پایبند خواهد ماند!
موگرینی افزود: در هر صورت، اتحادیه اروپا ضمانت خواهد کرد که این توافق، پابرجا میماند و ما به آن پایبند میمانیم و سیاست ما برای تعامل با ایران ادامه خواهد یافت.
مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در دیدار با وزیر خارجه ایران بر تعهد و مسئولیت اتحادیه اروپا در اجرای برجام تاکید کرد و ظریف هم گفت که ایران هیچگاه بهطور یکجانبه نقضکننده برجام نخواهد بود.
وزیر امور خارجه کشورمان تاکید کرده است که درباره عهدشکنی آمریکا در برجام، با مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نامهنگاری کرده است. اما آیا اتحادیه اروپا اصلا در جایگاهی هست که بتواند این موضوع را پیگیری کند؟! سابقه رفتار اتحادیه اروپا در چنین مواقعی چگونه است؟ به یک مثال اشاره می کنیم.
در دی ماه سال 95، در سالگرد آغاز اجرای تعهدات 1+5، کمیسیون مشترک برجام به منظور بررسی نگرانیهای مطروحه از سوی ایران در خصوص نقض برجام توسط آمریکا با تمدید قانون آیسا، تشکیل جلسه داد. پس از پایان نشست، در بیانیهای که در سایت اتحادیه اروپا قرار گرفت، تصریح شد که نشست وین به مناسبت سالروز اجرایی شدن برجام است و بدین ترتیب، گویا اعتراض ایران به رسمیت شناخته نشد و حتی در متن بیانیه نیز به آن اشاره نشد. همچنین به این نکته نیز اشاره نشد که نقض برجام صورت گرفته است. در بیانیه مذکور تصریح شد که نظر آمریکا مبنی بر اینکه قانون آیسا مشکلی برای برجام به وجود نمیآورد پذیرفته شده و به آمریکاییها برای تصویب این قانون اعتراض نکردهاند.
فشار ایمیلی و پیام توئیتری اقدام متقابل نیست!
وزیر خارجه کشورمان در حاشیه اجلاس «اسلو فروم» تاکید کرده است: تصمیمگیری جدید سنای آمریکا بهواقع نشاندهنده کوتاهنظری آمریکاییها و نشاندهنده سیاست غلطی است که دولت آمریکا بهخصوص بعد از انتخابات اخیر دنبال کرده است.
ظریف افزود: اگر به حدی برسد که بر اساس تشخیص هیئت نظارت نیاز به واکنش داشته باشد حتماً با واکنش ما مواجه خواهد بود. تاکنون ما در برابر اقدامات آمریکا عمل متقابل انجام دادیم و در برابر اضافه شدن افراد به فهرست تحریمها اقدام متقابل کردیم و امروز 23 فرد و شرکت آمریکایی در فهرست تحریمهای ما به عنوان اقدام متقابل قرار دارند. در آینده نیز اقدام خواهد شد.
این ادعا در حالی است که اجرای برجام از سوی دولت، به 29 شرط ابلاغ شده از طرف رهبرمعظم انقلاب، شورای عالی امنیت ملی و مجلس شورای اسلامی مشروط شد. اما متاسفانه دولت مرتکب قصور و تقصیرهای فراوان در مراعات آن 29 شرط شد به نحوی که اکنون همه، حتی دولتمردان به نقض سیستماتیک برجام و عملی نشدن تعهدات آمریکا اذعان میدارند.
در همین رابطه،«علیاکبر ولایتی» عضو هیئت نظارت بر برجام-تیرماه 95- در مصاحبه با خبرگزاری صداوسیما، گفت: «به برخی شروط 9 گانه ابلاغ شده از جانب رهبر معظم انقلاب در خصوص اجرای تعهدات کشورمان در چارچوب برجام عمل نشد».
در قانون «اقدام متناسب و متقابل دولت جمهوری اسلامی ایران در اجرای برجام» مصوب مجلس شورای اسلامی تاکید شده است که«دولت موظف است هرگونه عدم پایبندی طرف مقابل در زمینه لغو مؤثر تحریمها یا بازگرداندن تحریمهای لغو شده و یا وضع تحریم تحت هر عنوان دیگر را به دقت رصد کند و اقدامات متقابل در جهت احقاق حقوق ملت ایران انجام دهد و همکاری داوطلبانه را متوقف نماید و توسعه سریع برنامه هستهای صلحآمیز جمهوری اسلامی ایران را سامان دهد به طوری که ظرف مدت دو سال ظرفیت غنیسازی کشور به یکصد و نود هزار سو افزایش یابد».
متاسفانه دولت یازدهم با سیاست انفعالی «حفظ برجام به هر قیمت» در مقابل «نقض مکرر برجام از سوی آمریکا» موجب شده است تا تحریمهای ضد ایرانی هر روز ابعاد گستردهتری به خود بگیرد. گستاخیهای آمریکا هر روز بیشتر میشود اما دولت یازدهم به فشار ایمیلی، پیام توئیتری و گلایه محترمانه بسنده کرده است و جالب آنکه، اقدامات نمایشی را به عنوان اقدام متقابل معرفی میکند!.