در حقیقت جنجال بر سر روابط ترامپ و اطرافیان او با روسیه از زمان کارزارهای انتخاباتی آغاز و با افشاگریهای رسانهها در مورد گفتوگوهای نخستین مشاور امنیت ملی دولت جدید با سفیر روسیه تشدید و در نهایت به کنارهگیری اجباری مایکل فلین، این ژنرال بازنشسته ارتش امریکا منجر شد. اما سر و صداها به همان جا ختم نشدند و در جدیدترین اتفاقات، برکناری جیمز کومی رییس افبیآی به شک و شبهههایی در زمینه مداخله روسیه در انتخابات امریکا منجر شد تا جایی که یک سناتور جمهوریخواه گفت اتهامات درباره اطلاعات محرمانه افشا شده دولت را در ورطه سقوط قرار میدهد.
دو مقام آگاه امریکا روز دوشنبه به وقت محلی اعلام کردند که ترامپ در دیدار هفته پیش خود در کاخ سفید با سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه و سرگئی کیسلیاک سفیر روسیه در امریکا، اطلاعات فوق محرمانه را درباره دو عملیات علیه داعش در اختیار این مقام روس قرار داده است؛ اطلاعاتی که توسط یکی از متحدان امریکا در جنگ علیه این گروه تروریستی تهیه شده بود. افشاگری در این رابطه ابتدا توسط واشنگتن پست صورت گرفت و کاخ سفید نیز اتهامات وارده را رد کرد. ژنرال مکمستر، مشاور امنیت ملی کنونی ترامپ به خبرنگاران حاضر در کاخ سفید گفت که داستان منتشر شده آنگونه که در گزارش آمده، اشتباه است و مقامات دو کشور در مورد پارهیی از تهدیدهای مشترک از جمله هوانوردی غیرنظامی گفتوگو کردهاند. وی افزود: «در هیچ زمانی منابع اطلاعاتی و شیوهها مورد مباحثه قرار نگرفتهاند. رییسجمهوری هیچ عملیات نظامی را افشا نکرده است که پیش از آن به اطلاع عمومی نرسیده باشد. من در اتاق حضور داشتم. این اتفاق رخ نداد.»
وزارت امور خارجه روسیه هم اعلام کرد که گزارشها در مورد اینکه ترامپ اطلاعات فوق محرمانه را افشا کرده است، «جعلی» هستند. رکس تیلرسون، وزیر امور خارجه امریکا هم با انتشار بیانیهیی اعلام کرد که مقامات دو کشور در این دیدار بر موضوعاتی چون مقابله با تروریسم متمرکز بودند.
کنگره در تلاطم
افشاگری اخیر واشنگتن پست به آشوبی جدید در دولت ترامپ منجر شد و این در حالی است که کاخ سفید از زمان سکونت رییسجمهوری جدید، هر روز با موضوعی درگیر بوده است. اگرچه مقامات امریکا و روسیه هر دو طبق روال متعارف اتهامات وارد شده را رد کرده و خبرها را جعلی خواندهاند، اما بازهم این مساله موجبات نگرانی کنگره را فراهم آورده است.
به گزارش ایندیپندنت، دیک دوربین، سناتور دموکرات این اقدام ترامپ را «خطرناک» و «بیمهابا» توصیف کرد. باب کورکر، سناتور جمهوریخواه هم با اشاره به اینکه دولت دونالد ترامپ در ورطه سقوط افتاده است، گفت: «کاخ سفید باید خیلی سریع کاری انجام دهد تا کنترل را در دست بگیرد و نظم را در دولت برقرار کند. واضح است که آنها در حال حاضر در ورطه سقوط هستند و باید مسیر خود در همه اتفاقاتی که روی داده، بیابند.» پارتریک لیهی، سناتور دموکرات در گفتوگو با سیانان به این مساله اشاره کرد که در دستهبندی اطلاعات محرمانه، اطلاعات فاش شده توسط ترامپ یکی از محرمانهترین نمونهها بود و باورنکردنی است که رییسجمهوری اطلاعاتی با چنین ماهیتی را افشا کند.
مارک وارنر، معاون کمیته اطلاعاتی سنا هم با اشاره به ماهیت فوق محرمانه این اطلاعات گفت: «این افشاسازی به مثابه سیلی در صورت جامعه اطلاعاتی بود.» وی در توییتر نوشت: «هیچ بهانهیی برای به خطر انداختن منابع و شیوهها پذیرفتنی نیست، به ویژه در مورد روسها.»
جدیترین اتهام علیه یک رییسجمهور
آلن درشوویتز، استاد حقوق پیشین در دانشگاه هاروارد گفت که اتهامات مطرح شده در مورد اینکه ترامپ اطلاعات محرمانه را برای مقامات روس افشا کرده، جدیترین اتهامی است که تاکنون علیه یک رییسجمهوری فعال مطرح شده است. وی افزود: مردم نباید اهمیت این ادعا را دستکم بگیرند. وی در توییتر نوشت: «این جدیترین اتهام علیه یک رییسجمهوری در حال فعالیت است. بیایید آن را دستکم نگیریم. داستان اخراج کومی به تاریخ پیوست.»
به گزارش اکونومیست، بسیاری اخراج جیمز کومی رییس پیشین افبیآی را در تاریخ 9 ماه مه لحظهیی سرنوشتساز در ماههای اولیه و پر هرجومرج ریاستجمهوری ترامپ میدانند. حتی برخی جمهوریخواهان نیز به این مساله اشاره کردند که این اقدام میتواند آغاز پایانی زودهنگام برای ریاستجمهوری سرشار از بحران ترامپ باشد. اما با انتشار خبرهای جدید، به نظر میرسد که دیگر اخراج کومی اهمیتی ندارد و شرایط دولت خیلی وخیمتر از تصورات عموم است.
حتی انتشار اخبار مربوط به دیدار با مقامات روس برای ترامپ چندان وجهه خوبی نداشت، چرا که این دیدار درست یک روز پس از اخراج کومی صورت گرفت و رییسجمهوری اذعان داشت که دلیل این اقدام نارضایتی از روند تحقیقات پلیس فدرال امریکا در خصوص تلاشهای روسیه برای مداخله در انتخابات ریاستجمهوری امریکا بوده است. به رسانههای امریکایی اجازه پوشش خبری این دیدار داده نشد در حالی که در هیات روسی یک خبرنگار آژانس خبری روسیه نیز حضور داشت که عکسهایی را از ترامپ و میهمانانش منتشر کرد که به مثابه دوستان قدیمی بودند.
اگرچه رییسجمهوری میتواند هر اطلاعاتی را که لازم میداند از محرمانه بودن خارج کند، اما اهمیت ماجرا در اتهامات مطرح شده علیه رییسجمهوری است. اگر کاخ سفید نتواند این اتهامات را از بین ببرد و تاکنون هم موفقیتی در این زمینه نداشته، آنگاه احتمالا جزییات بیشتری در مورد بیدقتیهای ترامپ منتشر خواهد شد. پیش از این رسوایی اخیر رییسجمهوری امیدوار بود که بتواند مشکلاتش را با نخستین سفر خارجی خود پشت سر بگذارد؛ وی قرار است اواخر این هفته به عربستانسعودی و اسراییل سفر و سپس در نشست ناتو و جی7 در بلژیک و ایتالیا شرکت کند؛ اما با ادعاهای واشنگتن پست، به نظر میرسد که مشکلات همه وقت و همه جا با رییسجمهوری امریکا همراه خواهند بود.