باید دید که عدم پرداخت وام ازدواج ۱۰ میلیون تومانی که از سوی مسئولین کمبود منابع مطرح شده است و صف بیش از ۵۰۰ هزارنفری را تشکیل داده است بر مبنای کدام سیاست گذاری رخ داده است.
در عین حال با توجه به اینکه طبق قانون، سپرده‌های قرض‌الحسنه جاری و پس انداز به عنوان منبع اعطای وام ازدواج تعیین شده است که اختصاص آنها، می‌توانست به سرعت صف وام ازدواج را از بین ببرد، اما بانک مرکزی طی بخشنامه ای تنها سپرده های قرض الحسنه پس انداز را به عنوان منبع اعطای وام ازدواج در نظر گرفت.
از سویی باید دید که آیا امکان اضافه کردن منابع دیگری برای پرداخت وام ازدواج وجود ندارد و آیا پرداخت وام ۱۰ میلیون تومانی در شرایط کنونی که قیمت تمامی اقلام مصرفی سر به فلک می کشد می تواند مثمر ثمر باشد؟
برای بررسی پرونده "کلاف سردرگم وام ازدواج" به سراغ آلبرت بغزیان؛ استاد دانشگاه تهران و اقتصاد دان برجسته کشورمان رفته تا از علل اجرای صحیح طرح پرداخت وام ازدواج مطلع شود.
بغزیان گفت: در ابتدا سپرده های قرض الحسنه برابر مصوبه بانکداری بدون ربا مطرح شد و به سپرده گذاری ها سود تعلق می گرفت اما در بحث پس انداز قرض الحسنه بیشتر همان اجر معنوی مردم مطرح است.
وی عنوان کرد: یکی از قوانین بانکی بر این است که از سپرده های بلند مدت برای وام های بلند مدت و از حساب های پس انداز قرض الحسنه به تسهیلات قرض الحسنه اختصاص داده شود چرا که پرداخت وام های قرض الحسنه هزینه ای برای بانک ندارد و آنها می توانند این وجوه را با اضافه کردن کارمزد پرداخت کنند.
استاد دانشگاه تهران تصریح کرد: با توجه به اینکه برای افتتاح حساب پس انداز قرض الحسنه از سوی بانک ها باید انگیزه ایجاد می شد به همین جهت بانک ها اعطای جایزه را مطرح کردند و برای حساب پس انداز قرض الحسنه که اجر معنوی به همراه دارد انگیزه مادی ایجاد کردند.
این اقتصاد دان کشورمان گفت: حال فرض کنید مردم اقدام به افتتاح حساب پس انداز قرض الحسنه کنند اما بانک ها به جای اینکه وام های قرض الحسنه پرداخت کنند، وام های بلند مدت می دهند بدان معنی که منابع قرض الحسنه صرف وام ازدواج نمی شود و وام هایی با سودهای بالا داده می شود.
بغزیان اضافه کرد: این انحراف ها باید توسط بانک مرکزی چک شود که میزان سپرده گذاری به صورت پس انداز قرض الحسنه چه میزان بوده است و در نهایت چه میزان از این محل وام های قرض الحسنه اعطا شده است.
وی اظهار کرد: در میان متقاضیان دریافت وام قرض الحسنه، برخی از افراد از تمکن مالی خوبی برخوردار هستند، که تعداد آنها کم نیست؛ اما بانک نسبت به نیاز آنها بررسی انجام نمی دهد چرا که متقاضی به این می اندیشد که دریافت وام ازدواج فرصت خوب و همچنین ارزان است و هزینه ای به دنبال ندارد.
استاد دانشگاه تهران افزود: هم اکنون ۵۰۰ هزار نفر درصف دریافت وام هستند که این بدان معناست که آنها ازدواج کردند بنابراین اگر بخواهند منتظر بمانند که یک سال دیگر وام را دریافت کنند، دچار بحران خواهند شد چرا که هم اکنون نیازمند دریافت وام هستند.
بغزیان اذعان کرد: با توجه به اینکه تعداد متقاضیان مشخص است و میزان وام های پرداختی از سوی بانک ها نیز کاملا مشخص است، بانک مرکزی می تواند بررسی کند که چه میزان وام از منابع پس انداز قرض الحسنه به صورت وام های قرض الحسنه و چند درصد آن به صورت وام های بلند مدت پرداخت شده است.
وی تشریح کرد: با توجه به بی انگیزگی بانک ها در جهت پرداخت وام های قرض الحسنه، بانک ها اقدام به طولانی تر کردن روند پرداخت وام و بهانه گیری کردند.
استاد دانشگاه تهران تاکید کرد : با توجه به شرایط موجود، به نظر می رسد تیمی که تصمیم گیری می کنند که چه میزان تسهیلات قرض الحسنه، به چند نفر و از چه منابعی پرداخت شود، از انگیزه کافی برخوردار نیستند گویا این وام ها از جیب آنها پرداخت می شود.
بغزیان توضیح داد: بانک ها معمولا آن منبعی که ارزانترین است و دولت به نوعی تکلیف کرده است منبع پرداخت وام های قرض الحسنه معرفی می کنند.
وی اعلام کرد: دولت می تواند منابعی را به صورت تکلیفی جهت اعطای تسهیلات ازدواج تخصیص دهد، در واقع دولت پول را به عنوان سپرده به بانک ها تزریق نمی کند، بلکه به جهت ایجاد رفاه بیشتر مردم اینکار را انجام می دهد حالا این پول را می تواند از بخش هایی چون فروش نفت، دریافت عوارض و مالیات تامین کند.
