12 اردیبهشت سالروز شهادت استاد مطهری به نام معلم نامگذاری شده است تا بهانهای باشد برای تکریم و تقدیر از تلاشهای معلمان کشور.
حدود 900 هزار معلم در سراسر کشور وظیفه آموزش 13.5 میلیون دانشآموز را عهدهدار هستند اما معلمان خواستهها و مشکلاتی را دارند که عدم تحقق این خواستهها و برطرف شدن مشکلات در کیفیت کار معلمان تاثیر منفی گذاشته است. اگر چه سالهاست در روز معلم سخنان بسیاری در ضرورت توجه به جایگاه معلم و تکریم آنها گفته میشود اما از نگاه معلمان، آموزش و پرورش با مشکلات متعددی مواجه است که اولویت نداشتن موضوع آموزش در دولتهای مختلف این مشکلات را مزمن کرده است.
در میزگردی به مناسبت هفته معلم که با حضور چهار نفر از معلمان کشور برگزار شد به موضوع مشکلات وزارت آموزش وپرورش از زاویه نگاه معلمان پرداختیم.
* مردان با حقوق اندک معلمی چگونه زندگی را اداره کنند؟
رقیه فارسی معلم بازنشسته با اشاره به اینکه معلمی شغل حساس و مهمی است، اظهار کرد: تمام مسئولان کشور روزی زیردست معلمانشان تربیت شدهاند و هماکنون که در جایگاه قدرت یا قانونگذاری قرار دارند باید اهمیت بیشتری را به معلمان بدهند.
وی افزود: از سال 87 بازنشسته شدم اما اهمیتی که باید به قشر معلم داده شود، در جامعه مشاهده نمیشود . بنده با رتبه 17 بازنشسته شدم و با اینکه چندین بار در اخبار اعلام شد، حقوق شاغلان و بازنشستهها همسان سازی میشود، فروردین 96 زمانی که حکم جدید خود را گرفتم، رقم حقوقم دو میلیون 100 هزار تومان بود و این در حالی است که در کارنامه کاریام سه گروه تشویقی داشتم و معلم نمونه استان تهران بودم.
این معلم بازنشسته ادامه داد: حالا تصور کنید با این حقوق، چگونه مردان میخواهند خرج زندگی را بدهند؟ حقوق من با رتبه 17 پس از بازنشستگی در آموزشوپرورش کمتر از حقوق پایینترین رده کارکنان سایر سازمانهاست.
فارسی مطرح کرد: آموزش و پرورش صندوق بازنشستگی مستقلی ندارد و به صندوق بازنشستگی کشوری وابسته است با توجه به اینکه تعداد نیروهای آموزشوپرورش زیاد است اگر میتوانستند صندوق مستقلی برای خود داشته باشند کمک بسیاری به بازنشستگان میکرد.
* معلم وقتی بیعدالتی میبیند چگونه عدالت را آموزش دهد؟
معلم چگونه میتواند عدالت را به دانشآموزان آموزش دهد وقتی خودش بیعدالتی میبیند؛ این بخشی از سخنان عربلو دبیر ریاضی است.
او معتقد است که معلم باید از نظر مالی تامین باشد اما هنگامی که مشاهده میکند کارمند جزء یک سازمان دو برابر معلم تحصیلکرده حقوق میگیرد چگونه میتواند با انگیزه کار کند؟
* بیانگیزگی معلمان در مدارس پسرانه بیداد میکند
عربلو گفت: وقتی معیشت معلم تأمین نیست برای جبران نقصی که جامعه به او تحمیل کرده است به شغل دوم روی آورده یا بیانگیزه میشود و این مسئله منجر به کاهش کیفیت تدریس میشود، متأسفانه این معضل در مدارس پسرانه بیداد میکند.
این معلم معتقد است که آموزش و پرورش اولویت دولتهای مختلف نبوده است چون این وزارتخانه درآمدزایی برای دولت ندارد و کارش تربیت نیروی انسانی جامعه است.
* ارزش و جایگاه معلم در جامعه افول یافته است
وی ادامه داد: بسیاری از ما شنیدهایم که برخی میگویند در زمان طاغوت دانشآموزانی تربیت شدند که سال در جبهههای جنگ شهید شدند، معضلات تربیتی امروز و آسیبهای اجتماعی محصول بیتوجهی به آموزش و پرورش است. در دورانی که من دانشآموز بودم، معلم از درآمد کافی برخوردار بودو در جامعه به لحاظ جایگاه وضعیت خوبی داشت اما هماکنون ارزش معلم در جامعه پایین آمده است و اولیا و دانشآموزان به جای اینکه محترمانه با معلم حرف بزنند طلبکار هستند، این موارد معلم را بیانگیزه میکند.
* حقوق معلم کم است چون انسان تربیت میکند
عربلو بیان کرد: یک معلم از ساعت 7.30 صبح تا 1.30 بعدازظهر دائم مشغول کارست و حتی زمانی که به خانه میآید نیز مشغول تصحیح برگههای امتحانی است و باید برای امتحان روز بعد نیز سوال طراحی کند، آیا یک معلم واقعاً هشت ساعت در روز کار میکند؟ چرا حقوق کارمند تحصیلکرده یک سازمان از معلمی که سطح تحصیلات و سابقه یکسانی با او دارد بسیار بیشتر است، دلیلش این است که معلم تولید مادی ندارد و انسان تربیت میکند.
این معلم افزود: ضعیفترین وزرا در تمام دولتها وزیر آموزش و پرورش هستند، در این مدت مصاحبهای از یک وزیر دیدهاید که بگوید این برنامه را برای معمان دارم، فقط وعده میدهند مطالبات حقالتدریس معلمان که 8 ماه تاخیر داشت را واریز کردیم.در سال تحصیلی جاری هنوز مطالبات حقالتدریس معلمان را از مهر تا به امروز پرداخت نکردهاند و تنها مصاحبه میکنند که به زودی حقالتدریسها واریز میشود، از سوی دیگر معلمان در مقایسه با کارکنان سایر دستگاهها هیچ پاداش و مزایایی ندارند اما وقتی میخواهند عیدی آنها را پرداخت کنند، رسانهای میشود در حالیکه کارکنان تمام دستگاهها عیدی دریافت میکنند.
عربلو ادامه داد: یکی دیگر از مشکلات آموزشوپرورش ارزشیابی نادرست معلمان است، متاسفانه معلم فیزیک را با معلم علوم اجتماعی مقایسه میکنند اما توجه نمیکنند که معلم ریاضی باید چند درس از جمله حسابان، ریاضی و هندسه را درس بدهد.
وی گفت: از مسئولان تقاضا دارم به این پرسش پاسخ دهند که معلم در جامعه ما چقدر جایگاه دارد؟ چند درصد دانشآموزان امروزی علاقه دارند تا در آینده معلم بشنوند؟
* آموزشوپرورش بزرگترین املاکدار کشور است
در ادامه این نشست آقای برزگر یکی دیگر از فرهنگیان با اشاره به اینکه اگر قرار است نسلی را تربیت کنیم که در آینده متولی نظام مهدوی شوند باید پاسخ دهیم که این افراد باید در کجا تربیت شوند؟ گفت: اهمیت موضوع آموزشوپرورش از تمام مسائل مهمتر است یعنی اگر بخواهیم در آینده نظامی مبتنی بر ارزشهای انقلابی و اسلامی داشته باشیم تنها نهادی که این هدف را محقق میکند وزارت آموزشوپرورش است.
وی افزود: بنده میخواهم مشکلات آموزشوپرورش را از بحث اقتصادی بررسی کنم چون این موضوع بسیار مهم است. در بحث اقتصادی همیشه میگویند در آموزشوپرورش با کمبود اعتبار و محدودیت اقتصادی مواجه هستیم، آموزشوپرورش دارای ظرفیتهای مختلف اقتصادی است اما مدیریت منابع بر آنها وجود ندارد. آموزشوپرورش بالاترین و بزرگترین املاکدار کشور است و بالاترین ظرفیتهای اقتصادی را دارد اما مشکل اصلی مدیریت است و افرادی که تفکر علمی ندارند در جایی مدیریت میکنند که به نوگراترین و بافکرترین افراد نیاز است.
این معلم گفت: آموزش وپرورش برای 20 سال آینده کشور، نیروی انسانی تربیت میکند و مدیران این مجموعه آنقدر باید آینده نگر باشند که بتوانند چشمانداز 20 ساله آینده را ببینند. بنده در بحث معیشت و منزلت معلمان 40 شاخص را برای یک شغل استخراج کردهام که از این شاخصها به جز یک یا دو مورد سایر موارد برای معلمان حاکم نیست، تعدادی از این شاخصها عبارتند از زمینه ارتقاء، مسائل رفاهی و آموزشی.
برزگر عنوان کرد: نظام آموزشوپرورش برایش مهم نیست که معلم با فناوریهای نوین آشنا باشد یا نه از سوی دیگر تا زمانی که آموزشوپرورش به دغدغه ملی تبدیل نشود علاوه بر معلمان، دانشآموزان به عنوان آیندهسازان کشور نیز لطمه میبینند.
* درآمدهای نامرئی در آموزش وپرورش چه میشود؟
وی با اشاره به موضوع درآمدهای نامرئی در آموزشوپرورش گفت: آموزش و پرورش درآمدهایی دارد که به دلیل عدم شفافیت مالی مشخص نیست کجا هزینه میشوند به عنوان مثال خیران برای ساخت مدارس کمک مالی یا خانوادهها به مدارس کمک میکنند اما این درآمدها چون در قالب بودجه نیست، مشخص نیست چگونه هزینه میشود.
این معلم مطرح کرد: آموزش و پرورش حدود 5 هزار فضای پرورشی اعم از اردوگاه و کانونهای فرهنگی و تربیتی دارد و بزرگترین ملاک کشور در بین نهادهاست اما چگونه از این موضوع استفاده میکند؟ اردوگاه باهنر با 200 هکتار وسعت میتواند یک منبع درآمد برای این وزارتخانه باشد اما هماکنون چگونه مدیریت میشود؟ این وزارتخانه نیازمند یک معاونت اقتصادی است، خانههای معلم به عنوان یک ظرفیت در آموزشوپرورش میتوانند برای درآمدزایی مورد استفاده قرار بگیرند.
برزگر گفت: آموزشوپرورش به روزمرگی دچار شده است و حتی از تربیت و آموزش مناسب دانشآموزان نیز ناتوان است.