امام علی(ع)در بخشی از نامه 53 کتاب شریف نهج البلاغه در مورد نحوه گرفتن مالیات از مردم توسط عوامل حکومت به مالک اشتر می فرماید:در کار گرفتن مالیات نیکو نظر کن ، به گونه اى که به صلاح مالیات دهندگان باشد . زیرا صلاح کار مالیات و مالیات دهندگان ، صلاح کار دیگران است و دیگران حالشان نیکو نشود ، مگر به نیکوشدن حال مالیات دهندگان ، زیرا همه مردم روزی خوار خراج و خراجگزاران هستند .
سپس امام در ادامه می فرماید:ولى باید بیش از تحصیل خراج در اندیشه زمین باشى ، زیرا خراج حاصل نشود ، مگر به آبادانى زمین و هر که خراج طلبد و زمین را آباد نسازد ، شهرها و مردم را هلاک کرده است و کارش استقامت نیابد ، مگر اندکى . هرگاه از سنگینى خراج یا آفت محصول یا بریدن آب یا نیامدن باران یا دگرگون شدن زمین ، چون در آب فرو رفتن آن یا بى آبى ، شکایت نزد تو آوردند ، از هزینه و رنجشان بکاه ، آنقدر که امید مى دارى که کارشان را سامان دهد . کاستن از خراج بر تو گران نیاید ، زیرا اندوخته اى شود براى آبادانى بلاد تو و زیور حکومت تو باشد ، که ستایش آنها را به خود جلب کرده اى و سبب شادمانى دل تو گردد ، که عدالت را در میانشان گسترده اى و به افزودن ارزاقشان و به آنچه در نزد ایشان اندوخته اى از آسایش خاطرشان و اعتمادشان به دادگرى خود و مدارا در حق ایشان ، براى خود تکیه گاهى استوار ساخته اى . چه بسا کارها پیش آید که اگر رفع مشکل را بر عهده آنها گذارى ، به خوشدلى به انجامش رسانند .
سپس امام علی (ع) در انتهای این بخش می فرماید:اگر بلاد آباد گردد ، هر چه بر عهده مردمش نهى ، انجام دهند که ویرانى زمین را تنگدستى مردم آن سبب شود و مردم زمانى تنگدست گردند که همت والیان ، همه گردآوردن مال بود و به ماندن خود بر سر کار اطمینان نداشته باشند و از آنچه مایه عبرت است ، سود برنگیرند .
