یکی از گیاهان دارویی با طعم فوق‌العاده عالی پونه می‌باشد. پونه از خانواده نعناع بوده، گیاهی علفی با ساقه‌ای راست و کوتاه به رنگ سبز تند با گل‌های ریز صورتی یا آبی است که برگ‌هایی شبیه نعنا، بیضی اما کوچک‌تر و نوک تیزتر دارد. ارتفاع گیاه پونه، ۱۰ تا۳۰ سانتی‌متر و تمام اعضای هوایی آن استفاده دارویی دارد.
این گیاه از زمان‌های قدیم در یونان باستان برای درمان انوع بیماری‌ها مورد استفاده قرار می گرفت و امروزه نیز از خواص ان در صنعت داروسازی، بهداشتی و آرایشی استفاده می شود. بوی معطر پونه کاملا از نعنا قابل تشخیص بوده و طعم آن در ابتدا گرم، گس و تلخ است، اما پس از مدتی در دهان حس خنکی ایجاد می‌کند.
از این گیاه همچنین در پخت و پز و برای طعم‌دار کردن نوشیدنی‌های مختلف استفاده میشود. این گیاه دارویی حاوی مقادیر زیادی از ویتامین های A و C است. در این مطلب خواص پونه و مزایای درمانی متعدد آن را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
خواص پونه (طبیعت و خواص درمانی)
طبیعت پونه گرم و خشک است. برخی از خواص دارویی آن عبارتند از
پونه جزء گیاهان قاعده آور در زنان بوده، این گیاه باعث منقبض شدن رحم شده و به جریان قاعدگی کمک می‌کند.
از خواص پونه، حذف و خروج گاز انباشته شده در روده است و همین امر این گیاه را به دارویی عالی برای نفخ تبدیل می‌کند، همچنین گیاه پونه بدلیل دارا بودن خواص ضد اسپاسم برای تسکین دردهای شکمی عالی می‌باشد.
استفاده از پونه، عملکرد روده را تحریک کرده و ترشح صفرا را افزایش می‌دهد.
این گیاه برای درمان ناراحتی معده مفید بوده، مشکلات هضم غذا مثل نفخ و اسهال را برطرف و باعث کاهش تورم دستگاه گوارش میشود.
از دیگر خواص پونه، رفع ترشحات انباشته شده در ریه است و استفاده از آن برای درمان بیماری‌های برونشیت و سرماخوردگی توصیه میشود.
از گیاه پونه برای درمان سرماخوردگی، سرفه و عفونت سینه استفاده شده، به دلیل وجود منتول در آن به عنوان داروی خلط آور و احتقان آور محسوب میشود.
گیاه دارویی پونه، تعریق بدن را افزایش داده و به همین دلیل برای کاهش تب بسیار مفید است.
یکی از مهمترین خواص پونه، تاثیربی حس کنندگی اعصاب می‌باشد، از اینرو برای درد ماهیچه و بیماری‌هایی مانند رماتیسم و آرتروز بسیار مفید است.
استفاده از دمنوش پونه باعث تسکین و آرامش میشود.
گیاه پونه، مقدار اسید اوریک را کاهش می‌دهد، بنابراین برای افراد دارای اوره بالا گزینه خوبی محسوب میشود.
پونه دارای ویژگی‌های ضد عفونی کننده می‌باشد از این رو برای عفونت رحم، ادرار و کلیه بسیار مفید است.
استفاده از پونه برای تمیز نمودن زخم‌ها و رفع عفونت‌های زنانه بسیار موثر است.
درمان ناراحتی‌های کبدی، اسهال خونی، ناراحتی‌های عصبی و اختلالات گوارشی از دیگر خواص دارویی گیاه پونه است.
عصاره پونه در مقابل ویروس تب خال، ویروس آنفلوآنزا، بیماری نیوکاسل و ویروس‌های مختلف دیگر فعال است.
جویدن پونه، در رفع بوی بد دهان موثر است و به دلیل دارا بودن ترکیبات ضدباکتریایی، دارویی فوق‌العاده برای رفع عفونت‌های تناسلی، ادراری و گلودردهای چرکین بوده و مانند آنتی‌بیوتیک عمل می‌کند.
برگ‌ها و گل‌های پونه و همچنین ساقه‌های آن می‌توانند جایگزین مناسبی برای بسیاری از آنتی بیوتیک‌ها باشند. این گیاه همچنین بادشکن، معرق، مدر و محرک نیز می‌باشد.
پونه، مشکلات و ناراحتی‌های گوارشی را برطرف و از ترش کردن معده جلوگیری می‌کند و برای هضم غذا و برطرف کردن سکسکه مفید است.
مصرف پونه همراه با ماست و دوغ، به دلیل داشتن کلیسیم زیاد به خانم‌های یائسه و افرادی که دچار پوکی استخوان هستند و همچنین کودکان در حال رشد توصیه میشود.
مضرات پونه (عوارض جانبی، موارد احتیاطی و منع مصرف)
هر چند فواید درمانی و خواص پونه گسترده است اما استفاده از آن برای زنان باردار بایستی با احتیاط باشد، چراکه می‌تواند ماهیچه‌های رحم را منقبض کرده و سبب سقط جنین شود. این گیاه به تشدید سردرد کمک کرده و فشار خون و پمپاژ قلب را شدت می‌بخشد. همچنین استفاده بیش از حد آن موجب تشنج شده و برای معده و کلیه مضر است و باعث مسمومیت میشود.
