روزنامه جوان نوشت: در هر انتخاباتی آن هم با گستردگی و حساسیت انتخابات ریاست جمهوری شاید آنچه نقش اساسی در پیروزی یک فعال سیاسی به غیر از محبوبیت و برنامههای وی ایفا میکند، توانمندی تبلیغاتی و امکانات است. انتخابات ریاست جمهوری امریکا نمونه واضح و روشن چنین رویهای است.
در این انتخابات از مدتها قبل نامزدهای دو حزب سیاسی به دنبال جذب توان لابیهای مالی و سیاسی جهت تأمین فعالیتهای انتخاباتی خود هستند. طبیعی است که در انتخاباتهای یک نظام مردم سالار دینی همانند جمهوری اسلامی ایران تبلیغات و ایجاد ستادهای انتخاباتی به منظور آشنا کردن مردم با برنامههای یک نامزد امری اجتناب ناپذیر است.
با این حال آنچه بین یک نظام سرمایه دار و یک نظام مردم سالار دینی تفاوت ایجاد میکند، دوری کردن از صرف هزینههای گزاف مالی و بریز و بپاشهای انتخاباتی است. اما نمیتوان این نکته را کتمان کرد که وسوسه استفاده از امکانات مالی نامحدود چیزی نیست که بتوان از کنار آن به راحتی گذشت.
اینجاست که ضرورت توجه به عدم استفاده از منابع مالی دولتی بیشتر از گذشته به چشم میآید. در حقیقت زمانی که دولت مستقر به عنوان یکی از رقبای انتخاباتی در صحنه حضور دارد، رعایت خط قرمز استفاده از منابع دولتی در رقابتهای انتخاباتی بیش از گذشته به چشم میآید.
شاید سخنان حسن روحانی رئیسجمهور در همایش چندی پیش مجریان انتخاباتی بیش از گذشته به چشم بیاید. رئیسجمهور در این نشست تصریح کرد: «همه ما مراقب باشیم که از امکانات عمومی و دولتی به نفع جناح یا فردی استفاده نشود، چرا که این امر حرام است، تمام اموال و امکانات دولت نه فقط قوه اجرایی، بلکه قوه مقننه، قوه قضائیه، نیروهای مسلح و همه شرکتها و دستگاههایی که از اموال عمومی استفاده میکنند، تریبونهای عمومی، رسانه ملی، روزنامههای عمومی، روزنامه و سایتهایی که از بیتالمال اداره میشوند، باید بدانند که در انتخابات نباید برای یک فرد یا جناح خاص استفاده شوند.»
چنین نکتهای ضرورتی اجتناب ناپذیر برای برگزاری هر انتخابات مردمی و با نشاطی خواهد بود، چرا که در غیراین صورت هم رعایت امانت مردم نشده، هم زمینه برای هدف قرار دادن نظام و سلامت انتخابات از سوی معاندان داخلی فراهم شده است. کما اینکه در گذشته نیز بارها این مسئله برخی سوءاستفادهها جهت حمله به نظام را فراهم کرد.
پالسهای انتخاباتی دولتمردان
با وجود اینکه نفس سخنان رئیسجمهور مطلوب و قابل اعتنا است، اما نکاتی وجود دارد که ضروری است در این باره بیان شود.
در حال حاضر بسیاری از وزرا و مقامات دولت یازدهم از حزب اعتدال و توسعه میباشند و این حزب بیشترین سهم را در شکلگیری کابینه داشته است. از سویی در انتخابات ریاست جمهوری سال 92، رئیسجمهور نامزد اصلی این حزب بود و این تشکل سیاسی از معدود گروههایی بود که به صورت جدی به حمایت از روحانی پرداخته بود.
پیش از این نیز حزب اعتدال و توسعه در سه سال گذشته و همچنین انتخابات مجلس شورای اسلامی و خبرگان رهبری بارها و بارها همایشهایی را در حمایت از دولت برگزار کرده است. علاوه بر وزرا برخی از استانداران و مسئولان اجرایی در شهرستانها نیز از اعضای این حزب بودهاند.
حتی علی جنتی وزیر مستعفی فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز مسئولیت ستاد این حزب را در خصوص انتخابات ریاست جمهوری بر عهده گرفته است و البته شنیدهها حاکی است که محمد شریعتمداری ریاست ستاد انتخاباتی روحانی را بر عهده گرفته است وصد البته باید از این سمت استعفا دهد. با این حال دامنه فعالیت انتخاباتی دولت محدود به حزب اعتدال و توسعه نمیشود و در این بین شاهد حرکتهای جدی تری در این باره بودهایم.
سخنان محمود واعظی در استان کردستان در آذرماه سال جاری شاید نشان دهنده یکی از مهم ترین نمونههای تفکرات انتخاباتی این حزب باشد. واعظی در جمع اعضای حزب اعتدال و توسعه استان کردستان که اتفاقا استاندار نیز در آن حضور داشت، گفت: شما میدانید وقتی رأی از یک حدی بالاتر رود تضمینشده است اما من فکر میکنم که در 29 اردیبهشت، انتخابات سختی خواهیم داشت چون هر کس با هر تفکری که کاندیدا شود، هدفش تخریب آقای روحانی است. برخی عقبه دارند، پول دارند و زور دارند و ما فکر میکنیم اصلاً در حزب اعتدال و توسعه نباید احساس کنیم که انتخابات آسانی است و کسانی که مشی اعتدالی دولت را قبول دارند و میخواهند کشورشان آباد شود نباید در خانه بنشینند.
مسلماً سخنان واعظی در این جمع انتخاباتی هدفی جز فعالیت در حوزه انتخابات نمیتواند داشته باشد. متأسفانه این رویه غلط از سوی برخی مقامات دولتی که به رئیسجمهور هم بسیار نزدیک بودهاند، دنبال شده است.
شاید معروف ترین نمونه در این باره سخنان حسام الدین آشنا باشد که محدود به یک مورد و دو مورد نبوده است. وی در حالی که بخش زیادی از دولت درگیر مشکلات خوزستان بوده است، طی واکنشی در مقابل اجلاس انتخاباتی مجمع نیروهای انقلابی در توئیتر خود نوشت: 10 کاندیدا درانتخابات به مثابه فوتبال کافی نیست؛ باید یک دروازه بان هم استخدام کنید، به خصوص برای مراقبت از غضنفرها.
البته واکنشهای آشنا به این بار محدود نبوده است و نمونههای فراوانی از آن را میتوان ذکر کرد.
جدیت دولتی برای رعایت خطوط قرمز
بر اساس ابلاغیه مقام معظم رهبری در خصوص سیاستهای جامع انتخاباتی دخالت دولت به هر شکل و به هر نحو در انتخابات ممنوع است.
در بند 16 سیاستهای کلی انتخابات آمده است: ممنوعیت ورود نیروهای مسلح، قوای سهگانه اعم از وزارتخانهها و دستگاههای تابعه آنها، دستگاههای اطلاعاتی و امنیتی، سازمانها، نهادها و شرکتهای دولتی و نهادهای عمومی در دستهبندیهای سیاسی و جناحی انتخاباتی و جانبداری از داوطلبان.
حال سؤال اینجاست که آیا با این اظهار نظرها کمی احساس نگرانی در مورد دخالت دولت و منابع دولتی در انتخابات بهجا نیست. روحانی باید بداند که رعایت عدم دخالت در انتخابات به دولت وی باز میگردد.
البته وزارت کشور تا کنون نشان داده است که در این باره جدی بوده و سخنان رحمانی فضلی درباره جلوگیری از ورود پولهای کثیف به انتخابات که روز گذشته در جمع خبرنگاران بیان شد، مایه امیدواری است، با این حال اتفاقات ماههای باقی مانده به انتخابات نشان خواهد داد که کل مجموعه دولت تا به چه اندازه و در این مورد جدی هستند.