حدود 2 سال پیش شرکت ملی نفت ایران برنامه احداث هشت پروژه پالایشگاه مایعانات گازی پارس جنوبی را به ظرفیت مجموع 480 هزار بشکه در روز (هشت پالایشگاه 60000 بشکه در روز) با واگذاری آنها به هشت شرکت و یا کنسرسیوم عملی کرد.
بر این اساس مقرر شده که خوراک پالایشگاه به میزان 60000 بشکه در روز کاری از مایعات گازی پروژه های پارس جنوبی سایت دو کنگان (فازهای 22،24 ، 11،12،13،14،19 تامین شود. همچنین محصولات این پالایشگاه ها گاز مایع 3100 بشکه در روز، نفتای سبک 14800 بشکه در روز، نفتای سنگین 22200 بشکه در روز، نفت سفید و سوخت جت 4400 بشکه در روز، نفت گاز 14500 بشکه در روز و باقیمانده سنکین 600 بشکه در روز و تقریبا" 30 تن در روز تولید گوگرد برآورد شده است.هزینه ثابت سرمایه گذاری معادل 262 میلیون دلار و هزینه سرمایه ای در گردش نیز برابر 94 میلیون دلار و در مجموع هزینه سرمایه گذاری برابر 356 میلیون دلار براورد شده است. مدت اجرای پروژه هم به مدت 36 ماه از ژوئن 2015 تا ژوئن 2018 در نظر گرفته شده است.
در همین ارتباط شهاب الدین متاجی مشاور سابق وزیر نفت و مدیر سابق برنامه ریزی تلفیقی شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران آخرین وضعیت پروژه را به لحاظ جذب سرمایه گذاری، بازار فروش، تاثیر افزایش قیمت و فروش نفت ایران و آینده ای که از به سرانجام رسیدن طرح متصور است، تشریح کرد.
مشروح این گفت و گو در ادامه می آید:
جذب سرمایه گذاری و برگزاری مناقصه در پروژه‌های پالایشگاهی سیراف در چه مرحله‌ای است؟
رویکرد وزارت نفت به بخش خصوصی در این حجم جای توجه بسیار دارد ولی با توجه به شرایط کلی برای جذب سرمایه گذار خارجی که وضعیت مناسبی وجود ندارد، با حمایت محدود دولت پیش بینی می شود، اکثر این پروژه ها تا قبل از پایان سال 2017 میلادی بتوانند منابع کافی را از طریق صندوق توسعه ملی و فاینانس تامین کنند.
البته هر دو مسیر کند و طولانی است ولی با توجه به اینکه اکثر این شرکت ها از سال 1394 اقدامات خود را شروع کرده اند بایستی علی القاعده تا آخر سال 1396 تامین منابع مالی آنها به نتیجه یرسد.
در زمینه اقدامات اجرایی بعضی از شرکتها در مرحله انتخاب پیمانکار طراحی تفصیلی و اجرا هستند.در این مرحله لازم است وزارت نفت اقدام های مرتبط با طرح مانند تعیین تکلیف لوله های ارتباطی فرایندی و بندر گاه را تسریع کند تا همزمان با اتمام احداث پالایشگاهها بتوان بهره برداری را آغاز کرد.
با توجه به اینکه این پروژه جزو اولین تجربه های صنعت نفت در این سطح است، میزان موفقیت آن را چه گونه ارزیابی می کنید؟
مطمئنا این پروژه ها موفق می‌شوند ولی چون این حجم از پروژه های پالایشگاهی آنهم در بخش غیر دولتی شروع شده است حمایت بیشتر دولت از آنها به موفقیت قطعی آنها کمک می کند.
آیا تاکنون سرمایه گذاران خارجی هم به این بخش ورود پیدا کرده اند؟
سرمایه گذاران کره جنوبی و آلمانی بیشتر علاقمند به فاینانس این پروژه ها هستند و شرکت های معتبری برای انجام آنها در حال مذاکره جدی هستند و بانک های این کشورها در مورد پوشش مالی اعلام آمادگی کرده اند و توافقهای اولیه امضا شده است.
بازار فروش محصولات تولیدی، کدام کشورهاست؟
بازار محصولات این پالایشگاهها عمدتا شرق دور و اروپا است و در حال حاضر هم بعضی از شرکت های ژاپنی و کره جنوبی برای خرید محصولات آتی اعلام آمادگی کرده اند.
از طرف دیگر در داخل کشور هم بازار مناسبی برای این محصولات وجود دارد. خوراک مناسبی برای واحدهای آروماتیک سازی و اولفین های با خوراک مایع تامین می کند و نفت سفید آن ماده مناسبی برای تولید الکیل بنزن خطی است . نفتای آن می تواند به پالایشگاههای داخل برای ارتقا ی کیفیت بنزین به یورو 5 کمک کند و نیز با توجه به محصولات این پالایشگاهها می توان سایر پالایشگاهها را در ظرفیت بهینه راندمان و به اقتصاد پالایش نفت در کشور کمک کرد.
بازگشت ایران به بازار نفت تاثیری در تداوم اجرای اینگونه پروژه ها خواهد داشت؟
بازگشت ایران به بازار نفت که در نتیجه ی جام اتفاق افتاده است در تشویق شرکت های بزرگ موثر بوده است.هیچ نگرانی برای فروش محصولات آن وجود ندارد و سبب شده است که امکان استفاده از روزآمد ترین دانش های فنی برای طراحی و ساخت تجهیزات استفاده شود و محصولات با بهترین درجه کیفیت تولید شود.
راه اندازی اینگونه پروژه ها در جلوگیری از خام فروشی چه تاثیری دارد؟
ارزش افزوده این پالایشگاهها قابل توجه است و اینها حداکثر در مدت پنج سال سرمایه گذاری اولیه را بازگشت می دهند و بعداز آن اصل و منابعی است که به اقتصاد کشور تزریق می شود.
در سالهای اخیر ، پالایش میعانات گازی در کشورهای مختلف رشد بسیاری داشته است. قطر اولین پالایشگاه میعانات گازی خودرا در سال 1388 افتتاح کرد و دومین آن به همان ظرفیت 146000 بشکه در روز در پائیز سال جاری راه اندازی شد.از سال 1388 تاکنون ظرفیت پالایشگاههای میعانات در کشورهای خاورمیانه و آسیا از رشد 62 در صدی برخوردار بوده است .کشور روسیه هم احداث این پالایشگاه ها را افزایش داده است. همزمان با افزایش تولید نفت شیل در آمریکا، ساخت تاسیسات تفکیک میعانات به منظور صدور محصولات و استفاده در پالایشگاه ها و پتروشیمی های داخلی رشد زیادی داشته است.
احداث این پالایشگاه ها گذشته از آنکه سبب افزایش درآمد ارزی و در اختیار گرفتن سهم مناسبی از بازار محصولات در جهان خواهد شد، ماده اولیه لازم برای پتروشیمی های فعلی و آینده داخلی را نیز فراهم می کند و زمینه مناسبی برای سرمایه گذاری و ایجاد اشتغال بیشتر به وجود می آورد.
محصولات این پالایشگاه ها می توانند در پالایشگاه های نفت خام کشور به منظور افزایش تولید بنزین و ارتقای کیفیت از یورو 4 به یورو 5 مورد استفاده قرار گیرند و نیز فرصت مناسبی فراهم می آورند تا پالایشگاه های کشور در ظرفیت بهینه کار کنند و در مصرف نفت خام صرفه جویی شود.
