یکی از مشکلاتی که در سطح کلان مدیریت راهها و اعمال قوانین راهنمایی و رانندگی در جادهها وجود دارد، برخی ناهماهنگیها میان پلیس‌راه و سازمان راهداری و حمل و نقل جادهای در تولیت و مدیریت راهها و اعمال محدودیتهای ترافیکی نظیر انسداد مسیر در شرایط بحرانی جوی و خاص است.
بنابراین گزارش، طبق قانون، وزارت راه و شهرسازی و سازمان راهداری و حمل و نقل جادهای وظیفه تهیه تجهیزات نظارت بر جادهها، خط کشی محورها، نصب علائم و تابلو‌های رانندگی و تابلو‌های پیام‌متغیر (VMS)، نگهداری و بهسازی راهها، خرید و نصب ایستگاه‌‌های هواشناسی جادهای، خرید و نصب دوربینهای ثبت تخلفات رانندگی و ثبت سرعت و حتی دوربینهای ثبت سرعت که در اختیار پلیس است، را دارد و در این حیطه پلیس با در اختیار گرفتن این تجهیزات به اعمال قانون می‌پردازد.
در این عرصه دوربینهای نظارت تصویری از سوی سازمان راهداری در همه محورهای مواصلاتی و راههای شریانی کشور نصب شده است تا مرکز مدیریت راهها به عنوان زیر مجموعه سازمان راهداری و حمل و نقل جادهها، با اخذ اطلاعات و دیتاها از جادهها، مشاهده میزان ترافیک، مشاهده تصادفات احتمالی، بررسی شرایط جوی جادهها نظیر برف و باران و کولاک و دیگر وضعیت جادهها، این اطلاعات را به پلیس راه و مردم ارائه دهد.
در واقع کاربرانِ اطلاعات دوربینهای نظارت تصویری مرکز مدیریت راهها، در ابتدا سازمان راهداری بابت اعلام محدودیتهای ترافیکی، پلیس راه بابت اعمال محدودیتهای ترافیکی و اعمال قانون و کاربران جاده (مسافران) بابت اطلاع از وضعیت ترافیکی و جوی راهها هستند؛ مرکز کنترل ترافیک پلیس راه کشور هم اطلاعات خود را از محل دیتاهای همین دوربینهای نظارت تصویری سازمان راهداری دریافت می‌کند و پلیس خود دوربین نظارت تصویری در سطح جادهها ندارد.
اما مشکلی که در این عرصه سال‌هاست به صورت نامحسوس وجود دارد، برخی ناهماهنگیها بین سازمان راهداری و پلیس‌راه است، این ناهماهنگی هم به قدری بزرگ نیست که نتوان آن را رفع کرد و قطعاً با برگزاری چندین جلسه در سطح مدیران تراز اول دو ارگان رفع خواهد شد و کاربران جاده را هم از سرگردانی نجات می‌دهد.
از سویی پلیس راه خود متولی ترافیک جاده است و سازمان راهداری اجازه ندارد در اعمال محدودیتهای ترافیکی دخالت کند. از سوی دیگر سازمان راهداری و مرکز مدیریت راهها هم همه تجهیزات راهها را خریداری و نصب می‌کنند و هسته کنترل جادهها در اختیار این سازمان است و آنها با اخذ وضعیت و شرایط لحظه‌‌ای جادهها از طریق دوربینهای نظارت تصویری، این اطلاعات را پردازش، واکاوی و تحلیل و تفکیک می‌کنند و در اختیار پلیس راه قرار می‌دهند پس خود به عنوان متولی مدیریت راهها، دستی در اعمال محدودیتهای ترافیکی هم خواهند داشت.
در تشریح این ناهماهنگیها می‌توان به اعلام محدودیتهای ترافیکی در جادهها هم از سوی پلیس‌راه و هم از سوی سازمان راهداری به صورت همزمان اشاره کرد.
به هر حال این ناهماهنگیها وجود دارد و در برخی شرایط ممکن است این مشکلات در تصمیم‌گیری‌ها در نهایت دامن کاربران جاده و مسافران را بگیرد و آنها را در جادهها سرگردان کند که آخرین نمونه آن حادثه ریزش بهمن در محور هراز روز 14 بهمن امسال و کشته‌شدن دو تن از مسافران زیر بهمن و همچنین جان‌باختن رئیس اداره راهداری پردیس است.
در روز 14 بهمن‌ماه امسال به دلیل بارش فراوان برف و کولاک و پس از آن احتمال وقوع پدیده بهمن، مرکز مدیریت راههای سازمان راهداری و حمل و نقل جادهای با دریافت دیتا و اطلاعات ترافیکی و خصوصاً جوی محور هراز از طریق دوربینهای نظارت تصویری خود، اواسط روز بود که اعلام کرد محور هراز مسدود است و مسافران از این محور تردد نکنند. دوباره ساعت حدود 15:30 بود که مرکز مدیریت راهها اعلام کرد محور هراز مسدود است و مسافران از این مسیر تردد نکنند.
در این حین خودروهایی که وارد محور هراز شده بودند با مشکل کولاک برف و بهمن مواجه شدند. حال سوال اینجاست که با توجه به تعداد زیاد خودروهای گرفتار در برف و با توجه به فاصله زمانی چند ساعته اعلام مسدودی مسیر توسط راهداری تا گرفتار شدن خودروها در برف و کولاک، چرا سازمان مسئول اقدام به مسدود کردن به موقع راه نکرده است؟ یا اگر پلیس راه به موقع جاده را مسدود کرده است چرا این تعداد از خودروها در این بازه زمانی طولانی یعنی از حدود ظهر تا بعد از غروب آفتاب از جاده خارج نشده‌اند؟
در این عرصه راهداران مستقر در محور هراز و همچنین گردنه گدوک تلاش خود را برای نجات مسافران از کولاک و بهمن و اسکان آنها در راهدارخانه‌‌ها انجام دادند اما متأسفانه در میان انبوه خودروهای در برف مانده و مسافران نجات یافته، چند خودرو هم در هراز گرفتار بهمن شدند.
از سوی دیگر رئیس اداره راهداری و حمل ونقل جادهای پردیس، زنده یاد محمدعلی طلوعی‌مقدم نیز زمانی که اعلام شد راهداران در گردنه گدوک نیازمند تجهیزات بیشتری هستند و برف و کولاک شدید مانع خدمت‌رسانی شده است، در راستای تلاش برای مدیریت بحران در صحنه عمل و کمک به افراد گرفتار شده در برف، با خودروی خود برای تأمین تجهیزات و هماهنگی به سمت گردنه گدوک حرکت کرده بود که با وقوع پدیده بهمن، متأسفانه جان به جان آفرین تسلیم کرد و جان خود را در راه کمک به مردم از دست داد.
بنابراین گزارش بروز چنین ناهماهنگی‌هایی در تصمیم‌گیری‌ها و موازی‌کاری اعمال محدودیتهای ترافیکی موجب بروز سرگردانی برای مسافران میشود.
موضوع را از رئیس سازمان راهداری و حمل و نقل جادهای پیگیری کردیم؛ داود کشاورزیا‌ن در پاسخ به سؤال فارس مبنی بر تولیت راهها و وظیفه انسداد جادهها با طفره‌رفتن مفرط در این‌باره گفت: مدیریت راهها طبق تصمیماتی که اتخاذ شده است برعهده سازمان راهداری و حمل و نقل جادهای و مدیریت ترافیک برعهده پلیس راه است و پلیس راه انسداد مسیر را هم اعلام می‌کند.
وی در پاسخ به سؤال دیگر فارس مبنی بر اینکه به چه دلیل روز 14 بهمن ماه ناهماهنگی در اطلاع‌رسانی انسداد محور هراز بین سازمان راهداری و پلیس راه رخ داد، گفت: انسداد راهها توسط پلیس راه انجام میشود و اگر ما هم مسدود بودن راهها را اعلام می‌کنیم، براساس اطلاعات دوربینهای نظارتی و تصویری است و در واقع از ظرفیت اطلاع‌رسانی خود استفاده می‌کنیم؛ اینکه پلیس تصمیم بگیرد راهی را باز کند یا ببندد، متناسب با اطلاعات دریافتی است، بنابراین نباید به گذشته برگردیم و تصمیم گذشته پلیس را زیر سؤال ببریم که چرا پلیس راه محور هراز را باز کرده و مسافران زیر بهمن مانده‌اند، مگر کسی خبر داشت که قرار است بهمن بیاید؟
وی در پاسخ به این سؤال خبرنگار فارس مبنی بر اینکه مگر اطلاعات جوی و ترافیکی راهها توسط دوربینهای نظارتی و تصویری دراختیار سازمان راهداری نیست؟ گفت: ما براساس اطلاعات وضعیت راهها را اعلام می‌کنیم، اما انسداد مسیر وظیفه پلیس است، زیرا پلیس است که باید کنترل کند که کسی از محور مسدودشده عبور نکند.
به گزارش فارس البته مشکل دیگری هم که در این عرصه پلیس‌راه و راهداری با آن مواجه هستند، نحوه رفتار کاربران جادهها و بی‌تفاوتی نسبت به انسداد مسیر است.
در استان تهران بنا به روحیه و نگرش مسافران، پلیس راه با مشکل دیگری مواجه است و آن وجود مناطق گردشگری مختلف، مناطق ویلا‌یی و روستا‌های زیاد در مسیر محورهای منتهی به شمال است، وقتی به دلیل شرایط نامساعد جوی محوری مسدود اعلام میشود، عده‌ای از مسافران که آماده سفر شده‌اند، به این انسداد اعتراض کرده و خواهان بازگشایی مسیر به هر نحو هستند.
بنا به گفته یکی از همین راهداران، وقتی مسیری نظیر هراز مسدود اعلام میشود عده‌ای می‌گویند، خودروی ما مناسب شرایط سخت است، یا می‌گویند ما تا گردنه گدوک نمی‌رویم و به عنوان مثال ویلای ما در کیلومتر 15 محور هراز است و یا عده‌ای فقط قصد دارند تا کیلومتر 30 این محور سفر کنند و به همین ترتیب مخالفت مسافران با انسدادها وجود دارد که البته پلیس راه و راهداری تلاش می‌کنند، در راستای حفظ جان مسافران و ایمنی سیر، به هیچ عنوان اجازه عبور ندهند؛ بنابراین شرایط انسداد مسیر در استانی مثل تهران با استان‌های دیگر متفاوت است.
به گزارش فارس به هر حال بروز چنین ناهماهنگی در مدیریت راهها، موجب بروز مشکلات بعدی برای مسافران میشود در حالی که باید این مشکل قدیمی تولیت راهها و مدیریت آن و برخی ناهماهنگی‌های سازمان راهداری و پلیس‌راه بر سر این موضوع برای همیشه حل شود تا شاهد وقوع حوادثی از این دست نباشیم، ضمن آنکه تلاش کنیم فرهنگ رانندگی ایمن و احترام به قانون‌گذار از سوی کاربران جاده هر چه بیشتر درک و پیاده شود تا بدین ترتیب با رانندگی ایمن و سالم، رقم تلفات سالانه 16 هزار و 500 نفر در سوانح رانندگی، کاهش یابد؛ تصادفاتی که در کنار هزینه‌های سنگین اقتصادی برای کشور، هزینه‌های بعدی اجتماعی و فرهنگی را نیز بر دوش کشور می‌گذارد.
