«ایمن الصفدی» وزیر خارجه اردن زمانی که در حضور همتای مصری خود سامح شُکری میگوید که اولویت اول «امان» حمایت از مرز مشترک خود با سوریه در قبال هر خطر خارجی است و اعلام میکند که در خصوص دمشق هیچ تماس مستقیمی با ایران ندارد، بخوبی میداند چه میگوید.
دیروز وزیر خارجه مصر در امان بود. مسئله بحران سوریه در صدر موضوعاتی بود که در مذاکرات الصفدی و شکری بررسی شد. در واقع فحوای اظهارات الصفدی پیامی برای ایران در حضور دوست مصری تهران و دمشق است با عنوان بازگشت مجدد به قواعد بازی است که پیشتر «محمود فریحات» رئیس ستاد مشترک اردن در مصاحبه مشهور خود با «بی.بی.سی» اعلام کرده بود.
فریحات در آن مصاحبه مدعی شده بود که مشکل اصلی اردن آنچه وی «شبه نظامیان وابسته به ایران و حزب الله» مینامد، است؛ نیروهایی که تلاش دارند به جنوب درعا نزدیک شوند.
احتمال بررسی مسئله حضور سوریه در نشست سران عرب
روزنامه فرامنطقه ای «القدس العربی» با مقدمه بالا، به بررسی تغییرات موجود در روابط سوریه و اردن پرداخت و نوشت، این اظهارات در حضور همپیمان مصری اردن صورت گرفت و پیش بینی میشود که شُکری از سوی «عبدالفتاح السیسی» رئیس جمهور مصر حامل پیامی برای «عبدالله دوم» پادشاه اردن باشد. این پیام، نخست مربوط به ارزیابی‌های امان بعد از نفوذ مهمش در واشنگتن [سفر شاه اردن به آمریکا و دیدار با ترامپ] است. همچنین پیش بینی میشود که شکری نیز مسئله احیای کرسی نمایندگی سوریه در اجلاس سالانه سران عرب در اردن را بررسی کرده باشد.
ترس اردن از همگرایی علنی با تهران به خاطر ریاض و تل آویو
اردن از مدتهاست که با ایران مذاکراتی نداشته و در پشت پرده سفارت تهران را متهم به انجام تلاشهای خارج از عرف دیپلماتیک کرده است. امان میگوید که هر گونه همگرایی علنی با تهران میتواند تماسها و روابط اردن با عربستان و اسرائیل را از بین ببرد.
به گزارش القدس العربی، زمانی که الصفدی درباره عدم تماس مستقیم با ایران در خصوص سوریه سخن میگوید، شاید منظورش این است که قاهره میتواند این تماس را بر این اساس ایجاد کند که امان تماس زیادی با واشنگتن و مسکو دارد و بتازگی نیز مستقیما، چند بار با دولت سوریه از طریق کانالهای امنی به ویژه «علی مملوک» مستقیما گفت و گو کرده است؛ به گونه ای که یک منبع آگاه تأکید کرد که مملوک دستکم اخیرا 4 بار و به صورت غیر علنی به امان سفر کرده است.
ایران پیام اردن در خصوص تماس مستقیم با دمشق را دریافت کند
سیاستمداران اردنی نزدیک به «هانی الملقی» نخست وزیر این کشور میگویند: «نیازی نداریم که با ایجاد کانالهای تماس با ایران در خصوص سوریه، عربستان را خشمگین کنیم یا اینکه خود را در معرض توطئه‌های اسرائیل قرار دهیم... تماس مستقیم با دمشق پیامی است که فرض میشود تهران در آستانه نشست سران عرب بدان احترام بگذارد».
در دل این پیام‌ها می‌توان پیامی را متوجه شد که به دولت السیسی داده شده که بر اساس آن به نام «المجموعه العربیه» با ایران تماس داشته باشد. شاید علت سفر ناگهانی شکری به امان و دیدار با پادشاه اردن، الملقی و الصفدی نیز همین باشد [یعنی گفت‌وگوی مصر با ایران به نمایندگی از جهان عرب].
ادعاهای فریحات درباره «هلال شیعی» که عربستان را خشنود کرده بود، این بار با اظهارات وی در خصوص عدم حمله به دولت سوریه همراه شده که خوشایند ریاض نیست. افزون بر این، اردن اعلام کرد که از مرزهای مشترک خود با سوریه حمایت خواهد کرد و به صورت تلویحی اعلام کرد که میتواند «حاکمیت دولت سوریه» به جنوب این کشور بازگردد.
مصاحبه فریحات -به گفته یک مسئول برجسته اردن- از جمله مصاحبه هایی بود که «همه طرفهای را ناراحت و راضی کرد» ولی به صورت تمام و کمال اولویت مرزهای اردن را نشان داد.
احتمال موافقت کشورهای عربی با مذاکره مصر با ایران به نیابت از آنها
به گزارش این روزنامه، می‌توان گفت زمانی که شُکری به امان رفت تا مسیر نشست سران عرب را مشخص کند، چنین استنباط کرد که امکان دارد وی بتواند واژه «مانعی ندارد» را به دست آورد؛ واژه ای که در خصوص گفت و گوی قاهره با تهران است. هر چند کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس ترجیح می‌دهند که این ارتباط با تهران از طریق کویت صورت پذیرد.
شُکری اگر بخواهد در اجرای طرح مسکو برای بازگشت سوریه به اتحادیه عرب تلاش کند، باید به مرجع اصلی کشورهای عربی یعنی عربستان مراجعه کند؛ زیرا امان به تنهایی نمی‌تواند با تهور، هر طرحی در این خصوص را بدون پوشش عربستان تأیید کند.
