افزایش نوسان نفت با تهدید‌ ترامپ علیه ایران

نگرانی از تهدید‌ ترامپ علیه ایران

ترامپ روز جمعه به بهانه آزمایش موشکی ایران، تحریم‌هایی علیه اشخاص حقیقی و حقوقی وضع کرد. از آنجا که این تحریم‌ها تولید و صادرات نفت کشور را تهدید نمی‌کرد و منافی برجام نبود، تنها تاثیر اندکی بر بازار نفت گذاشت، با این حال موجب نگرانی از افزایش تحریم‌های آمریکا علیه ایران شد. ایران بعد از رفع تحریم‌ها و اجرایی شدن برجام صادرات و تولید نفت خود را به‌طور چشمگیری افزایش داده است، به‌طوری‌که کارشناسان رشد صادرات و تولید را مهم‌ترین‌ دستاورد برجام می‌دانند. صادرات نفت طی یک سال اخیر رشد بیش از 100 درصدی را تجربه کرده و تولید نیز از میزان حدود 7/ 2 میلیون بشکه به مرز 4 میلیون بشکه در روز رسیده است. از این رو بازار نفت نگران بازگشت تحریم‌های نفتی علیه ایران است، به‌طوری‌که میزان تولید و صادرات نفت کشور به سطح دوران تحریم‌ها بازگردد. این موضوع می‌تواند روزانه بیش از یک میلیون بشکه از عرضه جهانی نفت بکاهد و بازار را با کمبود نفت و رشد شدید قیمت‌ها مواجه کند.

ویتول، بزرگ‌ترین‌ گروه مستقل تجاری نفت در جهان، تحت تاثیر اقدامات و اظهارات ترامپ طی دو هفته‌ای که وارد کاخ سفید شده است، پیش‎بینی کرد که قیمت نفت در سال جاری نوسانات بیشتری را تجربه کند. بر‌اساس برآوردهای ویتول که روز گذشته منتشر شد، قیمت نفت برنت بین 52 تا 62 دلار نوسان خواهد کرد و ساختار بازار در سه ماه سوم، تغییر فاز خواهد داد، یعنی بازار از حالت Contango حالتی که (قیمت قراردادهای بلند‌مدت بیشتر از قیمت‌های قراردادهای کوتاه‌مدت است) بعد از دو سال به فاز backwardation (حالتی که قیمت در قراردادهای‌های بلندمدت کمتر از قیمت در قراردادهای کوتاه‌مدت است) باز می‌گردد. بر‌اساس این گزارش همه بازارهای جهانی اعم از دلار، نفت و بورس در شرایط عدم اطمینان به سر می‌برند و سعی دارند تاثیر اقدامات احتمالی ترامپ را کشف کنند. در بازار نفت نگرانی از آشوب‌های منطقه‌ای از جمله تحریم‌های مجدد ایران و گذاشتن مالیات بر واردات در آمریکا که می‌تواند موجب افزایش قیمت نفت خام این کشور شود و حتی به گفته کارشناسان گلدمن ساکس به قیمت‌های 10 دلار بیشتر از نفت شاخص برنت برسد، از ریسک‌های بزرگی است که پیش‌روی بازار نفت به دلیل اقدامات احتمالی ترامپ وجود دارد.

حمایت دلار از قیمت‌ها

ریسک ترامپ در حالی احتمال دارد موجب افزایش قیمت نفت شود که اوپک در اولین ماه اجرایی شدن توافق این سازمان برای کاهش تولید به خوبی به آن عمل کرد، بنابراین در صورت تداوم این روند احتمالا ظرف چند ماه آینده بازار نفت به تعادل رسیده و شاهد رشد قیمت‌ها خواهیم بود. در این میان نوسانات شاخص دلار ظرف یک ماه گذشته از قیمت‌ نفت و دیگر کالاهایی که با ارز دلار آمریکا معامله‌ می‌شوند، حمایت کرده است. بر اساس داده‌های منتشر شده از سوی بلومبرگ، شاخص دلار طی یک ماه گذشته مسیر کاهش را طی کرده و از ارقام بالای 103 به زیر 100 رسیده است که افت نزدیک به 4 درصدی را نشان می‌دهد. کاهش ارزش دلار موجب می‌شود که نفت برای خریدارانی که ارز مرجع آنها غیر‌دلار آمریکا است، ارزان شود و تقاضا از سوی این خریداران رشد یابد که این خود موجب افزایش قیمت‌ها می‌شود.

محرک‌های منفی بازار نفت

اما در این میان همچنان عوامل بازدارنده‌ای در بازار نفت وجود دارد که از رشد بیشتر قیمت‌ها جلوگیری می‌کند، احتمال افزایش تولید نفت آمریکا و کاهش تقاضا از سوی چین، مهم‌ترین‌ عوامل بازدارنده در بازار هستند. تعداد دکل‌های فعال حفاری در میادین نفتی آمریکا هفته گذشته نیز افزایش داشت و با رشد 17 موردی به بیشترین مقدار از اکتبر 2015 رسید. افزایش سریع تعداد دکل‌ها ظرف چند ماه اخیر می‌تواند نشان از رشد زودهنگام تولید نفت آمریکا باشد، در واقع بسیاری از منابع ازجمله آژانس بین‌المللی انرژی(IEA) پیش‌بینی کرده‌اند که تولید نفت آمریکا در سال جاری میلادی نسبت به سال 2016 تنها 300 هزار بشکه افزایش خواهد یافت. اما رشد سریع تعداد دکل‌ها موجب شده که بسیاری بر این باور باشند که رشد تولید نفت آمریکا بیشتر از این مقدار خواهد بود. اما علاوه بر این کاهش تقاضای چین که در چند سال گذشته به‌عنوان موتور محرکه رشد تقاضای جهانی نفت خام عمل کرده، تهدید دیگری است که پیش روی بازار نفت قرار دارد. در واقع علاوه بر اینکه رشد اقتصادی چین چندی است رو به کاهش گذاشته، وضع مالیات بر واردات آمریکا موضوعی است که به شدت تقاضای نفت خام این کشور را تهدید می‌کند.