رحیم افشاریان، کارشناس روابط بینالملل در خصوص لابیهای اعراب در ایالات متحده آمریکا، با اشاره به اقدامات ضد ایرانی این لابیها بیان داشت: به طور کلی، هدف لابیها تأثیرگذاری بر سیاستها و اقدامات حکومتها است. تفاوت آنها با احزاب در این است که لابیها بیشتر از خارج حکومت ایفای نقش میکنند و درصدد کسب قدرت نیستند و جزء مقامات رسمی هم محسوب نمیشوند.
وی با توجه به اینکه در متمم اول قانون اساسی ایالات متحده حق درخواست از حکومت بیان شده است، افزود: در مقایسه با سایر حکومتها مشخص میشود که سیاستهای آمریکا به فعالیت لابیها در حوزه داخلی و خارجی رسمیت داده است. باید در نظر داشت که لابیگری به تنهایی یک اصطلاح منفی تلقی نمیشود، بلکه در اثر فعالیتهایی که لابیها داشتهاند و مشکلاتی که ایجاد کردهاند، دیدگاه شهروندان آمریکا نسبت به آنها چندان مثبت به نظر نمیرسد.
کارشناس روابط بینالملل با بیان اینکه نخستین تلاش برای ایجاد لابی عربستان در آمریکا، دهه 1950 و به درخواست ملک سعود بن عبدالعزیز پادشاه وقت عربستان بود، خاطرنشان کرد: این لابی برای مقابله با اسرائیل در مناقشه فلسطین در موازات با لابی اسرائیل تشکیل شد و بعداً نفت به عنوان محور اصلی تأثیرگذاری اعراب در سیاستهای آمریکا مشخص شد. لابیهای عربی در سال 1973 به دنبال جنگ اعراب و اسرائیل و چهار برابر شدن قیمت نفت توانستند سیاست آمریکا را تحت تأثیر قرار دهند و به مرور جای خود را برای لابیگری در سیاستهای آمریکا باز کردند و به کنگره راه یافتند.
وی با تأکید بر اینکه دو لابی عربی از میان همه لابیها تأثیر بیشتری بر سیاستهای آمریکا داشتند، گفت: نخست انجمن ملی اعرابِ آمریکا است که از سوی ریچارد شادیاک برای لابیگری در کنگره تأسیس شد و دیگری نیز مؤسسه اعرابِ آمریکا است که در سال 1985 تأسیس شد. این مؤسسه بیشتر تلاش داشت تا سیاستهای آمریکا را بهخصوص در منطقه خاورمیانه تحت تأثیر قرار دهد.
پژوهشگر روابط بینالملل با بیان اینکه اعراب در جامعه آمریکا از جایگاه چندان بالایی برخوردار نیستند، اضافه کرد: با این حال یکی از استراتژیهای آمریکا حمایتهای سیاسی، اقتصادی و فرهنگی است که به ویژه در جریان بیداریهای اسلامی بعد از سال 2011 بروز پیدا کرد. حادثه یازده سپتامبر و پیشتر از آن، فروپاشی شوروی، به عنوان یک چالش امنیتی برای آمریکا مورد توجه قرار گرفت و به مرور این لابیگریها بیشتر مشخص شد.
وی با تأکید بر اینکه بیشتر لابیگریها از طریق سفارتخانههای عربی انجام میشود، یادآوری کرد: به طور مشخص در اواخر دهه 1997 با تشکیل شرکت آرامکو که بسیاری از فعالیتهای نفتی عربستان از این طریق انجام میشد، این شرکت علاوه بر فعالیت نفتی با اقدام به چاپ نشریه در حوزه فرهنگ و جغرافیایی به مرور توانست یک نگاه مثبت نسبت به اعراب در جامعه آمریکا ایجاد کند.
این کارشناس روابط بینالملل با توجه به اینکه شرکت نفت استاندارد عربی کالیفرنیا موسوم به آرامکو در ماه می سال 1933 اقدام به اکتشاف نفت در سطح وسیعی در عربستان کرد، خاطرنشان داشت: یک کنسرسیوم نفتی در شبهجزیره بعد از آن در سال 1936 ایجاد شد که نشان میداد اعراب تأمین انرژی در خلیجفارس را به عهده میگیرند و از طرفی نیز آمریکا تضمین امنیت را عهدهدار میشد. این سیاست از نیمه دوم 1970 شکل گرفت.
وی با اشاره به اینکه نقطه عطف لابی عربستان در آمریکا در اکتبر سال 1993 به دنبال جنگ اعراب و اسرائیل بود، تأکید داشت: شرکت آرامکو نامهای را با این مضمون به آمریکاییها مینویسد که واشنگتن باید حمایتهای خود را از اسرائیل قطع کند. بعد از این که این نامه تهدیدآمیز به دست آمریکاییها رسید، قیمت نفت از 2.6 دلار به 12 دلار افزایش پیدا کرد و این نشاندهنده نقش لابیهای عربی است.
افشاریان با یادآوری اینکه کشورهای استخراج کننده نفت به خصوص عربستان در حوزه صنایع و شرکتهای تجاری نیز درآمد بالایی کسب کردهاند، گفت: شخصی به نام سلمان الانصاری از اعضای برجسته یکی از این شرکتها است که مسئول اصلی لابی اعراب در آمریکا محسوب میشود. وی در حال حاضر وکیل دادگستری است و قبلاً نیز در تیم فوتبال قطر بازی میکرد. در حال حاضر مؤسساتی همچون بروکینگز در قطر و برخی کشورهای عربی نمایندگی دارند که توانستهاند جا پای خود را برای سیاستگذاری بهتر محکم کنند.
وی با توجه به اینکه کشور امارات در دهه اخیر به طور مشخص، یک مرکز با نام گلیمینگ در نزدیکی کاخ سفید تأسیس کرده است، تأکید داشت: این مرکز همیشه اقدامات نظامی بر ضد ایران را مورد حمایت قرار میدهد.
افشاریان با اشاره به اینکه قطر نیز صندوقی وابسته به بروکینگز در این کشور به ارزش 14.8 میلیون دلار ایجاد کرده است، یادآوری کرد: این صندوق در حال حاضر مجری پروژههای مرتبط با جهان اسلام در آمریکا است و متن قرارداد کشور قطر با این مؤسسه در دوحه تأکید دارد که باید تصویر روشنی از قطر در رسانههای بینالمللی به خصوص آمریکا بازنمایی بشود. همچنین شورای سیاسی خاورمیانه در سال 2007 با دریافت یک میلیون دلار از عربستان برای این کشور نقش لابیگری در آمریکا انجام داده است.